موضوع: جمعیت سازمان دفاع ملی
تاریخ سند: 5 تیر 1339
موضوع: جمعیت سازمان دفاع ملی
متن سند:
شماره: 2-3-1751 سناتور عباس مسعودی می‌گفت جمعیت دفاع ملی که در ظاهر برای مبارزه با شوروی¬ها تشکیل شده کم‌کم به صورت یک سازمان انتخاباتی در خواهد آمد و در جریان انتخابات مجلس سنا از آن استفاده خواهد شد.عباس مسعودی می‌گفت چون هیچ یک از دو حزب مردم1 و ملیون2 نتوانسته‌اند افکار و نظریات مسئولین انجمن‌های محلی و شورای عالی اصناف را مورد اجرا قرار دهند ما به نام جمعیت دفاع ملی توانسته‌ایم نظریات این عده را منعکس سازیم و اکنون سران اغلب از انجمن‌ها و اتحادیه‌ها در تهران خود را در اختیار موسسه اطلاعات قرار داده‌اند.
بخش بایگانی اصل در پرونده جمعیت دفاع ملی بایگانی است.
این برگ در پرونده عباس مسعودی بایگانی شود.
8 /4 /39
توضیحات سند:
1.حزب مردم: در سال 1336 با مشاورت علم و شاه دو حزب مردم و ملیون تشکیل شد که در ظاهر رقیب یکدیگر بودند اما در واقع هر دو مجری دستورات و فرامین شاه به شمار میآمدند.
رهبری حزب مردم را اسدالله علم به عهده داشت و رهبری حزب ملیون با دکتر منوچهر اقبال بود.
شاه در پیام نوروزیاش تمایل خود را برای تشکیل احزاب اعلام و در 27 اردیبهشت 1336 حزب مردم که اصطلاحاً حزب اقلیت خوانده میشد، اعلام موجودیت کرد.
25 نفر از جمله اسدالله علم، سناتور یحیی عدل، دکتر فرهاد، دکتر حسن مظاهری، مهدی شیبانی، حسن افشاری، دکتر پرویز ناتل خانلری، امیر بیرجندی و محمد الهی اعضای مؤسس حزب مردم بودند.
حزب به تدریج در استان‌ها دفاتر و شعبههای خود را گسترش داد و فعالیت خود را در میان مردم آغاز کرد.
علم، رهبر حزب، جهت گسترش دامنه‌ی نفوذ خود در میان اقشار و طبقات پایین جامعه برنامههای ظاهرفریبی را در مرامنامه حزب گنجانید و در این راستا اعلام کرد حزب مردم طرفدار سهیم کردن کارگران در سود کارخانجات، تقسیم زمین بین کشاورزان بدون زمین و برابری حقوق زن و مرد است.
عمده فعالیت احزاب دوگانه در انتخابات دوره‌ی 20 مجلس شورای ملی بود.
حزب مردم به رهبری علم از حزب رقیب خود شکست خورد و حزب ملیون با 79 درصد از کل آرا به پیروزی رسید، اما به دلیل تقلب گسترده، انتخابات دوره‌ی 20 ابطال شد.
اسدالله علم مؤسس حزب مردم بلافاصله بعد از ابطال انتخابات در شهریور 1339 از دبیرکلی حزب مردم استعفا داد و به جای او پرفسور یحیی عادل به سمت دبیرکلی حزب تعیین شد.
روزنامه‌ی اندیشه‌ی مردم ارگان حزب مردم بود که پس از کنارهگیری علم تعطیل شد.
ر.ک: حزب مردم به روایت اسناد ساواک، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1388 2.
حزب ملّیون: در سال 1336 به رهبری دکتر منوچهر اقبال نخستوزیر وقت تشکیل شد.
محمود طلوعی در کتاب خود در این خصوص میگوید: « در سال 1336 که اولین سال حکومت اقبال است دو حزب تازه در ایران پا به عرصه وجود نهاد.
هر دو حزب با اشاره شاه تشکیل شد و هر دو مجری اوامر شاهانه بودند منتهی برای حفظ ظاهر دموکراسی در ایران یکی نقش حزب مخالف و دیگری نقش حزب طرفدار دولت را بازی میکرد.
حزب به اصطلاح مخالف دولت به رهبری امیراسداله علم که ظاهراً برنامهای مترقی داشت و اصلاحات ارضی و سهیم کردن کارگران در سود کارخانهها را در برنامه خود گنجانده بود حزب «مردم» نام گرفت و حزب دولتی که خود دکتر اقبال در رأس آن قرار گرفته بود به حزب ملیون معروف شد.
» (طلوعی، همان منبع، ص 423).
ر.ک: حزب ملیون به روایت اسناد ساواک، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1388