درباره: چهلمین روز حادثه تبریز و سالگرد علی شریعتی
تاریخ سند: 25 خرداد 1357
درباره: چهلمین روز حادثه تبریز و سالگرد علی شریعتی
متن سند:
شماره: 6282/ﻫ 1 تاریخ: 25 /3 /2537[1357]از: سازمان اطلاعات و امنیت خراسان
به: ریاست شهربانی خراسان
درباره: چهلمین روز حادثه تبریز و سالگرد علی شریعتی
1. شریعتمداری . گلپایگانی . مرعشی آیات قم به مناسبت چهلمین روز کشتهشدگان حوادث اخلالگرانه اخیر قم، ضمن صدور و انتشار اعلامیه‌ای عنوان نموده‌اند که روز 27 /3 /37 عزای عمومی اعلام و آیات از منزل خارج نمی‌شوند و از پذیرفتن سایرین نیز خودداری و از مردم نیز دعوت شده که با آنان همدردی نمایند. همچنین بعضی از روحانیون مشهد مانند شیرازی.1 حسنعلی مروارید . جواد تهرانی . علی فلسفی نیز به تبعیت از قم، مبادرت به تهیه و انتشار اعلامیه مشابهی نموده که در سطح شهر و منازل پخش گردیده و خواهد گردید.
2. شایعاتی در تبریز وجود دارد مبنی بر اینکه روزهای 27 و 28 و 29 /3 /37 که مصادف با چهلمین روز کشتهشدگان دو نفر دانشجو در دانشگاه آذرآبادگان می‌باشد،2 تظاهراتی صورت خواهد گرفت و عده‌ای دانشجو از سایر نقاط کشور به تبریز عزیمت تا بتوانند به موقع در این مراسم شرکت نمایند و اضافه شده است که مخالفین در این روزها مسلح شده و کار را یکسره خواهند کرد. با توجه به مراتب فوق و اینکه ایام مذکور مصادف با چهلمین روز فوت علی شریعتی بوده و دکتر روحانی3 در نظر دارد برای متوفی مجلس ختم برگزار نماید، خواهشمند است دستور فرمایند در سطح استان به ویژه شهرستان مشهد، با اتخاذ تدابیر لازم و تجهیز نیروی نفری و ادوات مورد نیاز، پیش‌بینی‌های لازم معمول و با بسیج کلیه یگانها و مأموران و توجیه مسئولان امر بخصوص در مدت سه روز تعیین شده، مراقبتهای لازم معمول و نسبت به دستگیری اخلالگران و عناصر ضدملی اقدام، نتیجه را اعلام نمایند.
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت خراسان . شیخان
گیرندگان
1. تیمسار فرماندهی لشگر 77 خراسان جهت استحضار و هرگونه اقدام بایسته
2. فرماندهی ناحیه ژاندارمری خراسان جهت استحضار و اقدام مشابه در سرزمین نگهبانی
3. نیابت تولیت عظمی و استاندار خراسان جهت استحضار4
توضیحات سند:
1. آیت‌الله العظمی سیدعبدالله شیرازی، فرزند سیدمحمد طاهر در سوم اسفند سال 1270 ﻫ ش در شیراز به دنیا آمد، در سن 15 سالگى به همراه پدرش مرحوم آیت‌الله سیدمحمدطاهر شیرازى به علت مبارزه علیه سلطنت قاجار و نفوذ انگلیس در ایران، از شیراز به سیوند تبعید و پس از شش ماه دوباره به شیراز بازگشت و از سال 1293 به نجف اشرف مهاجرت کرد و در نزد بزرگان از مراجع و فقهاى نجف درس خواند.در سال 1314 به منظور زیارت مرقد امام رضا(ع) به ایران آمد و طى اقامت خود در مشهد، مبارزه سرسختانه‌اى علیه رژیم رضا خانى را شروع و در اجتماعات علماء و فقهاى ایران با مرحوم آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائرى جهت تصمیم‌گیرى علیه رژیم پهلوى نقش ارزنده ایفاء کرد و در حادثه قیام مسجد گوهرشاد با مرحوم آیت‌الله حاج آقا حسین قمى و مرحوم آیت‌الله سیدیونس اردبیلى نیز اقداماتى کرد. در نتیجه این فعالیت‌ها از سوى رژیم، به همراه دیگر علماء و فقها دستگیر شد و پس از گذراندن چهار ماه در زندان پهلوى، مجدداً به نجف رفت و در سال 1354 به ایران مراجعت نمود. ایشان از ابتدا نهضت اسلامى به رهبرى امام خمینى(ره)، فعالیت‌هایى را در مبارزه علیه رژیم پهلوى تا پیروزى انقلاب اسلامى ایران آغاز کرد. ایشان پس از پیروزى انقلاب اسلامى تا زمان رحلت در مشهد مقدس اقامت داشتند. آیت‌الله شیرازى در 5 مهر سال 1363 به جوار رحمت حق شتافت.
