تاریخ سند: 16 شهریور 1350
پیشگاه مبارک بندگان اعلیحضرت همایون محمدرضا پهلوی شاهنشاه آریامهر
متن سند:
شماره: 1390 /30 تاریخ:16 /6 /1350
پیشگاه مبارک بندگان اعلیحضرت همایون محمدرضا پهلوی شاهنشاه آریامهر
چاکر با نهایت فروتنی از سوی انجمن زرتشتیان تهران به شرفعرض پیشگاه مبارک میرساند:
شادروان رضاشاه کبیر بنیانگذار ایران نو با عنایتی که به زرتشتیان داشتند، مقرر فرمودند وزارت دارایی ششدانگ قصر فیروزه دارای پلاک شماره 4478 واقع در تهران بخش هفت شرق خارج دروازه دوشانتپه را که در دفتر املاک تهران در صفحه 149 به شماره 2265 به نام وزارت مالیه (دولت علیه ایران) ثبت بوده، طبق پرونده ثبتی و با سند مالکیت مشتمل بر یک دستگاه عمارت و باغچه محصور و یک قلعه خانههای روستایی در اراضی دائر و بائر و خیابان اختصاصی از پشت باغ دوشانتپه تا مقابل قصر و دو رشته قنات دائر موسوم به ساری اصلانی و آقادایی به زرتشتیان بفروشند. این فروش به موجب سند رسمی شماره 4822 /4766 مورخ 9 مهرماه 1314 در دفتر اسناد رسمی شماره 18 تهران به مرحوم کیخسرو شاهرخ رئیس وقت انجمن زرتشتیان و به بیع قطع منتقل شد و ایشان طبق وقفنامه رسمی شماره 7312 /7249 مورخ 28 /8 /1315 تنظیمی در دفتر اسناد رسمی شماره 18 تهران، رقبه مزبور را وقف زرتشتیان کرد و در همان سال آرامگاه زرتشتیان در آنجا ساخته شد و طرحی هم برای عمران آن منطقه بحث و اسکان زرتشتیانی که از شهرستانها به تهران میآمدند فراهم گردید.
بدبختانه وقایع شهریور 1320 امکان آبادانی زمینهای کاخ فیروزه را از زرتشتیان سلب کرد تا آنکه در سال 1333 پس از آنکه به خواست خداوند و بخت مردم ایران آن شاهنشاه جوانبخت نظام و آرامش تازهای در کشور به وجود آوردند، آقای رستم گیو رئیس وقت انجمن زرتشتیان به وسیله آقای اردشیر موبد با کسب اجازه از پیشگاه مبارک شاهنشاه آریامهر به منظور نجات افراد بیخانمان زرتشتی، شرکت تعاونی و عمران کاخ فیروزه را تأسیس و با حفر چاه عمیق و گذاشتن موتور برق، اقداماتی نمود و یکهزار و دوازده قطعه از زمینهای مزبور جهت سکونت 1012 خانوار زرتشتی در اختیار آنها گذاشته شد و مبالغ زیادی صرف لولهکشی آب و خیابان بندی شد و یک دبستان نیز ساخته شد و مقدمات ساختن یک پرستشگاه فراهم گردید و به موجب امر مبارک شاهانه که به شماره 3463 مورخ 22 شهریور 1334 از دفتر مخصوص شرفصدور یافت، اجازه نامگذاری خیابان اصلی به نام نامی شاهنشاه آریامهر نیز اعطا گردید. ولی بدبختانه این اقدامات دیری نپایید و وقایع زیر از سال 1335 روی داد:
1. در سال 1335 اداره شکاربانی سلطنتی اجازه نداد زرتشتیان از خیابان اصلی مشجر کاخ فیروزه که حتی در سند رسمی وزارت دارایی جزء رقبه مزبور ذکر شده و به زرتشتیان فروخته شده، عبور نمایند و زرتشتیان را مجبورکردند که از جاده خاکی و نامساعد دیگری به مسافتی پایینتر از جاده مزبور حرکت نمایند. (این هر دو جاده در نقشه نشان داده شده است)
2. قسمتی از زمینهای کاخ فیروزه را برای شکار، منطقه ممنوعه اعلام نمودند و عملاً از تصرف زرتشتیان خارج کردند. (قسمتی از این زمینها که در شمال جاده قدیم قرار دارد با رنگ آبی کمرنگ (شماره 5) و قسمتی را که درختکاری کردهاند با رنگ بنفش (شماره 2) نشان داده شده است.
3. در حدود سالهای 1343 و 1344 ارتش شاهنشاهی تصرفاتی در زمینهای مزبور نمودند و در قسمت وسیعی از بهترین زمینهای کاخ فیروزه تأسیساتی کردند (این زمینها با رنگ قهوهای (شماره 3) نشان داده شده است.)
