موضوع: محاکمه تیمسار سپهبد کیا
تاریخ سند: 9 اسفند 1340
موضوع: محاکمه تیمسار سپهبد کیا
متن سند:
شماره: 5743 /312 تاریخ: 9 /12 /1340موضوع: محاکمه تیمسار سپهبد کیا
سرهنگ وحدت افسر پلیس راه‌آهن، که سابقاً افسر ارتش بوده و از طرفداران سپهبد کیا می‌باشد، اظهار می‌داشت: سپهبد کیا مدارک مهم و قابل توجهی از فعالیت‌های دست چپی عده[ای] از قضات دادگستری و همچنین تصرف اراضی قریه سلیمانیه1 توسط ورثه وثوق‌الدوله2، جمع‌آوری و در نظر دارد موقع محاکمه خود بر علیه آقای دکتر امینی و شخص الموتی وزیر دادگستری در دادگاه ارائه نموده و در معرض افکار عمومی بگذارد. مدارک جمع‌آوری شده به شرح زیر می‌باشد.
1 . سپهبد کیا مدعی خواهد گردید قریه سلیمانیه که متعلق به وثوق‌الدوله بوده و قسمتی از آن به خانم آقای دکتر امینی3 رسیده، فقط اراضی آن مربوط به قریه سلیمانیه بوده و اراضی تهران نو و اطراف فرودگاه دوشان‌تپه که به وسیله ورثه وثوق‌الدوله به ثبت رسیده و فروش رفته است، کلیه اراضی موات و متعلق به دولت می‌باشد و چون آقای دکتر الموتی وکیل ورثه وثوق بوده، با تبانی مشارالیه این اراضی تصرف شده است.
2 . در مورد سوابق سیاسی عده‌ای از قضات نیز سپهبد کیا استدلال خواهد نمود که چون آقای دکتر الموتی دارای سوابق سوء سیاسی می‌باشد، عده‌ای از توده‌ای‌های سابق را به دور4 خود جمع نموده و برعلیه کسانی اقدام نموده و می‌نماید که در گذشته با افکار چپ مبارزه نموده و برای مثال دادستان دیوان کیفری را عنوان خواهد نمود و خواهد گفت این شخص همان کسی است که قرار منع پیگرد سران حزب توده را صادر نموده است. ضمناً لیست قضاتی که دارای سوابق سوء سیاسی می‌باشند و اکنون شاغل مقامات حساس در دادگستری هستند، با مدارک مربوطه در اختیار دادگاه گذارده خواهد شد.
سرهنگ وحدت اظهار می‌داشت سپهبد کیا، مانند سرتیپ نویسی5 ساکت نخواهد ماند و با توجه به مدارک و اطلاعاتی که در اختیار او می‌باشد، مدتها وقت دادگاه را خواهد گرفت و چون دکتر الموتی در موقع محاکمه ایشان عده‌ای از عناصر چپ را به وسایل مقتضی به دادگاه خواهد آورد که او را تخطئه کند، لذا در اولین جلسه دادگاه، سپهبد کیا اعلام خواهد نمود برای حفاظت جان و حیثیت وی از طرف دادگاه اقدام شود.
در پرونده سپهبد حاج علی کیا بایگانی شود.
توضیحات سند:
_1. سلیمانیه، منطقه‌ی در شرق تهران، حوالی خیابان نبرد شمالی فعلی. نام این منطقه در آغاز اصفهانک بود که پس از احداث قنات در آن توسط علیرضاخان عضدالملک قاجار (نایب‌السلطنه احمدشاه) و نامگذاری قلعه آن به نام پسرش، که سلیمان نام داشت، به سلیمانیه مشهور شد. این اراضی در زمانی که احمد قوام‌السلطنه، نخست‌وزیر بود، توسط برادرش حسن وثوق الدوله تصرف گردید.
2. حسن وثوق‌الدوله، فرزند میرزا ابراهیم متحد السلطنه و برادر بزرگ احمد قوام السلطنه در سال 1254 ش در تهران به دنیا آمد. وثوق الدوله از رجال سیاسی ایران بود که چندین بار به وزارت، صدارت و ریاست مجلس رسید.
وثوق الدوله قبل از مشروطیت، حکمرانی آذربایجان را به عهده داشت و به جای پدر که در آنجا والی بود، نشست. وثوق‌الدوله بعد از خلع محمدعلی میرزا از سلطنت در اولین کابینه مستوفی الممالک وزیر مالیه شد و در سال 1314 ریاست فرهنگستان ایران را به عهده گرفت. او در دوره‌ی اول مجلس به نمایندگی انتخاب شد و در همان دوره نیز ریاست مجلس را به عهده گرفت. در کابینه‌های «سپهدار اعظم» در سال‌های 1289 تا 1290، عهده دار وزارت مالیه و وزارت داخله بود.
در کابینه‌ی «صمصام‌السلطنه» وزارت امور خارجه را به عهده گرفت. در سال 1295 مامور تشکیل کابینه شد، اما کابینه‌اش دوامی نیاورد و «علاءالسلطنه» به جای او کابینه را تشکیل داد. در سال 1297 نیز مامور تشکیل کابینه شد و در همین زمان بود که قرارداد ننگین 1919 را منعقد کرد. در سال 1297 «عین الدوله» به تشکیل کابینه ماموریت یافت که در این کابینه وثوق‌الدوله وزارت علوم و معارف را به عهده گرفت. درحقیقت باید گفت که وثوق‌الدوله پس از انعقاد قرارداد 1919 از صحنه‌ی سیاسی ایران حذف شد و دیگر نتوانست موقعیت سابق خود را پیدا کند. وثوق‌الدوله در بهمن ماه 1329 در تهران درگذشت.
3. وثوق‌الدوله دارای 8 دختر و 2 پسر بود، که یکی از دختران وی به نام بتول با دکتر علی امینی ازدواج کرد.
4. در اصل: بدون.
5. سرتیپ نویسی، مدیرعامل شرکت شیلات، از جمله دستگیرشدگان این ایام بود که در جریان پرونده شیلات دستگیر شد. در این پرونده که سرتیپ نویسی (متهم اصلی)، تا روز آخر سکوت کرد، عده‌ای از افراد ناشناس (زن و مرد) شریک و سهیم بودند که با سکوت سرتیپ نویسی نام آنها برده نشد.