موضوع : میتینگ جبهه ملی
تاریخ سند: 28 اردیبهشت 1340
موضوع : میتینگ جبهه ملی
متن سند:
شماره : 838 /316 از ساعت 15 امروز بتدریج برای شرکت در متینگ اعلام شده جبهه ملی دستجات کارمندان فرهنگیان ـ دانشجویان ـ بازاریان ـ اصناف و کارگران جمعی از کارگران زن و کارخانجات از کلیه نقاط شهر به طرف میدان جلالیه حرکت کرده و کثرت دستجات 3 و 5 و 10 نفری شرکت کنندگان در متینگ که بسوی جلالیه در حرکت بودند مقارن ساعت 16 به حدی رسید که عبور و مرور وسائط نقلیه در خیابانهای اصلی و فرعی منتهی به میدان جلالیه و بلوار کرج به سختی انجام میشد و علاوه بر دستجات پیاده که فوقا اشاره گردید عده زیادی هم با اتومبیل سواری شخصی و تاکسی و اتوبوس و موتورسیلکت و دوچرخه به جلالیه آمده بودند ودر حدود 4 هزار دستگاه سواری در طرفین خیابان بلوار کرج و میدان جلالیه و خیابانهائیکه به بلوار و میدان جلالیه منتهی میگردد متوقف بودند و در حدود دوهزار نفر دوچرخه سوار هم در میدان به چشم می خوردند و جمعیت شرکت کننده در میتینگ به 50 هزار نفر تخمین زده میشد و مقارن ساعت 16 عده ای از کارگران بازار از جمله حاج مانیان ـ حاج علی روانچی ـ حاج زین العابدین و مرتضی زمردیان اقدام به بستن دکاکین خود نموده اند کمی بعد قسمتی از دالان امین الملک و دالان بزرگ و سراج ها اقدام به بستن مغازه ها نموده و بسمت جلالیه حرکت کردند.در همین ساعت هم عده ای در حدود 300 نفر و بسمت جلالیه در حدود 300 نفر از دانشجویان دانشگاه مقیم کوی امیرآباد به حالت دمونستراسیون وارد میدان جلالیه گردیدند که ورود آنها با ابراز احساسات حاضرین توأم بود این صف 300 نفری دانشجویان را امیر حسین و طباطبائی دانشجویان سال چهارم پزشکی رهبری مینمودند و آنان در طول راه از امیرآباد تا میدان جلالیه شعارهائی مبنی بر هم بستگی دانشگاه با جبهه ملی میدادند.
تا ساعت 416 کلیه جایگاههای میدان جلالیه و همچنین قسمتی از محوطه مقابل جایگاها توسط شرکت کنندگان زن و مرد در میتینگ اشغال گردیده و اطراف میدان را هم مامورین انتظامات جبهه ملی احاطه نموده و این مامورین با نصب نواری بسینه مشخص بودند در قسمت جنوبی میدان جلالیه مقابل تربیونهای اول و دوم از سمت جنوب میدان در حدود 1500 دوچرخه سوار که اغلب عناصر چپی و بیشتر از تیپ کارگر بودند تجمع کرده و حد فاصلی هم با جمعیت مقابل خود ایجاد نموده بودند و این عده در تمام طول مدت سخنرانی ناطقین سکوت را رعایت نموده و سراپا گوش بودند و در بعضی موارد هنگام ابراز احساسات عموما با مشت های گرده کرده که بالای سر خود میگرداندند با دیگران تشریک مساعی مینمودند.
و در جایگاه سلطنتی میدان جلالیه که میکرفون قرار داده شده بود سید باقر کاظمی ـ دکتر کریم سنجابی ـ الهیار صالح ـ دکتر غلامحسین دکتر غلامحسین صدیقی ـ دکتر شاپور بختیار ـ دکتر سعید فاطمی ـ دکتر محمدعلی خنجی ـ حاج حسن قاسمیه ـ داریوش فروهر ـ علی اصغر گیتی بین ـ و جمع دیگری از سران جبهه ملی و مخبرین و عکاسان جرائد داخلی و خارجی اجتماع کرده بودند و اکثر شرکت کنندگان در میتینگ هم به صورت یک دایره و به شعاع بیش از یکصد متر در جلو جایگاهها و وسط میدان بحال ایستاده اجتماع کرده و در ضلع شرقی مقابل جایگاهها و پشت سر جمعیت هم کامیونهای ارتش حامل سربازان قرار داشت.