4. در سالهای 1344 و 1345 نیروی هوایی شاهنشاهی تصرفاتی در زمینهای مذکور نمودند. این تصرفات در سال جاری مجدداً شروع شده است. (این قسمت با رنگ بنفش ( شماره 4) در نقشه نشان داده شده است.)
5. از سال 1344 اداره شکاربانی سلطنتی عملاً انجام تصرفات مالکانه را از طرف انجمن زرتشتیان در این زمینها مانع شده است و حتی اجازه ندادند که زرتشتیان کم درآمد که در زمینهای کاخ منزل ساختهاند تعمیرات لازم را برای حفظ خود در برابر گرما و سرما انجام دهند که ناچار به جناب آقای علم وزیر محترم دربار شاهنشاهی ملتجی شد و ایشان دستوراتی برای رفع این مشکل صادر کردند.
6. اینک اداره شکاربانی، حتی اجازه لایروبی قنات ساری اصلانی را که باز در سند مزبور صریحاً متعلق به زرتشتیان ذکر شده است و نیز بهرهبرداری از آب انباری را که ده سال پیش آقای رستم گیو در آنجا به خرج خود ساخته، نمیدهد و از هم اکنون خطر بیآبی در تابستان آینده زرتشتیان ساکن این منطقه را تهدید مینماید.
7. در سال جاری نیز اداره شکاربانی دست به کار نصب میله هایی در زمینهای متعلق به زرتشتیان شده است.
8. پس از دادخواهیهائی که به عمل آمد و با وجود اوامر صریح شاهنشاه آریامهر مبنی بر اینکه در صورت احتیاج به قسمتی از زمینهای کاخ فیروزه برای کاخ فرحآباد، معادل و حتی بیشتر از آن زمین به زرتشتیان داده شود؛ اینک اداره شکاربانی و آقای مهندس آرشیتکت کاخ فرحآباد اظهار میدارند به همه زمینهای کاخ فیروزه به جز قسمت آرامگاه و باغ مجاور آن احتیاج دارند. به عبارت دیگر از در حدود نوزده میلیون متر مربع زمین طبق سند، میخواهند فقط چند صدهزار متر (کمتر از یک بیستم آنچه که دولت به زرتشتیان فروخته است) را برای زرتشتیان باقی گذارند که آن هم با نبودن راه مناسب (زیرا راهی را که برای عبور و مرور آینده پیشنهاد مینمایند کاملاً غیرعملی است) عملاً بیحاصل خواهد نمود. وزارت منابع طبیعی تا به امروز جز یک قطعه زمین که شاید به دو میلیون متر نرسد، نتوانست برای مبادله معرفی کرده و در مورد آن زمین هم پس از چند ماه نتوانست مساحت دقیق و نقشه آن را تعیین نماید؛ بعلاوه مشکل دیگری که پیش آمد این بود که اصولاً مبادله چنین زمینی محتاج به تقدیم لایحه قانونی به مجلس است.
این است که با کمال فروتنی به پیشگاه مبارک شاهنشاه دادگستر ملتجی شده و استدعا دارد در صورتی که اراده مبارک ملوکانه تعلق گیرد، امریهای برای رفع مزاحمت از زمینهای کاخ فیروزه که وزارت دارایی دولت ایران با عنایات رضاشاه کبیر به زرتشتیان فروخته است، به اداره شکاربانی سلطنتی و نیروی هوایی ارتش شاهنشاهی شرفصدور یابد و این بیست و پنج هزار نفر یادگار تاریخ کهن ایران که در پرتو عنایات خجسته دودمان پهلوی جانی تازه گرفته و زندگی نوینی یافتهاند، بتوانند با آسایش خیال، آبادانی زمینهای کاخ فیروزه را دنبال نمایند، خاصه آنکه هم اکنون یکی از زرتشتیان مقیم نیویورک سرمایهای برای تأسیس یک هنرستان دختران در زمینهای کاخ فیروزه اختصاص داده است که تحت نظر « بنیاد خاور نزدیک » ساخته شود و این کار نیز به علت محظوراتی که به شرفعرض رسید، مدتی است معوق مانده است.
چاکر اجازه میخواهد به شرفعرض پیشگاه مبارک برساند که برای زرتشتیان که طبق تعلیمات دینی و ملی خود فرمان شاهنشاه را فرمان یزدان میدانند و حقشناسی و سرسپردگی به دودمان پهلوی را که پس از چند قرن نجات دهنده آنها از زیر بار فشار و بیداد بودهاند، در خونشان عجین است، اجرای اراده مبارک شاهانه فریضه مذهبی و افتخار جاودانی خواهد بود.
چاکر . فرهنگ مهر
رئیس انجمن زرتشتیان
منبع:
کتاب
دکتر فرهنگ مهر به روایت اسناد ساواک صفحه 257



