موضوع : ملاقات با آقای کشاورز1 صدر
تاریخ سند: 11 آبان 1339
موضوع : ملاقات با آقای کشاورز1 صدر
متن سند:
گیرنده : مدیریت کل اداره سوم فرستنده : ساواک تهران شماره : 38 محترما معروض میدارد.طبق مذاکره و قرار تلفنی در ساعت 1700 روز 9 /8 /39 با آقای کشاورز صدر در منزل ایشان ملاقات نمودم نامبرده اظهار داشتند (آقای شاپور بختیار شب گذشته برای احوالپرسی بمنزل من آمد و من بایشان اطلاع دادم که قرار است سرهنگ مولوی مرا ملاقات کند شاید باز میخواهد مرا توقیف کند آقای شاپور بختیار در جواب گفتند اگر منظور توقیف شما بود قبلاً وقت ملاقات تعیین نمیشد) سپس در مورد ارادت خود بمقام سلطنت اظهار داشتند (من همیشــه منــویـات اعلیحضرت همایونی رامحترم شمرده و حتی وقتیکه حائری زاده بنا بتوصیه آقای سید ضیاء الدین قرار بود در مجلس بر علیه دستگاه صحبتی نماید نطق ایشان را که ماشین شده بود اعلیحضرت همایونی به بنده مرحمت فرموده که جواب آنرا تهیه نمایم و منهم جواب دندان شکنی بنامبرده دادم.
وقتیکه برای استانداری باصفهان رفتم همانطور که عناصر چپی را کوبیدم لازم بود که برای نمونه یک فئودال را هم بکوبم و در نتیجه صارم الدوله را هم دستگیر کردم.
تا وقتیکه اعلیحضرت همایونی شخصا بمن تأکید نفرمودند که باستانداری گیلان بروم از تهران حرکت نکردم شخص اعلیحضرت همایونی فرمودند برای نمایندگی دوره هفدهم فعالیت کنم ولی همین سپهبد ریاحی1 فعلی با من مخالفت کرد و حتی شش گلوله باطاق خواب من تیراندازی شد.
ما کمیته جبهه ملی را تشکیل داده ایم و کمیته اجرائیه نیز از آقایان دکتر سنجابی ـ شاپور بختیار ـ مهندس بازرگان و حسن قاسمیه2 و مهندس خلیلی3 تشکیل گردیده که اکثرا از دوستان شما هستند (این جمله را دو بار تکرار نمود).
ما در آتیه خیلی خیلی نزدیک بیانیه منتشر خواهیم کرد و در آن مرامنامه خود را که در چهارچوب قانون اساسی است ذکر خواهیم کرد.
ما بمقام سلطنت علاقمند هستیم.
ما نمیخواهیم مخفیانه عملی انجام دهیم.
شما میتوانید در کلیه جلسات ما شرکت نمائید.
ما از آنروزیکه اعلیحضرت همایونی فرمودند انتخابات آزاد بایستی انجام شود فعالیت خود را شروع کردیم اگر شما میگوئید آزادی نیست ما دست از فعالیت خواهیم کشید و اصلاً انتخابات را تحریم می کنیم شما میدانید آقای دکتر صدیقی4 با متینگ اولیه دانشجویان وابسته به جبهه ملی مخالف بودند و عباس شیبانی5 خود سرانه این عمل را انجام داد و دکتر صدیقی شدیدا با ایشان مخالفت کردند و حالا آقای شاپور بختیار امور دانشجویان دانشگاه را اداره میکنند تا این جریانات تکرار نگردد.
چون تا ساعت 1945 ایشان متکلم وحده بودند و این جانب نیز قرار ملاقات با دیگری را داشتم بعلت ضیق وقت از ایشان عذر خواسته و مذاکرات را بملاقات مجدد موکول نمودیم.
رئیس ساواک تهران ـ مولوی
توضیحات سند:
1ـ سید محمد علی کشاورز صدر به سال 1288 در شهر خمین به دنیا آمد.پس از گذارندن دوران تحصیل، کار خود را در قوه قضائیه آغاز کرد.
در دوره های پانزدهم و شانزدهم به نمایندگی مجلس شورای ملی راه یافت.
او از نخستین کسانی بود که در جریان ملی شدن صنعت نفت به صف مصدق پیوست وی در سال 1323 شعبه ای از حزب دمکرات ایران (حزب قوام السلطنه) را در خرم آباد بر پا کرد.
هنگام کودتای 28 مرداد 1332 وی که استاندار اصفهان بود بازداشت شد و پس از آزادی سراغ شغل دولتی نرفت.
در سال 1339 که حیات سیاسی جبهه ملی تجدید گردید، کشاورز صدر نیز حضور داشت و سرانجام همراه دیگر رهبران آن به زندان رفت.
وی در نیمه شب بیست و پنجم تیر ماه 1353 بدنبال یک حمله قلبی از دنیا رفت.
1 ـ پس از آنکه رضا خان به سلطنت رسید و در ایران بنیان قشون متحد الشکل را گذاشت، به فکر تربیت افسران کارشناس برای ارتش خود افتاد.
