صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

آقای آیت‌اله حاج سید ابوتراب ابوترابی

تاریخ سند: 8 اردیبهشت 1343


آقای آیت‌اله حاج سید ابوتراب ابوترابی


متن سند:

از: ساواک قزوین تاریخ:8 /2 /1343
به: ریاست ساواک استان تهران شماره: 699/ ق ز

آقای آیت‌اله حاج سید ابوتراب ابوترابی که قبل از ایام عید به طهران و مدتی در قم نزد فرزندش سید عباس ابوترابی رفته بود روز قبل به قزوین وارد و خبر رسیده حاکی است:
(1) در موقع اقامت نامبرده در قم وی به همراه عده‌ای مرکب از 100 الی 150 نفر طلاب و مردم قزوین به نام هیئت قزوینی به دیدن آقای آیت اله خمینی می‌روند.
(2) شایع است که در قم قطعنامه منتشر شده و موضوع مفاد آن. انحلال غیر قانونی مجلسین. استخلاص آقای طالقانی1 و زندانی بودن غیر قانونی سران نهضت آزادی2 و غیره بوده که پس از آن عده‌ای از روحانیون منجمله آقای مروارید3 دستگیر شده و در مورد قطعنامه مزبور از آقای آیت‌اله خمینی سؤال شده او نفی و با اثباتی جواب نداده‌اند.
(3) در حال حاضر عکسهای زیادی از آقای آیت‌اله خمینی در بعضی مدارس علمیه از جمله مدارس التفاتیه در پشت پنجره حجره‌ها نصب گردیده است و امکان دارد که این موضوع به سایر مدارس علمیه سرایت نماید.
(4) خبر دیگر حاکی است که نوار ضبط صوتی از گفتار آیت‌اله خمینی مربوط به جریان زندانی بودن خود و از اینکه دست از مبارزات برنمی‌داریم اخیرا به قزوین آورده شده و برای بعضی از طلاب پخش شده است.
نظریه رهبر عملیات (رئیس ساواک):
ضمن تحقیق شایع است که در این مورد آقایان جعفر چایچی و غلامحسین فولادی که سوابق آنان طی شماره 4766/ ق ز – 31 /5 /42 و 3202/ق ز – 26 /3 /42 به عرض رسیده است فعالیت‌هایی دارند که پس از تحقیقات کامل و جامع مراتب متعاقباً به استحضار خواهد رسید. ضمناً مقرر فرمائید نسبت به نصب عکس‌های آقای آیت‌اله خمینی در اینگونه مدارس و مجامع عمومی آموزش لازم ومقتضی صادر و ابلاغ نمایند.
این خبر وسیله آقای حاج سید محمدباقر محمدی واعظ و آقای جاویدیان معاون اداره آمار خبردهنده گزارش شده است.
اصل در پرونده 27 /258

توضیحات سند:

