موضوع: دکتر احسان نراقی
تاریخ سند: 11 اسفند 1343
موضوع: دکتر احسان نراقی
متن سند:
شماره: 112 /302 تاریخ:11 /12 /1343گزارش اطلاعات داخلی
موضوع: دکتر احسان نراقی
آقای هویدا1 نخست‌وزیر در نظر داشته‌اند پس از مراجعت اعلیحضرت همایون شاهنشاه از مسافرت اروپا دکتر احسان نراقی مدیر موسسه تحقیقات اجتماعی را به عنوان معاون نخست‌وزیر معرفی نماید ولی پس از مصاحبه مطبوعاتی دکتر نراقی در مورد مسأله جوانان آقای نخست‌وزیر از این عمل ناراحت و از تصمیم خود منصرف شده است.
عیناً جهت اقدام به اداره 312 ارسال می‌گردد شماره 11 /12
بخش 322. 12 /12 /43
روی پرونده دکتر احسان نراقی ضمیمه و بایگانی شود. 322 .... 12 /12
توضیحات سند:
1. امیرعباس هویدا: فرزند حبیب‌الله عین‌الملک، در سال 1298 ش متولد شد. در کودکی به همراه خانواده به شامات رفت. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در بیروت به اتمام رساند و پس از آموختن زبان‌های انگلیسی، فرانسه و عربی، به بروکسل رفت و از دانشگاه بروکسل لیسانس علوم سیاسی گرفت.در سال 1322ش، به ایران آمد و در وزارت امور خارجه استخدام شد. در مرداد ماه 1324 به عنوان وابسته سفارت ایران، به پاریس فرستاد شد و در سال 1325 کارمند اداره حفاظت منافع ایران در آلمان گردید. او که از زمان اقامت در بروکسل با ایرج اسکندری آشنایی یافته بود، در زمان حضور در فرانسه نیز با او و تشکیلات وی، سر و سرّی داشت، در زمان اقامت در پاریس، به همراه حسنعلی منصور، در جریان قاچاق مواد مخدر توسط پلیس فرانسه دستگیر شد که با وساطت دربار پهلوی رهایی یافت؛ ولی این مطلب در مطبوعات داخلی انعکاس یافت و در پرونده امیرعباس هویدا نیز درج گردید که این اسناد، در سال‌های 1326- 1327 از پرونده او خارج شد!
امیرعباس هویدا، بهایی‌زاده‌ای بود که در تشکیلات بهائیت از موقعیت و جایگاه خاصی برخوردار بود و پدربزرگ وی، میرزارضا قناد یکی از محارم نه‌گانه عباس افندی بود و پدرش عین‌الملک نیز، بنا به سفارش عباس افندی و برای تقویت بهائیت به وزیر مختاری شامات رسیده بود، در زمان حضور چندین ساله بر صندلی نخست‌وزیری، در تقویت این تشکیلات از هیچ کوششی فروگذار نکرد، تا جائی که عدد وزرای بهائی کابینه خویش را به 9 رساند.
این اتفاق به میزانی برای اعضای تشکیلات بهائیت خوشایند بود که در سال 1350ش، در یکی جلسات محفلی شیراز گفته شد: « شخص هویدا بهایی‌زاده است. عده‌ای از مأمورین مخفی که در دربار شاهنشاهی می‌باشند، می‌خواهند هویدا را محکوم کنند. ولی او یکی از بهترین خادمین امرالله است و امسال مبلغ 15 هزار تومان به محفل ما کمک کرده است.»
در جریان اوج‌گیری انقلاب اسلامی، محمدرضا پهلوی، برای رهایی از انقلاب و خشم مردم، دستگیری تعدادی از رجال بدنام حکومت خود را در دستور کار قرار داد که امیرعباس هویدا در رأس آن قرار داشت. این دستگیری صورت گرفت، ولی در آرام کردن مردم هیچ تأثیری نداشت. با پیروزی انقلاب اسلامی در 22 بهمن سال 1357ش، امیرعباس هویدا که موفق به فرار نشده بود، دستگیر و در دادگاه انقلاب اسلامی محاکمه و به اعدام محکوم شد.
امیرعباس هویدا به روایت اسناد ساواک، دوره دو جلدی، مرکز بررسی اسناد تاریخی.