گزارش اطلاعات داخلی
تاریخ سند: 19 خرداد 1341
گزارش اطلاعات داخلی
متن سند:
شماره : 1205 /312 موضوع : حزب زحمتکشان ساعت 8 بعدازظهر روز 16 /3 /41 جلسه ای در حزب زحمتکشان با حضور عده ای در حدود 20 نفر از جمله دکتر مدرسی رئیس جلسه، مروی، قندی، بشیریان، حسنی، نوزاد صدیق، نوری، بزرگ نژاد، جعفری، حبیبی، فریدونی تشکیل گردید.فریدونی نماینده سابق مجلس شورای ملی در مورد قتل مرحوم افشارطوس رئیس شهربانی دوره دکتر مصدق، بازپرسی خطیبی و این که نامبرده را منتسب به حزب زحمتکشان نموده و می خواستند حزب و دکتر بقائی را لکه دار نمایند،1 مبارزات دکتر بقائی و دکتر علی زهری علیه دکتر مصدق، استعفای دکتر بقائی و رفراندوم صحبت کرده، ضمنا نوشته روزنامه شاهد در مورد قتل افشارطوس و بازپرسی خطیبی را در سال 31 قرائت نمود و افزود اگر قیام 28 مرداد 32 نمی شد، صددرصد خطرجانی برای دکتر بقائی و علی زهری دربرداشت2 و بقیه سخنرانی را به بعد موکول کرد.
نواده و حسنی و بشیریان در مورد دانشگاه صحبت کرده و گفتند امروز در دانشگاه از طرف دانشجویان جبهه ملی تظاهراتی جهت آزادی دکتر سنجابی به عمل آمد.
ساعت 9، جلسه خاتمه یافت.
توضیحات سند:
1ـ بقائی به اتهام دخالت در قتل افشارطوس، در روز 26 مرداد 1332 دو روز پیش از کودتای 28 مرداد دستگیر شد.به علت رعایت تشریفات قانونی تا سقوط دولت، هنوز پرونده وی کامل نشده بود، پس از کودتا، جریان پرونده، متوقف شد، چون هنوز دادستان، علیه او اعلام جرم نکرده بود، دیگر متهمین پرونده هم در دادگاه فرمایشی، محاکمه و از کلیه اتهامات وارده تبرئه شدند و دیگر تلاشی برای یافتن مجرمان «واقعی» صورت نگرفت.
2ـ در اوایل سال 1332، عملیات علیه نهضت ملی شدت گرفت، در اول اردیبهشت، سرتیپ محمود افشارطوس، رئیس شهربانی دولت مصدق، ربوده شد.
شش روز بعد، جسد افشارطوس در تپه های «لشکرک» کشف شد، در دوازده اردیبهشت همان سال، فرمانداری نظامی تهران اعلام کرد که بقائی و زاهدی در این جنایت دست داشته اند و تصمیم به قتل نیز، در خانه بقائی گرفته شده است، گفته می شد قاتلان، قصد داشته اند وزرای خارجه و دفاع را نیز بکشند و بقائی را نخست وزیر کنند.
در اردیبهشت 1332 وزارت دادگستری به دلیل مشارکت بقایی در قتل سرتیپ افشارطوس، از مجلس تقاضای سلب مصونیت پارلمانی بقائی را کرد.
بقائی و علی زهری، نماینده مجلس هفدهم و دوست نزدیک بقائی، در مجلس متحصن شدند و وابستگان دربار در مجلس، همچون شمس قنات آبادی، برای جلوگیری از دستگیری و محاکمه بقائی با راه اندازی جنجال، مانع از سلب مصونیت پارلمانی او شدند.
در روزهائی که لایحه سلب مصونیت از بقائی مطرح بود، علی زهری دولت را استیضاح کرد.
این امر سبب شد که دولت از اکثریت مجلس، که هوادار دولت بودند، بخواهد که استعفا دهند و سپس مجلس هفدهم منحل شد.
در 25 مرداد 1332 بقائی و زهری دستگیر شدند و به زندان عشرت آباد انتقال یافتند.
زهری فردای آن روز آزاد شد، ولی بقائی تا کودتا و سقوط دولت مصدق در زندان بود.