قبلاً شعارهائی داده شد و ضمن آن اعلام گردید که پس از خاتمه متینگ جمعیت بایستی با نظم و آرامش کامل متفرق گردد و هرکس تظاهراتی بنماید از جبهه ملی نیست.
مقارن ساعت 45 /16 اولین ناطق دکتر کریم سنجابی پشت میکرفون قرار گرفت و در حدود سه ربع ساعت پیرامون اعمال و اقدامات دولتهای بعد از 28 مرداد تا سقوط حکومت مهندس شریف امامی صحبت نموده ناطق ضمن سخنان خود اظهار داشت دولت کنونی و طرفداران آن مدعی هستند که مجلسین شورا و سنا را منحل نموده اند اما این ادعا دروغ محض است این جبهه ملی و شما مردم میهن پرست بودید که با مبارزات خود این دولت را وادار به انحلال مجلسین نمودید و حالا هم دولت آقای دکتر امینی به عذر ناقص بودن قانون انتخابات میخواهد انتخابات را برخلاف نص صریح قانون اساسی به تعویق اندازد اما جبهه ملی رسما اعلام مینماید که اساس مشروطیت تعطیل بردار نیست و بایستی انتخابات سراسر کشور در اسرع وقت و با همین قانون اجراء نمود و اگر دولت ضروری بداند میتواند فقط چند تبصره به قانون فعلی اضافه نماید نه اینکه قانون را یکجا تغییر دهد.
سخن دیگر ما اینست که بعضیها استناد به انتخابات دوره هفدهم مینمایند من از جانب آقای وزیر کشور که شخص بی نظر و بی غرض و مطلعی هستند میپرسم که اگر ایشان به این موضوع استناد میفرمایند و بعلت ناقص بودن قانون انتخابات کرارا حق ملت ایران پایمال شده و مردم نتوانسته اند نمایندگان حقیقی خود را به مجلس بفرستند و برای نمونه ضمن گفتار خویش انتخابات دوره هفدهم مجلس شورای ملی را که در زمان حکومت جناب آقای دکتر محمد مصدق انجام شده (ابراز احساسات شدید حاضرین و کف زدن ممتد مردم) مثال زده اند باید بگویم اگر در آن دوره هم اعمال نفوذی شد همین مامورین امروزی شما که در آن وقت هم کم وبیش در رأس کار بودید در انتخابات دخالت کردند و آن انتخابات هر چه بود از انتخابات بعد از کودتای 28 مرداد بهتر و آبرومندانه تر بود این قانون انتخابات که فعلاً دولت جناب آقای دکتر امینی تصمیم باصلاح و تغییر آن گرفته همان قانون انتخاباتی است که مشیرالدوله ها و مدرس ها و جناب آقای دکتر مصدقها را به مجلس فرستاده است (ابراز احساسات شدید جمیعت) اگر دولت به بهانه اصلاح قانون انتخابات بخواهد در انجام انتخابات تعلل کند با مشت آهنین ملت مواجه خواهد شد.
سپس دکتر غلامحسین صدیقی پشت میکروفن قرار گرفته ولی در نطق کوتاه خویش از افتضاحات دو انتخابات تابستانی و زمستانی دوره بیستم و همچنین انحلال مجلسین بسبب مخدوش بودن انتخابات انجام شده مطالبی اظهار داشت و در پرده اشاره به آن قسمت از نطق آقای دکتر ارسنجانی وزیر کشاورزی که در اجتماع اهالی جنوب شهر در چند شب قبل در سالن سینما رامسر ایراد نمودند و از رادیو نیز پخش شده و درباره خرید و فروش کرسی های مجلس و دریافت پول توسط یکی از وزراء مطالبی گفته و علاوه کرد که آقای دکتر امینی نخست وزیر بالصراحه بیان داشته اند که مملکت در حال افلاس و ورشکستگی است پس آنهمه پولهائیکه در ازاء واگذاری منابع نفتی از بیگانگان دریافت شد و همچنین آنهمه کمکی که خارجیها نمودند چه شد آنها را همان حکومتهای بعد از کودتا چپاول نمودند ما که به آن پولها دسترسی نداشتیم زیرا در زندانها و تبعیدگاهها بسر میبردیم ناطق پس از آنکه رشته سخن را به لزوم انجام سریع انتخابات کشید به گفتار خود خاتمه داد.