بدین منظور هر سال عده ای را به طریق مسابقه بر می گزید و برای فرا گرفتن فنون نظامی به خارج می فرستاد.
در میان نوجوانانی که از اصفهان به تهران آمده بودند و در مسابقه اعزام دانشجو به فرنگ از طرف وزارت جنگ شرکت کرده و موفق شدند، تقی ریاحی هم بود.
او در فرانسه در یکی از مدارس مهندسی تحصیل کرد و مهندس شد.
پس از بازگشت به ایران به سرباز خانه رفت.
و بیشتر اوقات خود را در کارهای غیر سربازی و تسلیحاتی و مانند اینها گذرانید.
در کابینه مصدق دوستانش او را به «مصطفی فاتح» معرفی کردند و وی رئیس پالایشگاه نفت شد.
بعد از روی کار آمدن دوباره مصدق وی رییس ستاد ارتش شد.
در کودتای 28 مرداد سرتیپ تقی ریاحی رئیس ستاد ارتش ایران کمترین مقاومت از خود نکرد.
پس از سقوط مصدق ریاحی به زندان افتاد.
و پس از بیرون آمدن از زندان دنبال کسب و کار رفت.
ثروتی کلان به چنگ آورد و در خارج از کشور به کار تجارت و ثروت اندوزی مشغول شد.
2ـ حسن قاسمیه از جمله اعضای موسس جبهه ملی دوم است که در روز 23 تیر ماه 1339 تشکیل شد.
روز 4 دی ماه 1341 اولین کنگره جبهه ملی در منزل حاج حسن قاسمیه (تهرانپارس) به ریاست اللهیار صالح آغاز به کار کرد.
و وی نیز به عضویت شورای آن در آمد.
3 ـ عبدالحسین خلیلی در سال 1287 ش در شیراز، متولد شد.
از شغل های وی عبارتند از : اشتغال بکار در شرکت کل ساختمانی که داور تأسیس کرده بود.
در سال 1330 سپس دانشکده فنی شد.
و قبل از اتمام دوره سه ساله آن بدستور وزیر فرهنگ منتظر خدمت شد.
چهار سال در بانک رهنی ایران ـ از سال 1320 تا 1324 ـ و همچنین شرکت بیمه ایران کار کرد.
وی عضو جبهه ملی و از اعضای نهضت مقاومت ملی ایران است که پس از کودتای 28 مرداد تشکیل شد.
وی همچنین عضو شورای جبهه ملی دوم و یکی از نویسندگان نامه های سر گشاده به محمدرضا پهلوی در سال 1356 بود.
4ـ غلامحسین صدیقی در آذر ماه سال 1284 ه ش در تهران متولد شد.
تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در تهران گذارند و سپس برای ادامه تحصیل جزو دومین گروه دانشجویان اعزامی اروپا به فرانسه رفت.
در سال 1316 به درجه دکترا نایل شد و سپس به ایران بازگشت و با درجه استادی در دانشگاه تهران به تدریس مشغول شد.
وی چندین بار به عنوان نماینده ایران در کنفرانس های بین المللی تعلیم و تربیت یونسکو انتخاب شد.
وی در سال 1357 پیشنهاد نخست وزیری محمدرضا پهلوی را رد کرد.
صدیقی در سال 1330 در کابینه مصدق به عنوان وزیر پست و تلگراف منصوب شد و پس از مدتی تا سال 1332 وزیر کشور این کابینه بود.
وی با سایر همکاران مصدق در زندان لشگر 2 زرهی تحت نظر قرار گرفت.
صدیقی سرانجام روز دوشنبه نهم اردیبهشت ماه 1370 فوت کرد.
و در یازدهم همان ماه در ابن بابویه به خاک سپرده شد.
5ـ دکتر عباس شیبانی در سال 1310 در تهران متولد شد و تحصیلات خود را در رشته پزشکی به پایان رسانید.
وی پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در درمانگاه خیریه ولی عصر (عج) در جنوب تهران به کار طبابت و درمان مشغول بود و همزمان به مبارزاتی علیه رژیم شاه دست زد و در این راه به زندان افتاد.
وی خود درباره زندگی اش می گوید: «اینجانب در جریان ملی شدن نفت با کارها و فعالیتهای مرحوم آیت اله کاشانی و حکومت ملی دکتر مصدق آشنا شدم.
بعد از کودتای 28 مرداد در نهضت مقاومت فعالیت داشتم.
در جبهه ملی دوم از کسانی بودم که همراه عده ای در خانه های رجال ملی و مذهبی رفته و آنها را دعوت به فعالیت میکردند.
از موسسین نهضت آزادی که گروه مبارز مذهبی خاصی از جبهه ملی بود میباشم.
9 بار به زندان رفتم که حدود سیزده سال طول کشید.
بدستور امام که فرمودند مسلمانان متشکل شوند حزب جمهوری اسلامی، همراه با موسسین، عضو شورا بودم.
مدتی هم هیئت اجرایی بودم.
» وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سمتهای چون شورای انقلاب هیئت امنای بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، وزیر کشاورزی، شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی و نمایندگی مردم تهران چند دوره مجلس شورای اسلامی حضور داشته است.
و اکنون نیز نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی است.