تاریخ سند: 19 خرداد 1348
موضوع: شایعات موجود در مجلس شورای ملی
متن سند:
از: 327 تاریخ:19 /3 /1348
موضوع: شایعات موجود در مجلس شورای ملی
1ـ شایعاتی در مورد مغضوب شدن تیمسار آریانا1 از چند روز قبل و بدون کار شدن تیمسار ایادی در بین بود که کمکم اثر خود را از دست داد.
2ـ شایعاتی که گاهی در اطراف سوء استفاده بعضی مسئولین امور مملکتی به گوش میرسد مورد بحث مجلس نیز قرار میگیرد کما اینکه در مورد نطق پردلی نماینده زابل و اتهام رشوهگیری به وزیرآب و برق که در دو هفته پیش به عمل آمده و بیجواب ماند تعبیر و تفسیرهائی میشود و همچنین در مورد مسافرت وزیر منابع طبیعی به سواحل جنوب و رسیدگی به بعضی از پروندههای مورد ادعای دولت حرفهائی زده میشود که قابل بررسی است و همچنین بعضی معتقدند که این شایعات را کسانی به وجود میآورند که میخواهند آب را برای استفاده گلآلود نمایند. در پرونده 86486 منصور روحانی بایگانی شود. 14 /3 /1348
توضیحات سند:
1. حسین منوچهرى، معروف به بهرام آریانا، فرزند صدرالدین در سال 1285 ﻫ ش در تهران بدنیا آمد. نسب مادرى او به منوچهرخان معتمدالدوله والى اصفهان مىرسد که به حمایت از على محمد باب مشهور بود و در سرکوب ایلات و عشایر جنوب به ویژه ایلات بختیارى و ممسنى، به عنوان یکى از کارگزاران قسىالقلب دوران قاجاریه شهرت داشت. آریانا در سال 1304 به دانشکده افسرى رفت. او با خسرو روزبه دوستى صمیمانه داشت. در جنگ جهانى دوم به نازیسم و هیتلریسم گرایش پیدا کرد و به همکارى با حزب کبود حبیبالله نوبخت پرداخت که به همین علت در زمان اشغال ایران توسط متفقین به همراه فضلالله زاهدى، حسن بقایى و نادر باتمانقلیچ مدت کوتاهى بازداشت شد. بعد از شهریور 1320 وى که از وابستگان حسن ارفع و از اعضاى حزب او که مهمترین پایگاه انگلستان در ایران بود، به شمار مىرفت، در دستگاه وى به ریاست رکن یکم ستاد ارتش رسید. آریانا که به علت گرایش های شدید باستانگرایانه در سال 1329 نام و شهرت خود را از حسین منوچهرى به بهرام آریانا تغییر داده بود، در ارتش استفاده از واژههاى عربى را منع کرد. او به صراحت نسبت به اسلام و قرآن اهانت مىکرد و شاهنامه فردوسى را کتاب آسمانى مىدانست. وى در دوران حکومت مصدق به عنوان وابسته نظامى به فرانسه رفت و پس از کودتا، به عنوان فرمانده عملیات سرکوب شورش عشایر فارس، انتخاب شد و با شیوههاى خشن از جمله بمباران هوایى منطقه، این مأموریت را به انجام رساند و مورد توجه گراتیان یاتسویچ ـ افسر اطلاعاتى سیا در ایران ـ قرار گرفت و در سال 1344 به ریاست ستاد ارتش رسید و تا سال 1348 در این سمت باقى ماند. آریانا که در سال 1357 در اوج حرکتهاى مردمى، براى مقابله با انقلاب اسلامى، از دستاندرکاران تظاهراًت حمایت از قانون اساسى بود، پس از پیروزى انقلاب اسلامى به پاریس گریخت و با حمایت سازمانهاى جاسوسى غرب، به فعالیت علیه انقلاب اسلامى مشغول شد. وى با گرفتن یک میلیون دلار از شاپور ریپورتر، به سازماندهى ارتشیان فرارى اقدام کرد و ابتدا در شهر یارولى عراق در نزدیکى مرزهاى ایران به خرابکارى پرداخت که پس از شروع جنگ تحمیلى این پایگاه را به نزدیکى دریاچه وان در کشور ترکیه منتقل کرد. بهرام آریانا که به پوچى تلاشهاى خود پى برده بود، پس از چندى به پاریس بازگشت و در سال 1365 در آن شهر درگذشت.
منبع:
کتاب
منصور روحانی به روایت اسناد ساواک صفحه 183
