موضوع: اظهارنظر دکتر امینی نخست‌وزیر پیشین
تاریخ سند: 8 مرداد 1346
موضوع: اظهارنظر دکتر امینی نخست‌وزیر پیشین
متن سند:
به: ۳۲۲ شماره: 9629 /20 /7 ماز: 20 /7/م تاریخ: 8 /5 /46
موضوع: اظهارنظر دکتر امینی نخست‌وزیر پیشین
روز سه‌شنبه گذشته (3 /5 /46) مهندس رحمت‌اله مقدم از محارم دکتر امینی که تازه از سفر شمال به تهران بازگشته است و روز دوشنبه با دکتر امینی ملاقات کرده از قول امینی در مورد مسئله انتخابات ضمن یک مذاکره خصوصی می‌گفت که دکتر امینی اظهار داشته.
من (یعنی دکتر امینی) اوضاع را زیاد جور نمی‌بینم و در پشت پرده فعالیت‌هایی در جریانست که می‌خواهند نگذارند بار دیگر ایران نوینی‌ها موفق شوند و حتی اگر هم نتوانند به صورت ظاهراً اعلام کنند در پشت پرده اقداماتی خواهند کرد که این تشکیلات را تضعیف نماید از جمله این اقدامات همین فعالیت اصناف است که توسط رشیدیان1 و باند انگلیسی اداره می‌شود.
دکتر امینی گفته است آمریکایی‌ها به هیچ‌وجه اجازه نخواهند داد که مجلسین مطابق نظر انگلیسی‌ها تشکیل شود و به هر طریق که شده بار دیگر مجلسین مطابق نظر خود را که همان مجلس حزب ایران نوین است تشکیل می‌دهند و باید که در صورت ظاهر آمریکایی‌ها به فعالیت‌های در ایران خاتمه می‌دهند ولی همچنان نسبت به کاندیداهای مجلسین اظهار علاقه نمودند. می‌خواهند که حزب ایران نوین به کار خود و به شکل فعلی ادامه دهد و مانع روی کار آمدن مجلسی از باند انگلیسی‌ها و یا مخالفین خود خواهند بود.
دکتر امینی اضافه نمود من همان سرنوشتی که در زمان انتخابات دکتر اقبال احزاب مردم و ملیون بوجود آمد برای این انتخابات هم پیش‌بینی می‌کنم مگر آنکه مقامات مسئول قبل از آنکه کار به آنجا بکشد دست به کار شود و نگذارند به آن صورت درآید و تصور هم می‌کنم چون انتخابات مؤسسان هم با این انتخابات مخلوط شده این کار را بکنند زیرا هر چه باشد منافع آنها در خطر است و به همین جهت اطمینان دارم که از طرف مقامات انتظامی و دولت جلوی فعالیت مخالفین به شدت گرفته خواهد شد و حزب ایران نوین با اکثریت قاطع برنده می‌شود.
مهندس مقدم اضافه می‌کرد برخلاف آنچه می‌گویند آمریکایی‌ها خاورمیانه را در بست به روس‌ها و انگلیسها واگذار کرده‌اند این مطلب صحیح نیست و نمونه آن همین اقدام دیروز مقامات سازمان امنیت است زیرا در مقابل فشار آمریکایی‌ها و دولت مبعوث آنها مجبور شدند که جلوی فعالیت اصناف را بگیرد.
مقدم از قول امینی همچنین می‌گفت اگر در ایران در مقابل سیاست آمریکایی‌ها عکس‌العمل شدیدی نشان داده شد و عواقب وخیمی بوجود خواهد آمد لذا برای جلوگیری از این عواقب دولت مبعوث آمریکایی‌ها کماکان به کار خود برای چهار سال ادامه خواهد داد مگر آنکه واقعاً روزی سیاست خارجی آمریکا بخواهد منافع خود را دربست به انگلیسی‌ها واگذار کند.