2. در روز 18 اردیبهشت ماه، تظاهرات دانشجویان در دانشگاه آذرآبادگان به خاک و خون کشیده شد. متعاقب این واقعه، قطعنامه‌ای از سوی اعضای هیئت علمی و اداری آن دانشگاه صادر شد که در بخشی از آن آمده است: «اعضاء هیئت علمی و اداری دانشگاه آذرآبادگان صبح روز سه شنبه 23 /2 /37 در محوطه دانشگاه گرد هم آمدند تا مراتب تأثر و انزجار خود را از حوادث فجیعی که روز دوشنبه 18 /2 /37 در دانشگاه رخ داد، ابراز دارند. در این روز بزرگترین و بی‌شرمانه ترین یورشها علیه هرآنچه که نام فرهنگ، علم و اخلاق و فضیلت و معنویت دارد صورت گرفت و آن روز را به عنوان روز مصیبت و ننگ در تاریخ این دانشگاه به ثبت رسانید. پلیس و مأموران انتظامی، دانشجویان بی‌دفاع را تا خلوت‌ترین کنج خانه شان یعنی کلاسها و قرائت‌خانه‌ها دنبال کردند و همانگونه که باتون‌های شکسته، آثار تیر مسلسل‌ها، درهای شکسته و لخته‌های خون گواهی می‌دهد، حریم قانون و انسانیت و عفت را مورد تجاوز قرار دادند. رفتار آنان با دختران دانشجو و خانم‌های کارمند یادآور فجایع سپاهیان چنگیزی بود. بنابر اظهار بازپرس ارتش، این کشتار مجوزی نداشته است. دانشگاهیان دانشگاه آذرآبادگان اصل این «تجویز» را رد می‌کنند و مراتب تسلیت و تأثر خود را به خانواده‌های داغدیده دانشگاهیان و به ملت ایران تقدیم می‌دارند و تأمین خواسته‌های زیر را انتظار دارند: 1. اعمال خشونت به هر عنوان در دانشگاه محکوم است. حضور گارد و مأموران انتظامی به استناد تجارب گذشته همیشه موجب تحریک دانشجویان و منجر به بروز خشونت بوده است. لذا خروج گارد و عدم دخالت مأموران انتظامی در دانشگاه ضروری است. 2. آزادی مجروحان دستگیرشدگان حوادث اخیر دانشگاه مورد تقاضا است. 3. در صورتی که بر اثر حوادث مذکور شرایطی پیش آید که نیمسال تحصیلی جاری منحل شود، از اجرای مقررات انحلال ترم (محرومیت و احتساب نمره صفر برای واحدهای انتخاب شده) خودداری شود. 4 . معرفی و محاکمه علنی و قانونی مأموران متخلفی که این حادثه را به بار آوردند.» جلد قبل . سند شماره: 6045 /9 ﻫ 1- 11 /3 /37
3. دکتر محمود روحانی، فرزند مختار در سال 1315 در شهر مشهد متولد شد. وی پس از تحصیلات ابتدایی و متوسطه به دانشگاه راه یافت و موفق به اخذ دکترای بهداشت عمومی گردید. بخشی از دوران تحصیلات خود را در بلژیک گذراند. وی که شوهرخواهر مرحوم دکتر علی شریعتی بود پس از پیروزی انقلاب اسلامی به مجلس خبرگان قانون اساسی راه یافت و از اعضای هیئت رئیسه بود. وی مدتی معاونت وزارت کشور و معاونت بهداری شهر مشهد و ریاست سازمان بهزیستی کل کشور را عهده‌دار بود. دکتر روحانی تألیفاتی در علوم قرآنی دارد.
4. عبدالعظیم ولیان پس از دریافت این خبر، طی شماره 1992/م- 25 /3 /2537 به ریاست شهربانی خراسان نوشت: «دستور فرمائید با توجه به مفاد نامه ساواک، مسئولان امر با مراقبت مستمر و اتخاذ تدابیر مقتضی هرگونه اقدام لازم را معمول دارند... ضمناً اضافه می‌نماید که به قرار اطلاع در روز 5 شنبه 29/ خرداد جاری نیز قرار است مجلس ختمی برای مرحوم شریعتی در منزل پدر نامبرده برگزار شود که در این زمینه نیز باید کلیه پیش بینی‌های لازم برای جلوگیری از هرگونه اخلال احتمالی در نظم و آرامش منطقه به عمل آید.» بخش ضمائم