تاریخ سند: 28 شهریور 1343
موضوع: سمینار جبهه ملی در آمریکا
متن سند:
گزارش خبر
شماره: ۳27/۳15 تاریخ: 28 /6 /43
موضوع: سمینار جبهه ملی در آمریکا
قبل از تشکیل کنگره چند نفر از ناشرین روزنامه شهاب که عبارت بودند سدهی،1 رفیعزاده، کیوان امیرشاهی و دکتر کاشانی از نیویورک وارد شهر اوربانا شدند. آنها قصد داشتند در جلسات کنگره سازمان دانشجویان وابسته به جبهه ملی شرکت جویند. مراتب وسیله سدهی و کیوان امیرشاهی از واشنگتن به اطلاع حسن لباسچی و مجید تهرانیان رسید. سدهی اظهار داشت که قصد دارد در مورد نقش دانشجو در اجتماع صحبت کند تقاضای آنان وسیله حسن لباسچی در کنگره مطرح و با مخالفت شدید شاهین فاطمی و سایرین روبرو شد. نمایندگان کنگره و فاطمی تصمیم گرفتند که در سمینار مخصوصی که شب ۲۹ اوت تشکیل میشود آنها را به جلسه راه داده و مطلبشان را استماع نمایند.
ساعت نه و نیم بعد از ظهر ۲۹ اوت این سمینار تشکیل گردید. در ابتدای سمینار عبدالحسین بنکدارپور که در یکسال گذشته فعالیت دامنهداری برای برپا کردن خانه ایران در واشنگتن کرده است پشت تریبون قرار گرفت تا مطالبی در مورد فعالیتهای خانه ایران اظهار دارد وی ضمن یادآوری از فعالیتها و کمکهای علی شمس. عباس آخوند صادق. حسن موسوی. لئون پطروسیان. رحیم شرکاء. مهدی شمسا گفت که ما تصمیم گرفتهایم از کلیه دانشجویان خیرخواه وابسته به جبهه ملی اعانه جمعآوری نمائیم که از محل اعانات جمعآوری شده یک باب دبستان به مبلغ 000 /2 دلار در یکی از دهات اصفهان تأسیس نمائیم و از محل 000 /10 دلار بقیه یک دستگاه ماشین مخصوص سوزاندن غدههای سرطان تهیه و به یکی از بیمارستانهای تهران اهداء نمائیم او طی مطالب تند و انتقاد از دستگاه دولت افزود که با کمک شما رادمردان ما خواهیم توانست زندانی را ویران کنیم. ما با این جهاد مقدس خواهیم توانست دولت ایران را به هشیاری و آگاهی طبقه دانشجو واقف کنیم ما به ملت ایران ثابت خواهیم کرد که دانشجو پشتیبان ملت است و حتی با گرفتاریهای تحصیلی و مادی میتواند وسایل تحصیلی را برای ملت فراهم کند. مطالب عبدالحسین بنکدارپور در اینجا خاتمه یافت. رازی یکی از دانشجویان قیام کرد و در حالی که فریاد میکشید گفت شاه ایران با پولهای سرشار که در بانکهای خارج دارد میتواند صدها دبستان، دبیرستان و دانشگاه بسازد شما بدینوسیله میتوانید به کمک ارتجاع بشتابید شما شیوهها، هدفها و راههای انقلابی را بدینوسیله مسدود میکنید ما کوچکترین کمکی در این مورد نخواهیم کرد. بنکدارپور در حالی که به شدت عصبانی شده بود فریاد کشید ما به حکومت جابر شاه کمک نمیکنیم ما به ملت ایران کمک میکنیم شاید که در مدت زمان آینده فرزندی از ایران در مدرسهای که ما بنیاد میکنیم پرورش یابد که به ایدههای انقلابی جامه عمل بپوشاند. در این جلسه پرویز تمامی عبدالحسین بنکدارپور را به عنوان عامل دستگاه و عضو سازمان امنیت و رفورمیست به سایرین معرفی کرد. لباسچی در این موقع گفت که همان طوری که مستحضرید آقای سدهی قصد دارند مطالبی در مورد نقش دانشجو بیان دارند.
