تاریخ سند: 19 شهریور 1346
موضوع : اعتصاب نماز به واسطه مدرسه فیضیه قم و تلگراف آیت الله میلانی عطف : 35644/316ـ 11/6/46
متن سند:
از : 9/ه
به : 316 شماره : 7291 /9 ه
ساعت 19 روز 12 /6 /46 محقق نوغانی در
حضور عده ای از طلاب اظهار می نماید امروز
آقای میلانی تلگرافی از قم دریافت داشته که
اعلام شده آقایان گلپایگانی و شریعتمداری در
قم اعتصاب نماز کرده اند1 و از ایشان نیز
خواسته اند که در مشهد نماز تعطیل گردد ولی
میلانی این درخواست را نپذیرفته و گفته است
در کار دولت مداخله ای ندارم.
ملاحظات :
آیت الله میلانی طی تلگرافی اظهار همدردی خود را به آیت الله گلپایگانی اعلام ولی اقدام [به]
تعطیل نماز نمی نماید.
در روز 18 /6 /46 آیت الله گلپایگانی ضمن تلگراف از میلانی تشکر و اعلام نموده است رفع
مزاحمت درباره مدارس گردیده و مجددا مدارس را واگذار و تعطیل نماز شکسته است.
در پرونده 862 ـ ح ـ س بایگانی شود.
صابری
رونوشت برابر اصل است ـ اصل در پرونده 40 ـ ح
در پرونده 9292 بایگانی شود
توضیحات سند:
1ـ در هفتم شهریور 46 که مصادف بود با 22 جمادی الاولی 1387 ق، ساواک با هدف کنترل طلاب و به بهانه تعمیر
مدرسه فیضیه، با استفاده از تعطیلی دروس، و غیبت طلاب علوم دینی، اقدام به جستجوی حجرات و از بین بردن تصاویر
و اعلامیه های آیت الله العظمی خمینی(ره) و...
نمود.
ساواک قم، قبل از این به منظور ظاهرسازی اجازه تعمیرات را از
آیت الله شریعتمداری گرفته بود، تا پس از اتمام کار، تنها به کسانی اجازه سکونت در مدرسه را بدهد که مورد تأیید آنها
باشند.
به دنبال هجوم ساواک به مدرسه فیضیه، طلاب حوزه علمیه قم در منزل مراجع تقلید دست به تحصن زدند، در همین
رابطه آیت الله العظمی گلپایگانی نماینده ای را، برای حل مسأله به نزد شاه فرستاد و با احضار وزیر دربار به قم، خطرات این
گونه کارها را به آنها گوشزد کرد.
خبر اشتغال مدرسه فیضیه به دست عوامل رژیم پهلوی به سرعت در همه شهرهای کشور
پخش شد.
مرحوم آیت الله العظمی میلانی ساعاتی پس از اشغال فیضیه، در اولین جلسه درس خارج فقه خود، از اشغال
مدرسه فیضیه اظهار تأسف کردند، برای طلاب طلب نصرت الهی، و برای دشمنان آنها ذلت و نابودی را خواستار شدند.
آیات عظام و مراجع تقلید نیز، در دیگر شهرهای ایران، تصرف فیضیه را توسط عمال رژیم پهلوی به شدت محکوم نمودند،
مردم تهران به تبع مراجع تقلید قم تصمیم گرفتند نمازهای جماعت را تعطیل کنند.
این موج خشمگین، رژیم را مجبور به
عقب نشینی کرد.
ر.ک: غلامرضا کرباسچی، هفت هزار روز تاریخ ایران و انقلاب اسلامی، نشر بنیاد تاریخ انقلاب اسلامی ایران، جلد اول،
صص 7 /306.
منبع:
کتاب
آیتالله العظمی حاج سید محمدرضا گلپایگانی به روایت اسناد ساواک - جلد اول صفحه 449