توضیحات سند:
١- برادران رشیدیان:از مهمترین عناصر کودتای ۲۸ مرداد برادران رشیدیان (سیف‌الله. قدرت الله. اسدالله) بودند پدر آنها حبیب‌الله رشیدیان از مأموران سفارت انگلیس بوده هر سه پسر خود را نیز مأمور انگلیسی‌ها کرد. آنان ثروت زیادی داشتند و در تهران صاحب خانه‌های متعدد بودند. این سه برادر به وضوح برای انگلیسی‌ها کار می‌کردند ولی از میان آنها کوچکترین برادر یعنی اسدالله، بیشتر به کاخ می‌رفت و با اشرف معاشرت داشت اصناف تهران در اختیار اسدالله بود و بعدها بانکی تأسیس کرد به نام بانک اصناف. نقش برادران رشیدیان در کرد تا این بود که دسته‌های غیرنظامی و اصناف را به خیابان‌ها بریزند.
آنها ظاهراً توانستند جمعیتی در حدود ۶-۵ هزار نفر را راه بیندازند.
در اینجا لازم است به گوشه‌ای از شرح حال اسدالله رشیدیان بپردازیم:
اسدالله رشیدیان فرزند حبیب‌الله در سال ۱۳۹۵ در تهران متولد شد. او تا سال ۱۳۳۲ سابقه خدمت دولتی ندارد و به امور بازرگانی و داد و ستد و وارد کردن پارچه و قماش از خارج فعالیت دارد و به مدت ۵ سال تا سال ۱۳۳۸ شروع به احداث شهرک‌سازی در رشت و اصفهان می‌کرد. وی در سال ۱۳۴۳ بانک اعتبارات تعاونی توزیع را در تهران تأسیس کرد. پدر نامبرده جزء خدمه سفارت انگلیس بود و اسداله و برادرش سیف‌اله از وقایع شهریور سال ۱۳۲۰ با مقامات سفارت انگلیس در تهران تماس داشتند و در زمان حکومت دکتر مصدق پس از قطع ارتباط دولت ایران با انگلستان، نامبرده‌گان از جمله عوامل دولت انگلیس و مجری مقاصد سیاسی انگلستان در ایران بودند. او علناً از سیاست انگلیس در ایران طرفداری می‌کرد و حل و فصل امور سیاسی و همچنین انتصابات مهم در خانه او انجام می‌شد و بعضی از وزرا نیز رسماً و علناً به منزل او می‌رفتند و از سال ۱۳۴۵ تشکیل جلسات هفتگی در منزل رجال و شخصیت‌ها موقوف شد. جلسات منزل رشیدیان نیز تعطیل گردید و در حال حاضر رشیدیان به ظاهر در امور سیاسی شرکت و دخالت ندارد و اوقات خود را صرف امور بانکی و ساختمانی می‌کند.
مأموران اطلاعاتی آمریکا بعد از کودتای ۱۳۳۲ نقش کلیدی ایفا کرده بودند که از عوامل عمده روابط نزدیک با پهلوی و آمریکا استفاده کنند و نقطه اتصال این روابط اتحاد اقتصادی و سیاسی روزولت و رشیدیان بود که در حمایت از محمدرضا پهلوی عمل می‌کردند و روزولت از آنها به عنوان برادران یاد می‌کند. در سال ۱۳۴۰ اسدالله رشیدیان به همراه فرود جمعیت مدافعین قانون اساسی تشکیل دادندکه واکنش امینی را برانگیخت و در بهمن ۱۳۴۰ اسدالله رشیدیان به همراه سید جعفر بهبهانی و سران جبهه ملی بازداشت شدند. رشیدیان پس از آزادی از زندان «حزب خلق» را تشکیل داد در زمان علم و فروکش کردن فضای باز سیاسی فعالیت رشیدیان را متوقف کرد و با دولت حسنعلی منصور موافقتی نداشتند اما در زمره موانقین دولت هویدا بودند. ظهور و سقوط سلطنت پهلوی - مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی ص ۱۸۱، 182، 339.