تاریخ سند: 19 آبان 1357
خلاصه اطلاعاتی شماره 63
متن سند:
خلاصه اطلاعاتی شماره 63
مدت دوره از ساعت 0600. 18 /8 /57 الی 0600. 19 /8 /57
دستور انهدام. پس از بهرهبرداری معدوم گردد.
1. فعالیت دانشگاهیان. معلمین. دانشآموزان. روحانیون و پخش اوراق مضره.
الف. تعدادی از استادان و کارمندان، دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد و بیمارستان شهناز قصد داشتند ساعت 0900 روز 18 /8 /57 در سالن باشگاه دانشگاه فردوسی به مناسبت حادثه اخیر دانشگاه تهران، مجلس ختمی تشکیل دهند و از حضور بعضی از علماء و قاطبه مردم دعوت شده بود در این مجلس شرکت نمایند. با توجه به مقررات فرمانداری نظامی و به علت درگیرشدن یک نفر غیرنظامی با یکی از سربازان فرمانداری نظامی در نتیجه این درگیری منجر به مجروح شدن دو غیرنظامی میگردد که مردم عکسالعمل نامساعدی نسبت به فرمانداری نظامی در پیش میگیرند و به گروههای چند نفری تقسیم شده و در نقاط مختلف شهر همزمان دست به تظاهر و شکستن شیشههای بانکها و مبادرت به آتشسوزی نمودهاند که در این واقعه، هفتاد شعبه از بانکهای مختلف مورد حمله اخلالگران قرار گرفته که بیست و سه شعبه با شکستن شیشه همراه بوده و چهل و هفت مورد دیگر طعمه حریق گردیده که با فعالیت و تلاش نیروهای فرمانداری نظامی، با توجه به اینکه بانکهای مورد حمله قرار گرفته هیچگونه پیشبینیهای قبلی برای حفاظت و ضد آتشسوزی از طرف مسئولین بانکها به عمل نیامده و حتی یک ظرف آب یا سطل شن در محل موجود نبود، در اسرع وقت آتش مهار و اطفاء گردید. در ضمن تعداد پنج دستگاه خودروی آتشنشانی شهرداری در اختیار فرمانداری نظامی بوده که مأمورین آنها اکثراً جرأت کافی برای ورود در صحنه عملیات را نداشته و علاقهای هم از خود نشان نمیدادند و این موضوع کار فرمانداری نظامی را مشکل کرده است و نیروهای فرمانداری نظامی با فداکاری و با توجه به ترافیک سنگین شهر مشهد، سریعاً در تمام نقاط شهر حضور یافته و نسبت به مهار و اطفاء حریق اقدام و از توسعه آتشسوزی جلوگیری به عمل آوردهاند. با اینکه مسببین آتشسوزی در گروههای 2 تا 3 نفری تقسیم شده بودند، به محض دیدن مأمورین فرمانداری نظامی متواری میشدند؛ با تلاش فراوان مأمورین، مسببین آتشسوزی را مجدانه تعقیب و تعداد چهل نفر از اخلالگران را دستگیر و برابر قانون تسلیم عدالت خواهند شد.
2. متفرقه.
الف. در ساعت 0845 روز جاری در شهرستان تربتجام مردم دست به تظاهرات موافق زدهاند.
ب. در ساعت 1400 روز 17 /8 /57 تعدادی در شهرستان قوچان با دادن شعارهای موافق به چند مغازه حمله نمودهاند.
پ. برابر اطلاع، چند نفر از افراد محرک و ناراحت منطقه تبادکان1 که گفته میشود در بین آنها فرهنگی نیز وجود دارد، قصد داشتند به مدارس منطقه ذکر شده حمله و دست به خرابکاری بزنند که وسیله ناحیه ژاندارمری دستورات لازم صادر گردیده است.
ت. شایعاتی در بین پزشکان و پرستاران میباشد که زخمیهای نظامی و غیرنظامی را معالجه نمیکنیم. در این مورد پیشبینیهای لازم در بیمارستان لشگر به عمل آمده است.
ث. برابر اطلاع، در ساعت 1820 روز 18 /8 /1357 پیکان شماره 25979 مشهد 11 سبزرنگ که پنج نفر سرنشین داشته، بانکها را شناسائی و سپس آتش میزدهاند که دستورات لازم به کلیه بخشها و شهربانی جهت دستگیری سرنشینان داده شد.
