تاریخ سند: 13 مرداد 1345
آقای دکتر فیلسوفی دادستان محترم شهرستان تهران
متن سند:
شماره: 1 /6536/م تاریخ:13 /5 /1345
شرکت سهامی بیمه ایران
مدیر عامل
آقای دکتر فیلسوفی دادستان محترم شهرستان تهران
اکنون پروندهای در شعبه سوم دادگاه شهرستان تهران به شماره 44 /320 مربوط به دادخواست شرکت هلنو و به طرفیت شرکت سهامی بیمه ایران مطرح است که اینجانب پس از رسیدگی پرونده، چون از روی اوضاع و احوال واقعهای را که منجر به طرح دعوی شده است طبیعی ندیده و اقدام شرکت سهامی بیمه ایران را در گذشته در این مورد کافی نمیدانم، برای جلب توجه و استحضار جنابعالی به تسلیم این گزارش مبادرت مینمایم.
وظیفه شرکت بیمه، پرداخت خسارت در موقع بروز خطر است ولی خطر باید به طور طبیعی حادث شده باشد. این است که در همه کشورها، در مواردی که خطر به طور عمد ایجاد گردد رویه فوقالعاده سختی اتخاذ مینمایند تا موجب عبرت سایرین باشد.
در مورد این پرونده، اینجانب در مقامی نیستم که بتوانم به ضرس قاطع بیانی بنمایم زیرا این اتفاق قبل از تصدی اینجانب صورت گرفته است؛ منتهی پس از مطالعه پرونده به مواردی برخوردم که وظیفه خود دانستم به استحضار جنابعالی برسانم.
شرکت سهامی هلنو در تاریخ 5 /9 /1343 به موجب بیمه نامه شماره 157996 /43 موجودی لوازم دفتری خود را به مبلغ نهصد هزار ریال به مدت یک سال نزد این شرکت بیمه آتشسوزی مینماید. سپس در تاریخ 25 /9 /1343 (یعنی 20 روز بعد از صدور بیمه نامه اول) مدعی میشود که ارزش لوازم دفتر و میزهای فلزی و سنگی و فرش و قالیچه موجود در محل شرکت به مبلغ ده میلیون و چهارصد هزار ریال افزایش یافته و تقاضای صدور ورقه الحاقی و بالا بردن مبلغ بیمه نامه را به این میزان مینماید. شرکت سهامی بیمه ایران هم در تاریخ 25 /9 /1343 ورقه الحاقی شماره (1) را صادر مینماید.
مجدداً در تاریخ 1 /10 /1343(یعنی 5 روز بعد از صدور الحاقیه اول) شرکت تقاضا مینماید که مبلغ بیمه نامه به دوازده میلیون و پانصد هزار ریال افزایش و ضمناً مدت بیمه نامه از یک سال به شش ماه تقلیل یابد و الحاقیه شماره 2 صادر میشود.
مجدداً در تاریخ 7 /10 /43 (یعنی یک هفته بعد از صدور الحاقیه شماره 2) شرکت بیمه گذار تقاضا مینماید که ارزش بیمه نامه به بیست میلیون ریال بالا برده شود و مدت بیمه نامه از تاریخ 25 آذر 1343 تا 5 خرداد 1344 (یعنی شش ماه تا یک ماه عطف به ماسبق نمودن بیمه نامه) تعیین شود.
بعد در تاریخ 24 /11 /43 یعنی یک ماه و نیم پس از صدور آخرین ورقه الحاقی، شرکت مزبور اعلام مینماید که در تاریخ عصر پنجشنبه 22 /11 /43 در محل شرکت، آتش سوزی رخ داده و مطالبه خسارت نموده است.
ملاحظه میفرمایند (1) . شرکت در ظرف سی و دو روز، چهار بار مبلغ بیمه نامه را تغییر داده و از نهصد هزار ریال به بیست میلیون ریال یعنی بیش از بیست برابر بالا میبرد. (2) . شرکت، مدت بیمه را که در عرف بیمه آتشسوزی یک سال است در تاریخ 1 /10 /43 به شش ماه پایین میآورد (لابد برای اینکه حق بیمه سنگین نپردازد) (3) . یک ماه و نیم پس از صدور آخرین ورقه الحاقی، حریق اتفاق میافتد.
