تاریخ سند: 4 شهریور 1357
موضوع: پخش اعلامیه
متن سند:
از: 14/ ﻫ تاریخ: 4 /6 /2537[]
به: 312 شماره: 3684 /14ﻫ
موضوع: پخش اعلامیه
0604
در تاریخ 29 /5 /37 دو نوع اعلامیه مضره پلیکپی شده از طرف گروه مبارزین قارعه که یکی به نفع مصدق1 و دیگری درباره حادثه اخیر آبادان میباشد در شهرستان شاهرود پخش گردیده که جمعآوری شده است.2
نظریه شنبه. این خبر تأیید شده است.
نظریه یکشنبه. خبر صحت دارد. ضمن اینکه کلیه منابع و همکاران در زمینه شناسایی عاملین توجیه شدهاند، پس از اخذ اعلامیه مذکور نمونه آن متعاقباً تقدیم خواهد شد. حاضر
نظریه سهشنبه. نظریه یکشنبه مورد تأیید است.
نظریه 14/ﻫ. در مرخصی هستند.
توضیحات سند:
_
1. دکتر محمد مصدق، ملقب به مصدقالسلطنه فرزند میرزا هدایت در سال 1261ش. در یک خانواده اشرافی در محله سنگلج تهران به دنیا آمد. وى در سن 17 سالگى مستوفى خراسان شد. تحصیلات مقدماتى را در تهران به انجام رسانید و در سال 1287 براى تحصیلات عالیه به پاریس رفت. بعد از اتمام دوره مدرسه علوم سیاسى پاریس، به دانشگاه توشاش سوئیس وارد شد و در سال 1293 با اخذ درجهی دکتراى در حقوق، به ایران بازگشت. مصدق چون مخالف قرارداد 1919 ایران و انگلیس بود، در بهار 1298 به سوئیس بازگشت و قصد داشت در آنجا مشغول کار شود که کابینهی مشیرالدوله براى تصدى وزارت دادگسترى از وى دعوت کرد. وی در حین مراجعت به ایران در پائیز 1299 به حکومت فارس منصوب شد. با این همه در همان سال از شناسایى کودتاى «سید ضیاءالدین طباطبائى» امتناع ورزید. پس از سقوط سید ضیاءالدین در سال1300 به وزارت دارایى منصوب شد و به اصلاحات در این وزارتخانه پرداخت. در سال 1301 به حکومت آذربایجان دستیافت و بعد از چندى به علت عدم موافقت دولت مرکزى با نظریات او از این سمت استعفا داد. در سال 1302 وزیر امور خارجه شد. در سال 1303 در دورهی پنجم قانونگذاری به نمایندگى مردم تهران در مجلس شوراى ملى انتخاب شد و در این دوره با واگذارى سلطنت به سردار سپه مخالفت کرد. در دورهی ششم مجدداً به وکالت مجلس از طرف مردم تهران انتخاب شد و ضمن مخالفت با تشکیل مجلس مؤسسان، پس از اتمام این دوره چون دولت در انتخابات مجلس دخالت کرد، از سیاست کناره گرفت و در قریه احمدآباد در غرب تهران اقامت گزید. مصدق بااینکه بهکلی از سیاست کناره گرفته بود، در چهارم تیرماه 1319 بهوسیلهی شهربانى تهران توقیف و پس از اعزام به بیرجند، تا آذرماه همان سال در زندان عمومى آن شهر محبوس بود. سپس مجدداً به احمدآباد تبعید شد. پس از وقایع شهریور 1320 در دوره چهاردهم و شانزدهم بار دیگر از طرف مردم تهران به وکالت مجلس شوراى ملى انتخاب گردید. در این دوره براى استیفاى حقوق ایران از شرکت نفت ایران و انگلیس و دولت انگلستان جبههی ملى را تشکیل داد و به مبارزه پرداخت تا اینکه در 29 اسفند 1329 قانون ملى شدن صنعت نفت به تصویب مجلس شوراى ملى رسید. در اردیبهشت 1330 براى اجراى این قانون و خلع ید از شرکت نفت سابق، نخستوزیرى ایران را قبول کرد. موفقیت مصدق در جریان نهضت ملى شدن نفت، مرهون حمایتها و پشتیبانیهاى روحانیون و نیروهاى مذهبى بود که در رأس آنها آیتالله سیدابوالقاسم کاشانى قرار داشت، اما بروز اختلاف میان آیتالله کاشانى و مصدق ـ که با تفکرات لیبرالیستى و ملىگرایى همواره مدافع جدایى دین از سیاست بود ـ موجب شد که حکومت شاه با همکارى سازمانهای اطلاعاتی سیا و اینتلیجنت سرویس نقشههایى را براى سرنگونى حکومت مصدق طرحریزى کند. در تیرماه 1331 با اینکه مجلس جدید (دوره هفدهم) به نخستوزیرى او رأى تمایل داده بود، به سبب اختلافنظر با محمدرضا پهلوى براى تصدى وزارت دفاع ملى، از تشکیل دولت جدید استنکاف کرد و شاه، قوامالسلطنه را به نخستوزیرى منصوب نمود، ولى با قیام ملت در سی تیر همان سال به رهبرى آیتالله کاشانى، شاه مجدداً او را به نخستوزیرى برگزید. در 28 مرداد 1332 دولت مصدق سقوط کرد و او پس از محاکمه در یک دادگاه نظامى، به 3 سال زندان محکوم شد. مصدق در شهریور 1335 از زندان آزاد شد و در احمدآباد تحت نظر قرار گرفت. وی در 14 اسفند 1346 براثر بیمارى درگذشت.
2. ساواک سمنان پیرو این گزارش، طی شماره 3901 /14ﻫ – 9 /6 /37 اعلامیهای دو برگی که دارای امضای «گروه مبارزین قارعه» میباشد را برای اداره کل سوم ارسال کرده است. در مقدمه این اعلامیه آمده است: «این نوشته زمانی نگاشته میشود که خلق مسلمان ایران در پاسخ به ندای آزادی و استقلال، حرکت به سوی بنا نهادن حکومت اسلامی به رهبری گروه پیشتاز را شتابی دیگر بخشیده و با نثار خون خود، بلاد ایران را گلگون ساخته است و با آغاز حرکت انقلابی خود، طلوع صبح پیروزی را نوید میدهد. این حرکت وارث مشعل جاویدان انقلابی است که از آدم تا حسین و از حسین تا طلایه داران نهضت آزادی ملت مسلمان در سالهای اخیر منجمله جنبش تنباکو، مشروطه و جنبش پرافتخار جنگل، جنبش ملی شدن صنعت نفت، نهضت مقاومت ملی، نهضت آزادی ایران و قیام 15 خرداد به رهبری خمینی بت شکن و از جاما تا مجاهدین راستین خلق ایران و تا به امروز در طوفان تاریخ نبرد خود را علیه ظلم و شرک و استثمار ادامه داده است.» بخش ضمائم
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک / استان سمنان - کتاب 3 صفحه 234