ج. در ساعت 2100 روز 18 /8 /57 تلفنهای تهدیدآمیزی به دکتر بیات مختاری شده که ما در جاده کوکاکولا، مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه فردوسی را آتش میزنیم. دستورات مراقبتی به ژاندارمری ابلاغ گردیده است.
چ. برابر گزارش پاسگاه قریه شاندیز، ساعت 1200 مورخه 17 /8 /57 عدهای در مسجد شاندیز تجمع و پس از سخنرانی یک جوان ناشناس، دست به تظاهرات زدهاند.
ح. برابر اطلاع، در روز 13 /8 /57 کلیه دبیران دبیرستان و هنرستان و دانشسرای شهرستان نیشابور به مدت سه روز دست به اعتصاب غذا زدهاند.
خ. برابر اطلاع، در ساعت 0800. 14 /8 /57 عده کثیری از اطراف شهرستان درگز برای حمایت از دولت ضمن در دست داشتن پرچم ملی ایران و تمثالهائی از اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر به شهر وارد و ضمن دادن شعارهای ملی، دو منزل را به آتش کشیده و شیشههای یازده مغازه را که به نظرشان مخالف بودهاند شکسته و سپس قصد داشتند به دانشسرای مقدماتی که منشأ تظاهرات مخالفین بوده حمله نمایند که وسیله مأمورین انتظامی با تیراندازی هوائی بدون اتفاق سوئی آنان را متفرق نمودهاند.
د. برابر گزارش شهربانی خراسان، در ساعت 1500 روز 13 /8 /57 معلمین شهرستان سرخس در سالن اجتماعات آن شهرستان حضور و پس از سخنرانی به منظور همبستگی با سایر معلمین شهر مشهد قرار شده که از روز 14 /8 /57 به مدت یک هفته از حضور در کلاسهای درس خودداری نمایند و عملاً مدارس را تعطیل نمودهاند.
ذ. برابر اطلاع، در ساعت 1345. 18 /8 /57 در خیابان قائم، هیلمن آبی رنگ که شماره آن به وسیله گل محو شده بوده، وسیله چهار نفر سرنشین مسلح به نگهبانان منزل مستشاران آمریکائی تیراندازی نموده که متقابلاً بر روی آنها تیراندازی ولی سرنشینان خودرو مزبور متواری میگردند. دستورات لازم داده شد که با هوشیاری کامل مراقب اوضاع باشند و در صورت مشاهده خودروی مزبور، نسبت به دستگیری سرنشینان آن اقدام شود.
ر. برابر گزارش ناحیه ژاندارمری، در ساعت 1510. 16 /8 /57 صدها نفر از اهالی شاهدوست و وطنپرست اهل تسنن تربتجام با وسائل موتوری و پیاده با در دست داشتن پلاکاتها و تمثالهای مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو و والاحضرت و ولایتعهد، در خیابانهای تربتجام با شعارهای ملی و میهنی به راه افتادند و با استقبال شدید مردم شاهدوست مواجه شدند.
3. نتیجه.
با تلاش و جدیت و فداکاری نیروهای فرمانداری نظامی مشهد و حومه از توسعه حریق به سایر اماکن جلوگیری به عمل آمده است.
فرماندار نظامی مشهد و حومه. سرتیپ جعفری
گیرندگان.
1. تیمسار فرماندهی نیروی زمینی جهت استحضار
2. تیمسار فرماندهی ناحیه ژاندارمری استان خراسان
3. تیمسار ریاست شهربانی استان خراسان
4. تیمسار ریاست سازمان اطلاعات و امنیت استان خراسان
5. تیمسار ف تأمین شهر مشهد
6. ر. 2. لشگر 77
7. ف ضد اطلاعات وابسته به فرمانداری نظامی
8. ر. 3 فرمانداری نظامی
9. ف گروه اطلاعات نظامی
توضیحات سند:
1. تبادکان، دهستانی از توابع بخش مرکزی شهر مقدس مشهد است که جمعیت آن در سرشماری سال 1385ش 71170 نفر (17696 خانوار) اعلام شده است.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان رضوی- 16 صفحه 459