لازم است به استحضار جنابعالی برسانم که در معاملات بیمه، اساس قرارداد بیمه، اظهار بیمهگذار و تقاضای اوست و عموماً شرکتهای بیمه طبق عرف این گونه معاملات، اظهارات بیمهگذاران را حمل بر صحت نموده و بدون رسیدگی قبلی (جز در موارد استثنایی) بر حسب درخواست بیمهگزار، بیمه نامه صادر مینمایند ولی در موقع حادثه، بیمهگزار است که باید مالکیت خود را نسبت به اموال مورد بیمه و موجودیت آن در موقع عقد بیمه و همچنین وقوع حادثه ثابت نماید و میزان خسارت را تعیین کند و برای اینکه تکالیف بیمهگزار روشن شود، یک نسخه از بیمه نامه آتشسوزی به پیوست1 ایفاد میگردد.
علاوه بر جریان صدور بیمه نامه و افزایش مکرر مبلغ آن در فاصلههای زمانی بسیار کوتاه و نیز تقلیل مدت بیمه نامه و وقوع حریق در فاصله زمانی کوتاه پس از صدور الحاقیه سوم، اوضاع و احوال و جریانات دیگری هم هست که این جانب را به تسلیم این گزارش وادار نمود.
1. آیا شرکت مزبور میتواند نشان دهد که از تاریخ صدور بیمه نامه تا تاریخ صدور ورقه الحاقی شماره 3، چگونه سرمایه و دارایی آن به بیست میلیون ریال رسیده است و علت اینکه در فاصله یک ماه و چند روز، مبلغ بیمه نامه را بیست برابر بالا برده چه بوده است؟
ظاهر قضیه حکایت میکند که در تاریخ 5 /9 /43 دارایی شرکت که عبارت است از مقداری میز و صندلی و لوازم دفتری بوده است، از نهصد هزار ریال تجاوز نمیکرده است؟
این شرکت در اردیبهشت ماه 1339 با سرمایه ده میلیون ریال که پنجاه درصد آن نقد و بقیه تعهد شده بوده است، تشکیل گردیده و به شماره 7387 در دفتر ثبت شرکتهای تهران به ثبت رسیده است؛ بنابراین ظاهر امر حکایت میکند از اینکه اگر یک شرکت پنج میلیون سرمایه پرداخت شده داشته است در تاریخ 5 /9 /43 بیش از نهصد هزار ریال آن باقی نمانده است و تصور نمیکنم در وزارت دارایی سابقه مالیاتی که مؤید منافع سرشار شرکت در این مدت باشد وجود داشته باشد. تازه از مبلغ پنج میلیون ریال به حکایت پرونده، دویست و ده هزار و هفتصد و سه ریال جنسی غیرنقد بوده و پرونده امر مطلقاً حکایت از افزایش سرمایه ندارد.
2. از آقایان مؤسسین و مدیران این شرکت، آقای سید محمد هاشمی کارمند شرکت سهامی بیمه ایران بوده است.
3. پس از اعلام وقوع حادثه، شرکت سهامی بیمه ایران حسبالوظیفه مشغول تحقیق و رسیدگی شده و با تسلیم دادخواست تأمین دلیل، آثار باقیمانده از حریق را با حضور کارشناسان رسمی صورت برداری نموده و به طوری که صورت مجلس قرار تأمین دلیل و نظریه کارشناسان حاکی است اکثر قریب به اتفاق آثار باقیمانده از حریق، تکه فرش پاره و فرشهای فرسوده بوده است که ارزش آنها به مبلغ مورد بیمه نمیرسد. سؤالی که مطرح میشود این است که این تکه فرش پارهها و فرشهای فرسوده، چگونه به این محل آمده است.
4. به موجب نظر کارشناسان این شرکت که در پرونده منعکس است، بیمهگذار در بیمه نمودن مورد بیمه ظاهراً سوءنیت داشته و تصور میکنم اگر این موضوع سوءنیت در مراجع قضایی ثابت شود، عنوان آن استعمال روش متقلبانه برای شروع کلاهبرداری باشد.
ولی علت توجه بنده به این پرونده از آنجا پیش آمد که در تاریخ 6 /8 /1344 شرکت مزبور دادخواستی بخواسته 16423296 ریال به عنوان مطالبه خسارت به این شرکت ابلاغ مینماید که اکنون پرونده در شعبه سوم دادگاه شهرستان تهران به شماره 44 /320 مطرح میباشد و در خلال رسیدگی حکم توقف بیمهگزار نیز از شعبه 26 دادگاه شهرستان تهران صادر گردیده است و اداره تصفیه به قائم مقامی شرکت هلنو دادخواست مزبور را تعقیب مینماید.
با تجدید احترام
رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت سهامی بیمه ایران
دکتر فرهنگ مهر
اقدامی ندارد بایگانی شود. رئیس بخش 322 کامیار
آقای شهباز 22 /5
توضیحات سند:
1. بیمهنامه مورد اشاره به پیوست نبود.
منبع:
کتاب
دکتر فرهنگ مهر به روایت اسناد ساواک صفحه 102



