صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

موضوع : اظهارات اسداله رشیدیان

تاریخ سند: 1 خرداد 1340


موضوع : اظهارات اسداله رشیدیان


متن سند:

شماره : 853 /316 اسداله رشیدیان1 به دوستان خود اظهار داشته دوستان سیاسی او ساکت نخواهند نشست و نخواهند گذارد عناصر توده ای و مصدقی با استفاده از آزادی فعالیت خود که دولت فعلی در اختیار آنها قرار داده اوضاع قبل از 28 مرداد سال 32 را تجدید کنند.
رشیدیان گفته فعلاً دوستان وی مخصوصا افسران بازنشسته و شاغل ارتش منتظر تعیین تکلیف تیمسار سپهبد کیا و تیمسار علوی مقدم که بدون مجوزی بازداشت شده اند می باشند و در موقع ضروری به وظیفه خود عمل خواهند نمود و عمل آنها در این دفعه به صورتی خواهد بود که برای همیشه بساط عوام فریبان را در ایران بر خواهند چید.
1 /3 /40 بایگانی شود.
تعداد نسخه: اداره سوم با بخش 314 به پرونده نامبرده بالا ضمیمه و به اداره یکم ارجاع شود.
ثابتی 6 /3 /40

توضیحات سند:

1ـ اسداللّه رشیدیان فرزند حبیب اللّه در سال 1301 ه ش در تهران به دنیا آمد.
او که مدیرعامل بانک اعتبارات تعاونی توزیع بود، سابقه خدمت دولتی ندارد و تا سال 1332 به امور بازرگانی و دادوستد و وارد کردن پارچه و قماش از خارج و هم چنین به اتفاق برادرانش سیف اللّه و قدرت اللّه که هر دو مرده اند به احداث و اداره سینما رکس و وارد کردن فیلم اشتغال داشت و در سال 1343 بانک اعتبارات تعاونی توزیع را در تهران تأسیس نمود و از 1355 شروع به احداث شهرک سازی در رشت و اصفهان کرد.
پدر وی جزء خدمه سفارت انگلیس (به روایتی درشکه چی سفارت) بود و اسداللّه و برادرش سیف اللّه نیز بعد از وقایع شهریور 1320 با مقامات سفارت انگلیس در تهران تماس و ارتباط داشته و در زمان حکومت مصدق پس از قطع رابطه دولت ایران با انگلستان، نامبردگان از جمله عوامل دولت انگلیس و مجری مقاصد سیاسی انگلیسی ها در ایران بودند ...
اسداللّه رشیدیان از سال 1332 علنا در امور سیاسی با تظاهر به طرفداری از سیاست انگلستان در ایران فعالیت داشت و منزل او مرکز زد و بند و حل و فصل مسائل و امور سیاسی و هم چنین انتصابات مهم بود و حتی بعضی از وزراء کابینه های وقت نیز رسما و علنا به منزل او رفت و آمد و تردد داشتند و وی با تظاهر به نزدیکی با اعضاء خاندان پهلوی بخصوص اشرف پهلوی و عنوان اینکه هفته ای یک بار نهار را در حضور شاهنشاه در دربار صرف می نماید.
برای خود کسب قدرت و نفوذ نموده و اغلب از سران و سردمداران دستگاههای دولتی و کارگری و بازرگانان و اصناف و سایر طبقات با توجه به موارد فوق روزهای جمعه در جلسات هفتگی منزل او شرکت می نمودند.
و از سال 1345 که تشکیل جلسات هفتگی در منزل رجال و شخصیت ها موقوف شد، جلسات منزل رشیدیان نیز تعطیل گردید.
ساواک در یک ارزیابی از وی می نویسد: «نامبرده فردی شارلاتان و متظاهر، پشت هم انداز و زدوبند چی است.
به سیگار و مشروب معتاد است و به زن، قمار، مقام و دسته بندی و تحت نفوذ قرار دادن رجال علاقمند است ...
» نقش برادران رشیدیان در کودتای 28 مرداد 1332 مسئله ناشناخته و سر به مُهری نبوده و در همان زمان نیز شهرت کافی داشت، به ویژه اینکه خود آنان در سالهای پس از کودتا نه تنها از طرح مسئله ابائی نداشتند.
بلکه حتی با داستان سرایی های گزاف می کوشیدند تا از آن در جهت سوداهای مالی بی حد و حصر بهره جویند.
طبق اسناد موجود، (گازیوروسکی ص 33) برادران رشیدیان در نوامبر 1951 / آبان 1330 توسط MI-6در اختیار «سیا» قرار گرفتند تا نقش مهمی را در عملیات انگلیسی ـ آمریکائی کودتا ایفا کنند.
اسناد موجود نشان می دهد که دکتر مصدق از فعالیت های پسران حبیب اللّه رشیدیان آگاهی کامل داشته و مدارک کافی دال بر روابط آنها با سفارت انگلیس و همدستی با اشرف پهلوی در توطئه علیه دولت وی در اختیار داشت.
مصدق به جای برخورد قاطع، در مهر 1331 دستور بازداشت حبیب اله رشیدیان و پسرانش را به اداره آگاهی داد.
که دلیل آن می تواند روابط فامیلی و خانوادگی آنها باشد.
وزیر دادگستری وی در گزارش آنان را به «داشتن روابط با سفارت انگلیس و دادن اطلاعات به مأمورین انگلیسی» متهم کرد.
پرونده امر مانند یک دعوی ساده به دادسرای استان تهران ارجاع شد.
معهذا، در اسفند 1331 دستور آزادی رشیدیان صادر شد.
بدین ترتیب، برادران رشیدیان با آزادی به توطئه های خود ادامه دادند.
و علاوه بر آن خانه اسداللّه رشیدیان (همسر اسداله رشیدیان دختر دریادار مرتضی دفتری، برادرزاده دکتر مصدق بود).
چنان «امن» تشخیص داده شد که فضل اللّه زاهدی مدتی در آن پنهان بود.

منبع:

کتاب سپهبد مهدیقلی علوی مقدم به روایت اسناد ساواک صفحه 189

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.