تاریخ سند: 7 تیر 1339
موضوع : وضع اسفناک زندانیان ایرانی در عراق
متن سند:
شماره : 6058/ 3 ب
شخصی به نام دکتر شاکر مصطفی سلیم که از ناسیونالیستهای معروف عراق
است و اخیرا مدتی در خانقین بازداشت شده بود در خاطراتی که از بازداشتگاه
مذکور خود در شماره مورخ 29 خرداد روزنامه الحریه نوشته گفته در
بازداشتگاه شهربانی خانقین
ایرانیانی که در عراق
دستگیر می شوند پس از
مدتی توقف در بازداشتگاه
مذکور به ایران اعزام
می گردند و محل بازداشت
ایرانیان در آنجا اطاق بزرگ
فوق العاده مرطوبی است و به
اندازه ای متعفن است که
وقتی پاسبانان می خواهند
در اطاق را بازکنند دستمال
به بینی خود می گیرند و
بازداشتیها از شدت گرما
نیمه لخت هستند و تنها
عده ای از آنها که قویتر
هستند می توانند نزدیک در
پنجره باشند و برای نزدیک شدن به در هر چندی یکبار عده ای از آنها جهت
تنفس هوا به جان هم می افتند بطوری که وقتی پاسبانان بعضی از آنها را از اطاق
مذکور بیرون می آورند در نتیجه زدوخورد خون و عرق عده ای از آنها به هم
آمیخته شده است.
دکتر مذکور شرح می دهد که شخصا شاهد ارسال عده ای از
آنها به ایران بودم و با چشم خود دیده که هشتاد نفر را با لباس های مندرس و
وضع روحی بسیار بد در یک اتومبیل باری گذاشته و روانه مرز ایران نمودند.
نویسنده در پایان شرح مزبور چنین می نویسد : کامیون مزبور این عده را برد و
من همچنان به فکر مسخره کاریهای چرخ بازیگر بودم.
عده ای در کشور خود به
علل و اسباب گوناگون زندانی می شوند (اشاره به عراقی هایی است که به اتهامات
مختلف در خانقین زندانی هستند) و عده ای دیگر را که به عللی از زندان بزرگ
کشور خود فرار کرده اند در کشور بیگانه ای به زندان کوچکی افتاده بودند مجددا
آنان را به زندان بزرگ کشور خود بازمی گردانند.
در این مورد تحقیقات ادامه
دارد که جریان امر متعاقبا اعلام خواهد شد.
گیرندگان : اداره کل سوم ـ اداره کل هفتم
توضیحات سند:
* امروز (7 /4 /39) برابر
گزارش رابط ساواک در
مریوان: «قائم مقام پنجوین به
معیت سرگرد عونی افسر
اطلاعات عراق و ستوان یکم
عمر عبداللّه معاون با سه نفر
نویسنده و رئیس پاسگاه بناوه
سوته و سه نفر دیگر به مریوان
وارد و در مورد آب قریه بایوه
نزدیک باشه که در حدود شش
سال قبل طبق صورتجلسه بین
بایوه ایران و بناوه سوته عراق
تقسیم گردیده بود با مرزبان
مریوان مذاکره نمودند و اکنون
به نام اینکه از طرف ایرانیان به
آب مذکور تجاوز شده پنج نفر
از اهالی بناوه سوته رابه منظور
ادای شهادت همراه خود آورده
بودند و در نتیجه قرار بر این شد
که قائم مقام از بغداد کسب
دستور نماید تا در صورت
تصویب با حضور مرزبان
مریوان مطابق شرایط صورت
جلسه سابق الذکر مجددا آب را
تقسیم نمایند ضمنا به دستور
مرزبان هیچکدام از پناهندگان
عراقی در این مدت از منازل
خود خارج نشده و اعمال
نامبردگان کاملاً تحت نظر بوده
است.
»
پیشین، ج 2، ص 363.
و در تاریخ نهم تیرماه 1339
سفیر عراق در تهران طی یک
مصاحبه اختصاصی با خبرنگار
روزنامه اطلاعات گفت : «در
اساس کار بین ایران و عراق
توافق برقرار است و این توافق
به زودی به صورت
موافقت نامه ای به امضاء
می رسد.
»
هفت هزار روز تاریخ ایران،
پیشین، ج 2، ص 29 و 30.
و برابر گزارش ساواک در
مورخه 18 /4 /39 : «در عراق
به شدت شایع است که به زودی
در ایران انقلابی خواهد شد و
مأمورین دولتی به شیوع این
شایعه کمک می کنند.
»
پیشین، ج 3، ص 62.
منبع:
کتاب
روابط ایران و عراق به روایت اسناد ساواک صفحه 53