درباره: شیخ محمدتقی جعفرى یگانه معروف به جعفرى شهرت قبلى شاطر جعفرى
تاریخ سند: 20 آبان 1351
درباره: شیخ محمدتقی جعفرى یگانه معروف به جعفرى شهرت قبلى شاطر جعفرى
متن سند:
به: ریاست ساواک مدیریت کل اداره سوم 312 تاریخ:20 /8 /51از: ساواک تهران 20 ه 12 شماره: 16003/ ه 12
درباره: شیخ محمدتقی جعفرى یگانه معروف به جعفرى
شهرت قبلى شاطر جعفرى
عطف به‌شماره 9220 /312 ـ 13 /8 /51
همانطور که طى نامه شماره 14222 /20 ه 12 ـ 14 /6 /51 اعلام گردیده و تحقیقاتی که مجدداً به‌عمل آمده است تا کنون از وابستگى نامبرده بالا به جمعیّت نهضت به اصطلاح آزادى هیچگونه اطلاعى به دست نیامده است ولى از آن جائیکه یاد شده استاد دانشگاه می‌باشد1 و همطراز شیخ مرتضى مطهرى است و با مطّهرى2 و هاشمى رفسنجانى3 آشنائى دارد ممکن است با سید محمود طالقانى و مهندس مهدى بازرگان4 نیز آشنا و دوست بوده و احیانا با آنان در پاره‌اى امور همفکرى داشته باشد که براى روشن شدن موضوع مدتى به وسیله منبع 51585 اعمال و رفتارش تحت مراقبت قرار خواهد گرفت. و نتیجه به‌استحضار خواهد رسید.
رئیس ساواک تهران ـ نواب تهیه کننده: صبورى 18 /8 /51
از طرف فرنژادرئیس بخش 12 دانائیان
رئیس اداره یکم امنیت داخلى ـ فرنژاد رئیس دایره 2 میر مصداق
شیخ جعفرى پیشنماز مسجد شاه را هم ارائه دهید. 20 /8/
پرونده شیخ جعفرى ارائه شد. 23 /8 /51
توضیحات سند:
1. همانگونه که قبلاً تذکر داده شد استاد علامه جعفرى (ره) هیچگاه رسما استاد دانشگاه نبوده‌اند و فقط در مجامع دانشگاهى به ایراد سخنرانى مى‌پرداختند.2. «استاد جعفرى با استاد مطهرى نیز دوستى و مرواده داشت. هنگامى که ایشان در نجف بود، آوازه فضل و کمال استاد شهید را در آنجا مى‌شنود. پس از ورود به ایران با یکدیگر آشنا مى‌شوند و ارتباط علمى برقرار مى‌سازند. هنگامى که حسینیه ارشاد برپا مى‌شود استاد عضویت هیئت مدیره را مى‌پذیرند و با استاد مطهرى که از مؤسسین آن بود بیشتر مراوده پیدا مى‌کنند.» [تکاپوگر اندیشه‌ها، ص 72 - 71]
استاد علامه(ره) خود در خاطرات خویش در باره حضرت امام خمینى (ره) نقل مى‌کنند که واسطه تعیین وقت ملاقات خصوصى با حضرت امام پس از بازگشت از نجف به ایران، شهید آیت‌اللّه مطهرى بوده‌اند. [صحیفه دل، ص 40]همچنین طى مصاحبه‌اى در باره چگونگى آغاز سخنرانى‌هاى دانشگاهى مى‌فرمایند.: «از 1340 به بعد آقایانى مانند مرحوم آیتى رحمت‌اللّه علیه و مرحوم شهید مطهرى بودند که اینها در دانشگاه فعالیت داشتند و به ما هم اصرار کردند که دانشجوها مى‌خواهند که گاهگاهى شما برایشان سخنرانى کنید. گفتم عیبى ندارد. اگر تکلیف است یا اگر مفید است اشکالى ندارد.» [میراث ماندگار، ج 1، ص 104 - 103]
دکتر عبدالرحیم گواهى در این زمینه مى‌نویسد: « شخصا شاهد و ناظر برخورد عده‌اى دیگر از مقامات و علماى دینى و از جمله مرحوم مطهرى با استاد علامه(ره) [جعفرى ]بوده‌ام که همواره از روى صفا و اخلاص و در کمال احترام بوده است. در سال‌هاى قبل از انقلاب، چه در قضیه تأسیس حسینیه ارشاد، چه سخنرانى و چه غیر آن، مکرر مى‌دیدم به محض آنکه استاد مطلبى و یا مشورتى با آیت‌اللّه شهید مرحوم حاج شیخ مرتضى مطهرى مى‌کردند، آن عالم وارسته و فقیه متأله شخصا سریعاً به دیدن استاد مى‌آمدند و به شور و مشورت مى‌نشستند.» [شریعه خرد، ص 440]
استاد علامه آیت‌اللّه جعفرى (ره) بارها در جمع نزدیکان و خواص، از جلسات علمى مکرر و دیدارهاى فراوان با شهید آیت‌اللّه مطهرى (ره) به نیکى یاد مى‌کردند و این تعبیر را به کار مى‌بردند که «در حقیقت براى کار فرهنگى در بین نسل جوان و دانشگاهیان در سال‌هاى پیش از انقلاب، نوعى هم‌آهنگى و تقسیم کار میان ما دو نفر برقرار بود.» ایشان و شهید آیت‌اللّه مظهرى(ره) نسبت به هم علاقه خاص و زیاد داشتند. آقاى عطاردى قوچانى براى مرحوم استاد(ره) نقل کرده بود که: «آقاى مطهرى گفت: ما به مردم حرف تحویل مى‌دهیم او [علامه جعفرى] روح تحویل مى دهد.» استاد علامه نیز مى‌فرمودند:، علاوه بر مراتب بالاى علمى، شهید مطهرى روح خیلى پاک و لطیفى داشت که در وراى چهره جدى ایشان پنهان گشته بود.» ایشان خود، نقل کردند که پس از شهادت آیت‌اللّه مطهرى (ره) از شدت اندوه مدت سه روز بیمار شدند و همواره خلاء وجود ایشان را با تأسف بسیار متذکر مى‌گردیدند.