آنگاه دکتر شاپور بختیار پشت میکروفن قرار گرفت و با زبانی عامیانه و مردم پسند شروع به صحبت نموده و گفت دولت فاسد ـ بی وطن ـ پست فطرت ـ خائن زاهدی که با کودتا روی کار آمد زمینه را برای تسلط دولتهای بعدی که هر یک خانه و هستی مملکت را غارت نمودند باز نمود 25 سال است که دولتهای فاسد و خائن در این مملکت به ما وعده تأسیس کارخانه ذوب آهن میدهند اما هیچکدام به وعده خود وفا ننمودند دولت مصر 4 سال است که شروع به اقدام و اصلاحات نموده و ظرف این 4 سال کارخانه ذوب آهن خود را هم ساخت اما دولتهای ما تا توانستند وعده دروغ دادند.
ناطق سپس خطاب به دولت مهندس شریف امامی گفت آقای مهندس شریف امامی شما که هم نخست وزیر این کشور بودید و هم در کابینه اقبال وزیر صنایع و معادن بوده اید شما چطور شد که در آن موقع به آقای دکتر اقبال نفرمودید که وضع وزارتخانه شما آنست مگر شما مسئولیت مشترک نداشتید بعد که نخست وزیر شدید چرا ورشکستگی و افلاس خزانه مملکت را به اطلاع مردم نرساندید پس هم شما و هم دولت سلف شما در چپاول و غارت خزانه و هستی مملکت سهیم بوده اید و حتی نمایندگان قلابی مجلسین هم که بعد از کودتا هشت سال در خانه ملت نشسته و خون مردم را مکیدند در اعمال شما و دولتهای قبلی شما سهیم و شریک بوده اند.
اکنون وضع افلاس و ورشکستگی و خالی بودن خزانه مملکت بجائی رسیده که آقای دکتر علی امینی ادعا نموده که دولت در وضعی است که باید حقوق اردیبهشت ماه کارمندان دولت را دو قسطه بپردازد (خنده شدید حضار).
سپس ناطق خطاب به ملت ایران گفت (منحط وفاسدترین دستگاههای دولتی ما در گذشته و حال وزارت امورخارجه بوده است و با کشور عراق هم که بدیم با مصریها هم که هنوز کنار نیامده اند و با هند هم که چند سال است استقلال بدست آورده روابط ما طوری است که هنوز به طرف ما نیامده من این 5 کشور را مثال زدم و اکنون از طرف جبهه ملی سئوال مینمایم پس ما با کدام کشور روابط حسنه داریم ناطق سپس در مورد وعده های گذشته جبهه ملی و تهدید مالکیت سخن گفت و در پایان اظهار داشت که اگر روزی قدرت را بدست گرفتیم برای این مملکت و بخاطر این مردم هر چه ادعا نمائیم انجام خواهیم داد و خواسته های ملت را برآورده خواهیم ساخت ما نه با روس و نه با آمریکا و نه با انگلیس به هیچکدام بستگی نداریم و ما فقط به پشتیبانی ملت ایران مستظهریم.
پس از پایان سخنرانی دکتر شاپور بختیار که مقارن ساعت 45 /18 دقیقه به اتمام رسید داریوش فروهر پشت میکروفن قرار گرفت و قطعنامه میتینگ را قرائت نمود.
و این قطعنامه درباره شروع انتخابات در اسرع وقت با اشاره به مواد قانون بود که مشروحا قرائت گردید.
در ساعت 15 /7 بعد از ظهر میتینگ خاتمه یافت و جمعیت بتدریج متفرق شدند.
شعارهائیکه از طرف جمعیت داده میشد عبارت بود از جبهه ملی پیروز است ـ درود به کارگران پالایشگاه آبادان و دانشجویان دانشگاه تهران که قدم به قدم با جبهه ملی همکاری و فعالیت نموده و مینمایند.
شعارهائیکه به روی پارچه نوشته بود عبارت بود از ملت ایران خواهان شروع انتخابات در سراسر کشور میباشند .
کارگران گرمابه داران خواستار شروع انتخابات میباشند.
بازاریان با تمام قوا در راه حق و آزادی ایستادگی خواهند کرد.
ما با هرگونه تأخیر در انتخابات مبارزه خواهیم کرد.
موضوع همان شب بصورت گزارش ویژه بعرض مقامات نماینده کشور رسیده پرونده جبهه ملی ضمیمه و به اداره یکم ارجاع شود.
1 /3 /40