تاریخ سند: 23 تیر 1344
موضوع: اظهارات دکتر معینالدین مرجائی عضو حزب مردم ایران
متن سند:
شماره: 9776 /20 الف تاریخ:23 /4 /1344
موضوع: اظهارات دکتر معینالدین مرجائی عضو حزب مردم ایران
ساعت 0900 روز 20 /4 /44 دکتر معینالدین مرجائی عضو حزب مردم ایران ضمن صحبت خصوصی اظهار نموده است که بالاخره شورای مرکزی جبهه ملی سوم اعلامیهای صادر و موجودیت جبهه سوم را اعلام نمود و در آن در مورد اوضاع و احوال روز بحث نمودهاند ولی حمله به شخص شاه نشده زیرا موقع مناسب نبوده و بدیهی است بین جبهه ملی و اعلیحضرت دیگر به هیچوجه امکان آشتی وجود ندارد. ناطق در پاسخ این سئوال که چرا نام این جبهه را جبهه سوم نهادهاند گفت اصولاً تشکیل این جبهه به علت حمایت و رهبری شدید دکتر مصدق بوده و او گفته است جبهه ملی را تا 28 مرداد جبهه ملی اول و از 28 مرداد تا تیر ماه 43 را جبهه ملی دوم و بالاخره جبهه فعلی را باید جبهه ملی سوم نام گذارید.1
مرجائی گفت بدیهی است حضرات کنار رفته نظیر دکتر صدیقی و صالح و غیره فعلاً سکوت کردهاند زیرا میبینند حمایت دکتر مصدق پشت سر آنها نیست ولی ممکن است روزی جنبه مخاصمت با عناصر جدید اتخاذ کنند. آنچه مسلم است از این پس جبهه با نیروی تازهتری شروع به کار خواهد کرد اوضاع جهانی هم مناسب این کار شده است. حضرات قدیمی حتی ممکن است دست به جبهه دیگری بزنند و اگر این کار را بکنند کار جبهه جدید بهتر خواهد بود زیرا خود به خود عناصر مذکور شناخته خواهند شد. دکتر امینی هم دست به تشکیل جمعیتی زده و ملاقاتهای مختلفی میکند. سازمان امنیت هم با دستپاچگی عجیبی پس از صدور اولین بیانیه شورای جبهه ملی سوم به سراغ بسیاری از رهبران جبهه ملی رفته و گفته است چنین و چنان میکنیم تصادفاً با آن عده که مذاکره کرده هیچ کدام فعلاً سمت رهبری را نداشتهاند.
نظریه: بعد از صدور اولین اعلامیه جبهه ملی سوم تا این تاریخ هیچیک از افراد مؤثر جبهه ملی از طریق این ساواک احضار نگردیدهاند. اصل در 1050. فعلاً در پرونده اللهیار صالح بایگانی شود. 29 /4 /44
توضیحات سند:
1. در گزارشی به شماره 10803 /20الف- 30 /4 /44 در رابطه با چگونگی شکل گیری جبهه ملی سوم آمده است: «بعد از بروز اختلافات میان سران جبهه ملی (اواخر سال 42 و اوایل سال 43) که موضوع جبهه ملی سوم مطرح گردید، حزب مردم ایران و جامعه سوسیالیستها جزو اولین تشکیلاتی بودند که به فوریت نمایندگان خود را (حسین راضی و مهندس ابوالقاسم قندهاریان) به این جبهه معرفی و اولین جلسه جبهه ملی سوم با حضور این افراد و داریوش فروهر تشکیل گردید.» خلیل ملکی به روایت اسناد ساواک. ص 331
منبع:
کتاب
اللهیار صالح به روایت اسناد ساواک-جلد دوم صفحه 259