در این هنگام سدهی در پشت میکروفن جای گرفت و چنین اظهار داشت. جبهه ملی در گذشته نتوانسته است عمل مثبت و مفیدی برای ملت ایران انجام دهد کوشش جبهه ملی برای تجزیه نیروها بوده است. اگر حزب توده سازمانهای قوی دارد. قدرت مالی قوی دارد همبستگیاش با دولت شوروی و سایر احزاب کمونیست دنیا مستحکم است جبهه ملی چه دارد؟
بیائید اکنون منصفانه قضاوت کنیم اگر چه بر علیه رژیمی که اکنون ما در ایران داریم و منصفانه نمیتوان از او دفاع کرد انقلابی شد چه افراد و چه احزاب در ایران جای رژیم فعلی خواهند گرفت ما در سیاست فعلی ایران گریبانگیر بین دو چیز بد و بدتر هستیم و در مقایسه احزاب و حکومتها بایستی این مسئله را درنظر داشته باشیم. دکتر مصدق را نه شاه، نه آمریکا و نه فواحش ساقط کردند. دکتر مصدق قویتر از آن بود که به دست افراد ساقط شود. دکتر مصدق را خود دکتر مصدقیها از پای انداختند ما اتحاد داشتیم. قدرت داشتیم. به موفقیت نزدیک میشدیم ولی افسوس که با دست خود تیشه بریشه خود زدیم ملیشدن صنعت نفت برای ملت ایران موفقیتی بزرگ بود ولی کمکم اثرات این عمل تاریخی بزرگ نیز در تحت نام جبهه ملی از بین رفت.
یکی از مسائلی که خود سازمانهای جبهه ملی هم اعتراف میکنند نداشتن سازمان و برنامه صحیح است اعتراف شده است که جبهه ملی سازمانی ندارد یکی از علل شکست جبهه ملی نداشتن برنامه قابل فهم است. بجای بلوفهای سیاسی انرژیشان صرف زنده باد و مرده باد میشود اگر ملت در الجزایر پیروز شدند آنها رهبر داشتند و ملت هشیاری بودند در چین هم همینطور.
حسین حسین مردی: مطالب شما نه سر داشت و نه ته. من به یکی از نشریات شما مراجعه میکنم شما با شاه عکس گرفته و دارید میخندید شما نمیتوانید مقاومت ملت ایران را خفه کنید. حسن لباسچی: ما فکر کردیم که شما راجع به جنبش دانشجویی صحبت میکنید نه جبهه ملی. موقعیت شما در قبال شاه چیست؟
آیا شما از طرفداران دکتر بقایی2 هستید؟
آیا شما سازمان حزبی دارید یا دانشجویی؟
سدهی: در مورد دکتر بقایی که ما آیا طرفدار او هستیم یا نه جواب مثبت است!
در مورد شاه عرض کردم هیأت حاکمه فاسدترین هیأت حاکمههاست حزب زحمتکشان گروه ملی ما کاملاً این مطالب را به ثبوت میرساند. یک مقدار انصاف داشته باشید ما معتقدیم که با آن دسته که میتوان مبارزه کرد مبارزه خواهیم کرد و انقلاب از بین بردن رژیم فعلی یک مبارزه و یک جهش بین مرگ و زندگی است ما علناً اسم شاه را در مبارزات خود نبردیم ولی با او شدید مخالفت کردیم ما با رفراندوم آقای دکتر مصدق مخالفت کردیم ما با کشتار پانزده خرداد مبارزه کردیم. مخالفت کردیم. اعلامیههای حزب زحمتکشان دلیل قاطعی بر آنست ما در مقابل نیروهای قدرتمندی مانند سازمان امنیت نیرو و قدرت نشان دادیم. سازمان مبارزه میخواهد لیدر میخواهد. دکتر چمران: آقای سدهی ما معتقدیم که شما عامل رژیم. هروی. اشرف. سفارت هستید. نشان دادید و دلیل وجود دارد به دستبوسی اشرف و شاه رفتید. در جریان آمدن شاه به آمریکا با هروی رابطه نزدیک داشتید آقای عزیز اختلاف ما با شما از اینجا سرچشمه میگیرد. سدهی: متأسفم مقداری از این صحبتها کاملاً کذب محض بود این دروغها فقط برای یک پول کردن ماست ولی ما چنین نیستیم در مسافرت دوم ما میخواستیم که از شاه ملاقات بگیریم دلیل ملاقات داشتیم ما این کار را نکردیم که به شاه tea.Party بدهیم.
