تاریخ سند: 23 مرداد 1357
وضعیت و وقایع شهر مشهد
متن سند:
1ـ حدود ساعت 1300 روز 23 /5 /37، پس از خاتمه مجلس روضه خوانی در
مسجدالرضای شهر مشهد حدود 60 نفر جوان (قریب 25 نفر آنها زن بوده اند)،
وارد خیابان ثبت شهر مشهد شده و به تظاهرات خیابانی و دادن شعارهائی بنفع
روح اله خمینی مبادرت نموده اند که با دخالت مأمورین انتظامی 13 نفر آنها (7 نفر
مرد و 6 نفر زن)، دستگیر گردیده اند.
ضمنا اخلالگران در حین تظاهرات جلوی عابرین خیابان مذکور را میگرفته، و
آنان را تحریک به شرکت در تظاهرات میکرده اند.
2ـ ساعت 2225 روز 23 /5 /37 پس از خاتمه مجلس روضه خوانی در مسجد
مذکور مجددا حدود 20 نفر جوان به پرتاب سنگ بطرف یکدستگاه اتومبیل
پلیس مبادرت کرده و پس از شکستن چند جام از شیشه های آن متواری شده اند.
3ـ روز24 /5 /37اعلامیه ای بامضاء شش تن از روحانیون افراطی و سرشناس
شهر مشهد و با تاریخ «9 رمضان 1398» (برابر با 23 /5 /37)، بمناسبت حوادث
شهرهای اصفهان و شیراز، در شهر مشهد پخش شده که مضمون آن بشرح زیر
است :
حوادث دلخراش اصفهان و شیراز و بعضی از شهرهای دیگر بدست عمال نظام
حاکم که منجر به قتل و جرح عده ای کثیر از مسلمانان بخصوص حمله وحشیانه
باجتماع مردم در مسجد شیراز که برای انجام مراسم مذهبی گرد آمده بودند،
موجب تأسف و تأثر گردیده و بدینوسیله انزجار عمیق خود را ابراز و به مصیبت
دیدگان تسلیت معروض میدارد.
1
4ـ در شهر مشهد شایع شده است که به فرمانده لشگر 77 خراسان سوء قصد شده
است.
2
5 ـ قرار بوده آیت اله سید عبداله شیرازی (مقیم مشهد) ضمن تماس با آیات مقیم
شهر قم اعلامیه ای در مورد همدردی با اهالی شهرهای اصفهان و شیراز صادر و
منتشر نماید.
متعاقب این تصمیم، آیت اله شیرازی اعلامیه ای مبنی براظهار تأسف و تأثر از
وقایع اخلالگرانه شهرهای مذکور تهیه نموده که هنوز تکثیر و توزیع نشده است.
6 ـ روز 23 /5 /37 فرد ناشناسی از تهران با سید محمدعلی شیرازی (فرزند
آیت اله سید عبداله شیرازی) در مشهد تماس و اظهار داشته :
شایع شده آیت اله طاهری (سید جلال طاهری روحانی افراطی مقیم اصفهان که در
تاریخ 10 /5 /37 دستگیر گردیده است)، کشته شده و حکومت بمنظور
پرده پوشی براین موضوع عمدا حوادث و جریانات اخیر را براه انداخته است.
7ـ روز 23 /5 /37 واعظی بنام محقق در منزل آیت اله سید عبداله شیرازی در
مشهد سخنرانی و در خلال اظهارات خود برای سلامتی خمینی و سایر آیات
صلوات فرستاده که وسیله فرزندان آیت اله شیرازی از سخنرانی وی جلوگیری
گردیده است.
8 ـ بقرار اطلاع اخیرا آیت اله سید عبداله شیرازی تظاهرات مورخ 23 /5 /37
زنان شهر مشهد را تقبیح و اعمال آنها را برخلاف موازین شرع و عرف قلمداد
نموده است.
9ـ تا ساعت 1300 روز 24 /5 /37 کلیه مغازه های بازار بزرگ و بازارهای رضا و
فرش فروشیها در شهر مشهد تعطیل بوده و حدود 80 درصد مغازه های خیابانهای
خسروی، خسروی نو، نادری، تهران و مسجد شاه نیز بسته بوده است.
ارزیابی خبر :
وجود شایعات مندرج در بندهای 4 و 6 و سایر مفاد خبر صحت دارد.
اقدامات انجام شده :
مراتب به نخست وزیری اعلام گردیده است.
توضیحات سند:
1ـ این اعلامیه را آقایان : سید
کاظم مرعشی، ابوالحسن
شیرازی، علی فلسفی، حسین
موسوی شاهرودی، محمد
مهدی نوغانی و حسنعلی
مروارید امضاء کرده بودند.
2ـ این یک شایعه نبود.
سند
بعدی به همین موضوع
اختصاص دارد.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک - کتاب 09 صفحه 77