1. آیت‌الله سید محمود طالقانی در سال 1289 ﻫ ش دیده به جهان گشود. وی در خانواده‌ای اهل علم و فضیلت و دارای روحیات انقلابی و ضدظلم رشد نمود و برای نخستین بار پدرش مرحوم آیت‌الله سیدابوالحسن آغاز به یادگیری مفاهیم اسلامی درس تقوا کرد. پدر وی را به لحاظ تقوا سرآمد پرهیزکاران یاد می‌کنند. آیت‌الله طالقانی در زمان طلبگی آشنایی فراوانی با امام خمینی داشت و روابط متقابل آن دو بسیار بود. مرحوم طالقانی دروس حوزوی را در محضر آیات عظام و اساتید به پایان رساند و از آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی اجازه اجتهاد گرفت‌. پس از پایان تحصیل به تهران بازگشت‌. در مدرسه سپهسالار به تدریس علوم اسلامی مشغول شد. تبلیغ‌، تشکیل جلسات مذهبی‌، مبارزه با رضاخان باعث شد که در سال 1318 دستگیر گردید. پس از شهریور 1320 و شکست استبداد فعالیت‌های خود را گسترش داد. در جریان نهضت ملی نفت از فعالان بود. پس از کودتای آمریکائی 28 مرداد 1332، دستگیر و به دلیل مخفی نمودن شهید سید مجتبی نواب صفوی در خانه‌اش مدتی زندان بود. در کنگره جهانی «شعوب المسلمین‌» در کراچی شرکت نمود. در کنگره اسلامی قدس که سالی یک بار تشکیل می‌گردید دو بار مقام ریاست هیئت نمایندگی ایران را داشت‌. از سوی مرحوم آیت‌الله العظمی بروجردی حامل پیامی برای «دارالتقریب بین المذاهب الاسلامیه‌» در مصر شد. با آغاز نهضت امام خمینی از فعالان صحنه‌ی سیاست و تبلیغ بود. در سال 1341 دستگیر و پس از اندکی آزاد شد. سپس در جریان نهضت 15 خرداد بار دیگر به زندان محکوم گردید. در سال 1346 آزاد و در سال 1350 دستگیر و مدت سه سال به زابل و 18 ماه به بافت کرمان تبعید شد. در سال 1352 مجدداً دستگیر و به 10 سال زندان محکوم و با اوج‌گیری نهضت آزادی از بند آزاد شد. آیت‌الله طالقانی از بدو آزادی خود بار دیگر وارد صحنه‌ی سیاست شد و با انتشار اعلامیه ددمنشی رژیم سفاک پهلوی را محکوم نمود. با تأسیس شورای انقلاب به ریاست آن تعیین و در سال 1358 از سوی امام خمینی(ره) به عنوان امام جمعه تهران معین شد. در 19 شهریور 1358 در اثر سکته قلبی دارفانی را وداع گفت‌. آیت‌الله طالقانی که مقام والائی چون حضرت ابوذر داشت و علیه ستمگران و چپاولگران مبارزه می‌نمود، در برابر دشمنان چون مالک اشتر مجری عدالت و مدافع ولایت بودند. آیت‌الله طالقانی علیرغم زندان‌ها - تبعیدهای مکرر چندین اثر جاودان منتشر کردند :
1ـ حاشیه بر تنبیه الامه مرحوم آیت‌الله میرزا محمدحسین نائینی 2ـ تفسیر پرتوی از قرآن 6 جلد 3ـ تفسیر نهج‌البلاغه 2 جلد 4ـ با قرآن در صحنه 1 جلد 5 ـ آینده بشریت از نظر مکتب ما 6ـ سفرنامه حج 7ـ اسلام و مالکیت 8ـ جهاد و شهادت 9ـ وحدت 10ـ آزادی 11ـ توحید 12ـ ترجمه جلد اول امام علی (ع‌)
ر.ک: یاران امام به روایت اسناد ساواک: آیت الله سید محمود طالقانی،3 جلد، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1381
2. نهضت آزادی: جمعی از نیروهای مذهبی جبهه‌ی ملی در اردیبهشت سال 1340 فعالیت تشکّلی را رسماً اعلام کردند و عنوان نهضت آزادی را بر آن نام نهادند. این تشکل که با هماهنگی و اذن دکتر محمد مصدق شکل گرفت، خود را وفادار به قانون اساسی مشروطیت و پیرو راه مصدق معرفی کرد. با اوجگیری نهضت روحانیت به رهبری حضرت امام خمینی‌، نهضت آزادی‌... با حفظ مواضع خود به آن پیوست. در بازگشت تاریخی امام در بهمن 57 مهندس بازرگان از مؤسسین این نهضت بر اساس قولی که در فرانسه مبنی بر پذیرش اصول انقلاب داده بود، به پیشنهاد شورای انقلاب اسلامی و به فرمان امام به نخست‌وزیری دولت موقت منصوب شد، اما دولت موقت مهندس بازرگان به دلیل گرایش‌های سیاسی‌اش ازاهداف رهبری انقلاب به مرور فاصله گرفت و اختلاف مبانی فکری خود را با اصول انقلاب آشکار ساخت و زمینه را برای بازگشت مجدد آمریکایی‌ها مهیا کرد. بروز این گرایش منجر به اشغال لانه‌‌ی جاسوسی آمریکا توسط دانشجویان مسلمان پیرو خط امام شد که دولت موقت را مجبور به استعفا کرد. از آن پس نهضت آزادی نیز به صف مخالفین انقلاب پیوست و به یک اهرم فشار علیه ایران در دوران 8 سال دفاع مقدس تبدیل شد. این حزب‌، با القای روحیه ترس از آمریکا و با تبلیغ عدم فایده‌ی جنگ عملاً به خدمت دشمنان استقلال ملّت درآمد.
3. حجت‌الاسلام و المسلمین محمدتقی مروارید، فرزند علی در 1300 ﻫ ش در مشهد متولد شد. قرآن و خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه‌های معمول آن زمان فرا گرفت. فراگیری دروس دینی را در مشهد آغاز کرد و دروس مقدماتی و سطوح اولیه را نزد اساتیدی چون میرزاحسینعلی مروارید، صدرزاده دامغانی، هاشم قزوینی، علی‌اکبر نوغانی تلمذ کرد. سپس در قم به دروس خارج فقه و اصول آیات عظام گلپایگانی، محقق داماد، مشکینی، وحید خراسانی، منتظری و شبیری زنجانی حاضر شد و از درس اخلاق میرزا جواد آقا تهرانی بهره گرفت. در سال 1327 ﻫ ش برای تبلیغ عازم ایلام شد، با اصرار اهالی منطقه در این دیار ماندگار شد. با شروع نهضت امام خمینی (ره) بدان پیوست و در 1342 ش توسط ساواک ایلام دستگیر و به کرمانشاه اعزام شد. پس از آزادی دوباره در منطقه به فعالیت پرداخت و برای بار دوم دستگیر پس از شکنجه مدتی در زندان ماند در ماجرای 15 خرداد 1342 ش وی در زندان بود. در سال 1357 ش با اوجگیری مبارزات مردمی وی نقش بارزی در روشنگری مردم و برپایی تظاهرات در ایلام داشت که در پی آن برای بار سوم بازداشت و روانه زندان کمیته مشترک خرابکاری شد. با اعتراضات مردم تعدادی از زندانیان سیاسی آزاد شدند و وی یکی از آنها بود؛ بلافاصله پس از آزادی راهی ایلام گردید و به فعالیت‌هایش ادامه داد تا انقلاب اسلامی به پیروزی رسید. پس از پیروزی انقلاب نماینده مردم ایلام در دوره دوم (میان دوره‌ای) مجلس خبرگان شد. وی در اول آبان‌ماه سال 1391ﻫ ش به دیار باقی شتافت و در ایلام به خاک سپرده شد.
(اسناد ساواک - پرونده‌ انفرادی)

منبع:

کتاب انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان قزوین، کتاب 1 صفحه 180

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.