موضوع : جلب طلاب بخدمت نظام وظیفه
تاریخ سند: 3 اردیبهشت 1342
موضوع : جلب طلاب بخدمت نظام وظیفه
متن سند:
موضوع : جلب طلاب بخدمت نظام وظیفهمحترما بعرض میرساند. مأمور ویژه در تاریخ 28 /1 /42 در قم با آیت‌اله کمالوند ملاقات و پیرامون وضع روحانیون مذاکراتى بعمل آورده است. در این ملاقات آیت‌اله کمالوند مطالبى درباره جلب طلاب علوم دینیه از طرف مراجع انتظامى بعنوان خدمت وظیفه اظهار داشته که بشرح پائین باستحضار عالى مى‌رساند:
1ـ دراین موقع که‌اعلیحضرت همایون شاهنشاهى از لحاظ پاى بندى بمبانى مذهبى و پیشوائى شیعیان جهان در صدد بسط و استحکام اصول حقیقى مذهب اسلام و حفظ احترام روحانیون واقعى که راهنماى مذهبى توده مردم هستند میباشند دستگیرى بى موقع یک عده طلبه بنام مشمول نظام وظیفه باعث بیم و یاس آنها گردیده زیرا اغلب دستگیر شدگان داراى وضعیت زیر میباشند.
الف. اولاً مأمورین شهربانى در تاریخ 24 /1 /42 بدون رسیدگى بسوابق آنها آنان را در خیابان و مساجد دستگیر و بنظام وظیفه شهرستان تحویل داده‌اند. در صورتى که بین این اشخاص هستند افرادى که چندى قبل اداره نظام وظیفه با رسیدگى بمدارک آنها را معاف از خدمت تشخیص و بآنها برگ معافى داده است.
ب. افراد دستگیر شده اعزامى همه کارت تحصیلى رسمى از اداره فرهنگ در دست دارند و طبق قانون نظام وظیفه تا موقعى که بتحصیل اشتغال دارند معاف از خدمت میباشند.
ج. عده‌اى از مشمولین داراى زن و فرزند از متولدین 1313 که قانونا متکفل شناخته شده‌اند میباشند.
د. مامورین نظام وظیفه در یک روز و در یک شهر بدون رسیدگى بسوابق و مدارک آنان عده‌اى را بسربازخانه اعزام و عده مشابه آنها را مرخص نموده‌اند. روى همین اصل این فکر براى آنها پیش آمده که اعلیحضرت همایون شاهنشاهى در صدد کوبیدن روحانیون میباشند.
ه . یک عده از طلاب دستگیر شده را هنوز در قم نگاهداشته‌اند ؛ نه بتهران میفرستند و نه مرخص میکنند و زن و بچه و پدر و مادر و اقوام آنها با حال رقت بار در خیابانهاى قم بگریه و زارى و شیون پرداخته احساسات بینندگان را بنفع خود تهییج مینمایند.
و. بقیه طلاب از ترس دستگیرى در خانه‌هاى خود مخفى گردیده‌اند.
2ـ افراد مرموزى حتى در لباس روحانیت از طرف جبهه ملى، مالکین، مدیران جرایدى که منتشر نمیشود و افراد ناراضى فعالیت شدیدى بنفع روحانیون و علیه دولت مینمایند. و روى این اصل روحانیون قم بکلى مایوس گشته‌اند، در صورتى که دولت با اقتدارى که داشته و دارد هر موقع بخواهد میتواند عمل مشمول‌گیرى را انجام دهد و اقدام باین عمل حاد در حال حاضر باعث میشود که مخالفین شایع نمایند دولت با روحانیون عناد دارد و بعلاوه تحریک احساسات هم میشود.
در خاتمه آقاى کمالوند اظهار داشتند فعلاً در قم بانتظار اوامر اعلام نظریه تیمسار درباره مشمولین
میباشند که بتوانند باین جریانات خاتمه داده، شکاف عمیقى که حاصل شده بر طرف نمایند.
نظریه :
از بررسى مجموعه اطلاعات و اخبارى که رسیده است چنین استنباط میگردد که بعد از واقعه مسجد فیضیه قم موضوعى که بیشتر افکار روحانیون و اشخاص متدین را علیه دولت تحریک نموده است همین موضوع جلب طلاب علوم دینى بمنظور اعزام بسربازخانه میباشد. طبقه روحانیون و معتقدین بآنان این عمل را یک نو کینه توزى دور از عدالت نسبت بروحانیون تلقى نموده‌اند و طبقه روشنفکر نیز چنین اعمالى را که بلجاجت بیشتر شبیه است دور از شان دولت میدانند و بالاخره مخالفین دولت هم همچنان از این گونه تصمیمات غیر منطقى سوء استفاده نموده و سعى دارند این عمل را مؤید مخالفت مقامات عالیه و دولت با جامعه روحانیت و روحانیون جلوه دهند.
شهابى 3 /2
محترما در صورت تصویب در گزارش هفتگى منعکس گردد. 3 /2 /42
بعرض برسد 3 /2
تیمسار ریاست فرمودند اقدام لازم بعمل آید باین معنى که تا 15 ـ 20 روز اینها را نگیرند اگر روحانیون ساکت شدند بکلى از سربازگیرى در بین طلاب صرف نظر خواهد شد والاّ دو مرتبه شروع میشود دستورات لازم را نیز به سرتیپ نشاط دادند. 7 /2