استاد محمدرضا حکیمى در کتاب «تفسیر آفتاب» که اسفندماه 1357 نگاشته و منتشر گردید، در بررسى عناصر و عوامل انقلاب و اداى تکلیف آشنا ساختن جوانان و تحصیل کردگان با اسلام چنین مى‌نویسد: «... شمارى از روحانیون آگاه نیز، به اداى برخى از این تکالیف پرداختند و با نوشتن کتاب‌ها و رساله‌هایى، و تشکیل مجالسى، و طرح کردن بحث‌هایى، و برگزار کردن سخنرانى‌هایى، به بخشى از نیازهاى شناخته شده زمان پاسخ گفتند، که اگر بخواهیم در اینجا نمونه‌اى از اینگونه کسان ذکر کنیم باید یاد کنیم از: ـ استاد شیخ محمدتقی جعفرى تبریزى ـ استاد شیخ مرتضى مطهرى.
این دو عالم اسلامى، و متفکر الهى، از راه تألیف و تدریس، و جلسه‌هاى بحث عمومى و خصوصى، و سخنرانى‌هاى فراوان، در محافل دانشگاهى، در سراسر کشور، خدمات بسیارى کرده‌اند...» [تفسیر آفتاب، ص 223 ]
3. حجت‌الاسلام و المسلمین اکبر هاشمى رفسنجانى متولد سال 1313 نوق رفسنجان، در سال 1327 وارد حوزه علمیه قم شد و از محضر اساتیدى چون آیت‌اللّه بروجردى، علامه طباطبایى و حضرت امام خمینى (ره)بهره برد. با شروع حرکت انقلابى حضرت امام، ایشان نیز همگام با دیگر طلاب جوان نهضت را یارى کرد. وى در طول مبارزه با رژیم شاه بارها، دستگیر شد و به زندان افتاد و تحت شدیدترین شکنجه‌ها قرار گرفت. آخرین بار در سال 1354 به سه سال زندان محکوم شد. ایشان پس از پیروزى انقلاب اسلامى به عضویت شوراى انقلاب تعیین گردید و جزء مؤسسین حزب جمهورى اسلامى بود. وى در اولین دوره مجلس شوراى اسلامى به نمایندگى از سوى مردم تهران به مجلس راه یافت. ایشان در چهارده خرداد 1358 به دست گروه فرقان مورد اصابت چند گلوله قرار گرفت و به شدت مجروح شد. حجت‌الاسلام و المسلمین رفسنجانى از سوى حضرت امام خمینى(ره) به امامت جمعه موقت تهران، عضویت شوراى عالى دفاع، عضویت مجمع تشخیص مصلحت، جانشینى فرمانده کل قوا در طول جنگ، عضویت شوراى عالى انقلاب فرهنگى و شوراى بازنگرى قانون اساسى تعیین شد و دو دوره و نیم ریاست مجلس شوراى اسلامى، از طرف ملت ایران دو دوره به ریاست جمهورى رسید. «قهرمان مبارزه با استعمار» (امیرکبیر) و «کارنامه سیاه استعمار» (سرگذشت فلسطین) دو اثر معروف ایشان است. ایشان در حال حاضر به حکم رهبر معظم انقلاب ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام را بر عهده دارد.
4. مهندس مهدى بازرگان (1373 ـ 1286) در دولت دکتر محمد مصدق عهده‌دار مناصبى در سازمان آب تهران، شرکت ملى نفت و پست‌هاى فرهنگى (استادى دانشگاه و ریاست دانشکده فنى) بود، وى در پایه‌گذارى «نهضت آزادى ایران» نقش اساسى داشت. در زمان اوجگیرى انقلاب اسلامى سال 1357 از سوى رهبر انقلاب مسئولیت رسیدگى به امور اعتصاب کارکنان شرکت ملى نفت را به همراه چند تن دیگر به عهده گرفت. پس از پیروزى انقلاب اسلامى مسبوق به سابقه‌پذیرش دیدگاه حضرت امام(ره).
در تداوم انقلاب و با شرط اجتناب از روابط حزبى و گروهى توسط حضرت امام خمینى(ره) به نخست‌وزیرى دولت موقت منصوب گردید. پس از نقض عهدهاى مکرر وى و همکارانش و تلاش در جهت نزدیکى به آمریکا و تغییر در مسیر انقلاب اسلامى، یک روز پس از اشغال لانه جاسوسى توسط دانشجویان مسلمان پیرو خط امام از نخست وزیرى استعفا کرد. او در نخستین دوره مجلس شوراى اسلامى به عنوان نماینده تهران به مجلس راه یافت و تا زمان فوت بر علیه مواضع حضرت امام(ره) و همسو با گرایشات جریانات ضد انقلاب، فعالیت داشت. وى در سال‌هاى پیش از انقلاب مراوداتى با استاد علامه(ره) داشت ولى اشتراک نظر و همفکرى سیاسى با ایشان نداشت.
5. منظور از منبع 1585، شنود تلفنى مى‌باشد.