تاریخ سند: 16 آذر 1357
متن سند:
انجام تظاهرات آشوبگرانه و کشته شدن سه نفر از آشوبگران در شهر اهواز استان خوزستان 1ـ متعاقب خاتمه تحصن عده ای از روحانیون قشری در عباسیه شهر اهواز ـ استان خوزستان و دادن اجازه فعالیت مذهبی مجدد به عباسیه و حسینیه اعظم شهر مذکور از طرف مراجع انتظامی با شرط جلوگیری روحانیون نامبرده از انجام تظاهرات اخلالگرانه در سطح شهر اهواز، روز 16 /9 /57 (2537 شاهنشاهی)، حدود 3000 نفر از قشریون مذهبی و عناصر آشوب طلب در بهشت آباد واقع در کوت عبداله در حومه اهواز اجتماع و اقدام بتظاهرات آشوبگرانه موده اند.مامورین انتظامی برای متفرق کردن آشوبگران ناگزیر بشلیک چند تیر هوائی گردیده که در خلال آن دو نفر از عناصر آشوب طلب کشته و پنج نفر دیگر مجروح شده اند.
1 مجروحین به بیمارستان اعزام و تحت درمان قرار گرفته اند.
2ـ ساعت 1730 روز 16 /9 /57، عده ای از قشریون مذهبی و عناصر آشوب طلب در دو نقطه از شهر اهواز بتظاهرات اخلالگرانه مبادرت نموده و ضمن دادن شعارهای مضره و ضد ملی، شیشه های یکی از شعب بانک صادرات را شکسته اند.
مامورین فرمانداری نظامی با تیراندازی هوائی اخلالگران را متفرق و ضمن آن یکنفر از عناصر آشوبگر کشته شده است.
ارزیابی خبر : خبر صحت دارد.
اقدامات انجام شده : مراتب به نخست وزیری اعلام گردیده است.
توضیحات سند:
1ـ در گزارش خبر این واقعه آمده است که مردم اهواز تصمیم داشتند به بهشت آباد (گورستان اهواز) بروند که درگیری ماموران با آنان شروع می شود.در این درگیری پس از «کشته شدن دو نفر و زخمی شدن پنج نفر دیگر (مردم) به شهر آمده و در خیابان نادری شیشه چند بانک را شکسته و با آتش زدن لاستیک، خیابان ها را بند آوردند یک فولکس واگنی را نیز به آتش کشیدند.
» (پرونده 106991، ج 5) منابع دیگر راه پیمایی امروز (16 /9 /57) اهواز را بین 30 تا 40 هزار نفر یاد کردند که «با شرکت استادان و دانشجویان دانشگاه، به طرف بهشت آباد انجام می پذیرد.
پلیس با ایجاد مانع و تیراندازی و شلیک گاز اشک آور، دخالت نموده و مردم بناچار با سنگ و لاستیک و...
به مقابله بر می خیزند.
در این حادثه یکی از افسران از ناحیه سر جراحاتی بر می دارد و همین مسأله باعث می شود که مأمورین از خدا بی خبر و مزدور، مردم را به رگبار مسلسل ببندند.
حاصل این جنایت کثیف و بی شرمانه شانزده شهید و چهل مجروح می باشد که اسامی عده ای از شهدا به قرار زیر است : حسن برادران، ادهم، خانم و پسر و دختر آقای تجویدی که برای هم دردی با مردم چراغ های اتومبیل خود را روشن نموده بودند و افسری مستقیما به ماشین آنها تیراندازی می نماید.
» (اخبار جنبش اسلامی، ش 8 به تاریخ 30 آذر 57) سفارت آمریکا از طریق منابع خبری خود تعدادی شهدای امروز (16 /9 /57) اهواز را چهار نفر نوشت.
(اسناد لانه جاسوسی، ج 66، اعتصاب در صنعت نفت ایران، صص 72 و 73) به دنبال حوادث روز (16 /9 /57) اهواز سرلشکر غلامحسین شمس تبریزی فرماندار نظامی اهواز ساعات منع رفت و آمد را در حکومت نظامی این شهر از ده شب تا شش صبح تعیین کرد.
(بولتن خبرگزاری پارس، ش 262، صص 5 و 6)