دکتر چمران: عکسی را که حسین مردی نشان داد چه میگویید. شما به دعوت شاه ایران و با پول او به ایران رفتید. پدر شما به خرج شاه برای معالجه به آمریکا آمد. شما به دستبوسی اشرف رفتید در کنار اشرف خیلی حرفها زدید.
سدهی: دوباره متأسفم که چنین مسائلی مطرح شد من شش سال است که اینجا بودهام و به ایران برنگشتهام چگونه این مسائلی که شما مطرح کردید امکان دارد.
دکتر چمران: آیا دکتر بقایی شخصاً عاشق شاه است یا نه؟ دوست شاه است یا نه؟ از شاه تمجید میکند یا نه؟
سدهی: شخصاً دکتر بقایی رفیق شاه نیستند و هیچگاه از شاه هم تمجید نمیکنند؟ در این موقع سدهی گفت که برای روشن شدن خیانت رهبران جبهه ملی متن عفونامه دکتر شایگان را که برای شاه فرستاده است قرائت میکنم وی متن پوزشنامه که در سال ۱۳۳۴ فرستاده شده بود قرائت نمود.
شاهین فاطمی: به افتخار دکتر شایگان کف بزنید به شخصیت دکتر شایگان اهانت شد اینها دروغ و تحریفات است.
محمود صیرفیزاده: آقای سدهی شما برای نجات ایران چه راهی را پیشنهاد میکنید. عدهای از دوستان ما در زندان در حال شکنجه هستند. شما حاضرید با ما در این راه مبارزه کنید اگر شما دوست ما در راه تکوین انقلاب هستید ما چگونه آن را تشخیص دهیم.
سدهی: ما طی گذشته اختلاف سلیقههای خود را با دولتهای فاسد شریفامامی و اقبال اعلام کردیم ما در مواردی که مسئله توافق مطرح بوده است با اصلاح طلبان توافق کردیم. میگویم که ما نمیتوانیم سنگ بزرگ برداریم ما با آگاهی خاص دهاقین را به وظایف خود آشنا کردیم و آنها را به طرف نهضت ملی ایران سوق دادیم بیدارکردن قشرهای خفته مردم احتیاج به سازمان دادن دارد. تعلیم و تربیت یکی از راههایی است که ما وعده دیگر پیشنهاد میکنیم و هدفهای قابل وصول را ارائه میدهیم.
على برزگر: فکر میکنیم هیأت حاکمه معرف حکومت زور هستند. پانزده خرداد روزی بود که ملت در مقابل شاه ایستاد. ما نبایستی که بگذاریم دشمنان ما از اختلافات ما سوءاستفاده کنند حملات و انتقادات شما همیشه بالاخص به جبهه ملی بوده است آیا شما با علم به اینکه هیأت حاکمه را دشمن ملت توصیه میکنید جبهه ملی را که هیأت حاکمه را محکوم به خیانت میکند نیز دشمن و خائن میشمارید.
سدهی: متأسفانه در حالی که ملت ایران بعد از ملیشدن صنعت نفت مست و مغرور پیروزیهای خود بودند از بالا به آنها خیانت شد ملتی که با خون خود دکتر مصدق را روی کار آوردند و به او اختیار دادند همان دکتر مصدق برایشان قانون امنیت اجتماعی به وجود آورد و سازمان امنیت را ایجاد کرد. شاپور بختیار، کشاورز صدر ننگ جبهه ملی هستند. کشاورز صدر خود مأمور رکن دوم ارتش یعنی سازمان امنیت فعلی بوده است و او حالا دم از انقلاب میزند در هیچ اصل حقوقی یک حق برای همیشه حق نیست اگر چنان تصور کنیم ناشی از کوتهبینی ما خواهد بود امروز مجدداً معتقدیم که یکی از دلائل عدم همکاری ملت ایران وجود دکتر مصدق است.
