صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

موضوع: علی امینی نخست‌وزیر سابق

تاریخ سند: 18 اسفند 1347


موضوع: علی امینی نخست‌وزیر سابق


متن سند:

گزارش خبر
به: ۳۱۲ شماره گزارش: 46691 /20 ﻫ 4
از: ۲۰ ﻫ۴ تاریخ گزارش: 18 /12 /47
موضوع: علی امینی نخست‌وزیر سابق

از ساعت ۸ روز چهارشنبه 14 /12 /47 در منزل علی امینی نخست‌وزیر سابق در حدود ۲۰ نفر که به تدریج وارد می‌شدند حضور داشتند افراد شناخته شده عبارتند از: علی‌اکبر سروش، اشعری معمم حریری اهل شمال معمم، خلیقی کارمند وزارت دارائی، حسن نادری کارمند شرکت تلفن، رحیم خبازباشی، هادی اشتری، شریفی معمم اهل لشت نشا، دکتر محمد مقدسی دندانپزشک. ابتدا خلیقی اظهار داشت این بودجه‌ای که دولت تصویب کرد بسیار توخالی است همه مدیرکل‌های دارائی را به وحشت انداخته است وزیر دارایی امروز و فردا می‌کند تا وسیله‌ای پیش بیاید از این مقام کنار برود زیرا با بودجه‌ای که در اختیار وزیر جنگ و شهربانی گذارده‌اند اینها به موقع می‌آیند و با گردن‌کلفتی پول می‌گیرند و می‌روند وقتی دارائی با نداشتن پول مواجه گردید کارهای فرهنگ و شهرداری و مقاطعه‌کاران همه راکد می‌ماند و تولید سروصدا می‌کند دکتر امینی اضافه کرد کار مشکلی است فردا شخص دیگری که رئیس دولت می‌شود باید تمام این بدهکاری‌ها را بدهد بنده وقتی رئیس دولت شدم چند روز با شریف امامی جنگ زرگری داشتیم زیرا در خزانه پول نبود من آن سرو صدا را که برای خزانه راه انداختم برای این بود که خود را در پناه آن سروصدا‌ها جمع و جور کنم و پولی برای خزانه از گوشه و کنار به دست بیاورم از طرفی پول در خزانه نبود از طرف دیگر طلبکاران داخلی و خارجی بر من هجوم آورده بودند بنده هم سر آنها را گرم کرده بود و عقیده داشتم از این ستون به آن ستون فرج است آلمان‌ها فشار آورده بودند پول‌هائی که طلبکار بودند می‌خواستند ولی من خیلی محکم در برابر طلبکاران ایستاده بودم با مقامات آلمانی گفتم پول دارم ولی معاملاتی که شماها با ایران انجام داده‌اید غیرعادلانه بوده گران‌فروشی و زیاد ولخرجی کردید یا باید قدری تخفیف در اجناس فروخته شده قائل شوید با تومانی دو سه ریال کم کنید و نقد پول بگیرید در حالی که ما دیناری نداشتیم و غلو می‌کردیم تا پولدار شویم شب در فکر بودم که چه حقه‌ای بزنم تا مقداری پول داخل خزانه شود به فکرم رسید سروصدائی در گمرک به راه انداختم فردای همان روز در جواب طلبکاران گفتم سی میلیون تومان شرکت نفت حق گمرک بدهکار است می‌گیرم و به شما خواهم داد روز بعد چند نفر از شرکت نفت با عبداله انتظام آمدند و با وحشت گفتند چه پولی گمرک می‌خواهد انگلستان با شرکت نفت دیناری بدهکار نیست. مقداری بدهکار بود تیمسار ضرغام آمد در لندن تصفیه‌حساب کرد من فوری گفتم موضوع باید روشن شود که ضرغام با چه شکلی سی میلیون تومان را تصفیه حساب کرده است اگر شما رسید از ضرغام دارید که سی میلیون را پرداخته‌اید ارائه دهید قبول خواهم کرد نمایندگان انگلستان به دست و پا افتادند زیرا از ضرغام چیزی در دست نداشتند انتظام محرمانه گفت این بسیار کار بدی است تو می‌خواهی با هوچی‌گری انگلستان را سرکیسه کنی دوباره کمیسیون تشکیل شد نمایندگان انگلستان حاضر شدند پنج میلیون بدهند و این حساب بسته شود ولی من گفتم جواب ملت ایران را نمی‌توانم بدهم یکی دو روز با آنها در کشمکش بودم تا اینکه ۱۰ میلیون تومان گرفتم و خزانه جانی گرفت به مقاطعه‌کاران گفتم تا کارهای شما را شخصاً بازرسی نکنم مطالبات شما را نخواهم داد. سپس شریفی معمم گفت کار آقای غفاری درست نشد دکتر امینی جواب داد روز اول که از من تقاضا کرد گفتم من نامه شما را دنبال می‌کنم ولی می‌دانم محلی برای این‌گونه وام‌ها در بانک‌ها نیست آقای احمدی اینجا بود و گفت من برایش می‌گیرم و سفارش کرد خوش‌کیش می‌گوید محلی برای این‌گونه وام‌ها نداریم بعد دکتر امینی اضافه کرد برای تمام احتیاجات مردم در آمریکا بانک‌های مخصوص است و سرمایه دارد نه مثل بانک‌های ما که صراف پول‌های مردم است بانک تعاونی و توزیع چکی را که خودش به دست مردم داده پول ندارد بپردازد پول باید بین مردم و بانک‌ها دست به دست بگردد یعنی بانک اگر پولی را بین مردم توزیع می‌کند باید دوباره برگردد این پول‌های عظیم که خرج ساختمان‌ها و پاساژها می‌شود باعث می‌شود که پول در بین مردم کم می‌شود و در کارهای ساختمانی تمرکز پیدا می‌کند این کار غلط است تکیه کلام دولت عرضه و تقاضا است در حالی که کشور شوروی هم نتوانست عرضه و تقاضا را عملی کند امینی ادامه داد گفت شخصی اهل زنجان کارمند فرهنگ درآمد و مخارج خانه خود را روی کاغذ آورده و خود را به جای وزیر دارائی گذارده و می‌گوید با این کسر بودجه چه باید کرد بعد دکتر مقدسی گفت این موضوع قرارداد نفت چیست که در روزنامه‌ها نوشته می‌شود موضوع نفت یک موضوع خصوصی است و به ملت مربوط نیست که افشا شود دکتر امینی جواب داد اولاً موضوع به جائی نرسیده است در ثانی نفت مال مملکت است و باید ملت بداند در کشورش چه می‌گذرد اگر این درآمد نفت نبود ملت ایران با این جاه و جلال نمی‌رسید و اکنون هم ممکن است بتوانند با این حرف‌ها بر درآمد نفت بیافزایند تا پول بیشتری از شرکت نفت بگیرند ولی من اطلاع ندارم که چه کار می‌خواهند بکنند سپس عده‌ای در ساعت ۹:۳۰ منزل مشارالیه را ترک کردند.
نظریه منبع: دکتر امینی در مورد انتخابات آلمان عقیده داشت این انتخابات بدون سروصدا نخواهد بود و امکان دارد روس‌ها موقعیتی را در آلمان از دست بدهند.
نظریه رهبر علمیات: تشکیل جلسه فوق صحت دارد.

منبع:

کتاب علی امینی به روایت اسناد ساواک - جلد اول صفحه 687



صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.