فاطمی: آقای سدهی فرمودند هیأت حاکمه قدرت دارد. ملت هم قدرت دارد آقای سدهی از ما میخواهند که ما هدف خود را به چیزهای سهلالوصول از دست بدهیم این اصولی نیست. این منطقی نیست. ما آنچه که برای مملکت میخواهیم از روی چپ روی نمیباشد ما قصد سرنگون کردن شاه را داریم. چه چیزی ثابت کرده است که ایرانی مثل سایر ملل دنیا نمیتواند پرچم استقلال ملک و ملت خویش را برافرازد آقای سدهی شما تاریخ را مطالعه کردهاید. شما ممالک را میشناسید. نهضت مصر سرمشق ممالک عقبافتاده به دست یک عده افسر جوان اداره شد. چرا فکر میکنید که میشود بر سر شاه کلاه گذاشت و به تدریج قدرتش را از دستش گرفت میدانید که او عاشق قدرت است او قدرتش را به کسی نمیدهد او سلطان مشروطه نمیشود.
سدهی: سوءتفاهم از همینجاست هدف برقراری حکومت دمکراسی است.
شما خوب میدانید که سازمان ندارید و مطمئنم که اختلافات خانه ایران و دانشجو را سازمان امنیت به وجود میآورد. دکتر چمران: من فکر کردم که به جای مطالب پوچ مبارزات ملت و برنامه احتمالی آینده را تشریح خواهید کرد ولی در تاریخ مشروطیت ما کسانی که با استعمار مبارزه کردند توانستند قدمهای بزرگی را بردارند استعمار نمیگذاشت آنها میخواستند موقعیت ملت را از دست ملت ما بگیرند نهضت ما در حالت خاموشی بود که رضا شاه از بین رفت این جریان و این مبارزه تا زمان دکتر مصدق گاه و بیگاه ادامه پیدا کرد و در زمان او نضج گرفت مصدق را هم از بین بردند و یک حکومت ترور و وحشت، اختناق سانسور بر ملت ما حکمفرما کردند به هر حال نهضت مقاومت ملی برای مدت شش سال مبارزه کرد دانشگاه مبارزات خود را وسیعتر آغاز نمود و بازار قدمهای دیگری برای مبارزه با استبداد و استعمار برداشت ولی آنچه که محقق است این مبارزه تا پیروزی ادامه خواهد داشت.
توضیحات سند:
_____
1. ابوالقاسم سدهی متولد ۱۳۱۱ (ﻫ ش) رهبر گروه ملی دانشجویان، رئیس شاخه حزب زحمتکشان در آمریکا بوده است. از دیگر اعضاء این گروه میتوان به منصور رفیعزاده، کیوان امیرشاهی و دکتر اصغرکاشانی اشاره کرد. نقش این گروه و به خصوص ابوالقاسم سدهی، سیاستزدایی دانشجویان بوده است.
2. دکتر مظفر بقایی کرمانی رهبر حزب زحمتکشان از جمله سیاستمدارانی بود که با اعمال سیاستهای منافقانه خود، آسیبهای فراوانی به کشور وارد کرد. همدستی او البته به طور مخفیانه و غیر محسوس ـ با کودتاچیان ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و مخالفتهای او با دکتر محمد مصدق از آن جمله است. او در یک دادگاه مسخره شاه ساخته در محاکمات بدوی محکوم شد اما دادگاه تجدید نظر پس از خوشرقصیهای بقایی او را تبرئه کرد. بقایی پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز چهرهای چندگونه به خود گرفت، اما سرانجام چهره واقعی او مشخص شد و به حکم دادگاه انقلاب اسلامی روانه زندان گردید وی پس از مدتی بر اثر ابتلاء به نوعی بیماری مقاربتی مرد.
منبع:
کتاب
شهید سرافراز دکتر مصطفی چمران به روایت اسناد ساواک صفحه 61