[تلفنگرام]
تاریخ سند: 28 مرداد 1357
[تلفنگرام]
متن سند:
ساعت 2210 روز جاری سینما رکس آبادان دچار آتش سوزی گردید مامورین آتش نشانی شهرداری با سه دستگاه اتومبیل به محل اعزام شده بودند ولی این اتومبیلها فاقد تجهیزات کامل از قبیل نورافکن سیار و بلندگو برای اعلام خطر و راهنمائی مامورین آتش نشانی بودند که اطفاء حریق تا این ساعت به کندی پیش میرود.تماشاچیان در داخل سینما محبوس شده اند.
بوی سوختگی اجساد بخارج سرایت کرده است.
از پایگاه دریائی خرمشهر و اداره بندر خرمشهر کمک خواسته شده است که در راه میباشند.
آتش نشانی شرکت نفت پس از یکساعت و نیم تاخیر تعدادی از مامورین و وسایل اطفاء حریق را به محل فرستاده اند.
1 بعلت دود غلیظ امکان نجات تماشاچیان میسر نگردیده است پیش بینی میشود تعداد تلفات زیاد باشد.
علت آتش سوزی هنوز روشن نیست.
نتیجه متعاقبا باستحضار خواهد رسید.
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت خوزستان ـ ودیعی گوینده : خاوریان گیرنده : صانعی ساعت : 2415 بعرض تیمسار ریاست ساواک رسید ـ تاریخ 29 /5 /37 ملاحظه شد 28 /5
توضیحات سند:
1ـ این فاجعه زمانی رخ داد که فیلم «گوزنها» در حال نمایش بود.سینما رکس در آن زمان بیست سال از زمان ساخته شدنش می گذشت.
ظرفیت این سینما حدود هفتصد صندلی بود و در خیابان امیری آبادان، روی یک پاساژ قرار داشت.
فردای حادثه روزنامه ها خبر این فاجعه را به شکلی شتاب زده تنظیم کردند و آن را منتسب به «خرابکاران» کردند.
«خرابکار» صفتی بود که رژیم شاه به مبارزان و افرادی که علیه سلطنت او اقدام می کردند، داده بود.
روزنامه اطلاعات خبر خود را چنین شروع کرد: «گروهی خرابکار و غیر معتقد به اصول انسانی با همکاری سرایدار سینما با مواد آتش زا سالن سینما را به آتش کشیدند.
» (ش 15691، ص 4) و بعد در ادامه نوشت: «ماموران آتش نشانی، شهرداری و شرکت نفت آبادان چند لحظه پس از آگاهی از آتش سوزی سینما رکس آبادان به محل حادثه شتافتند(!)» (همان) بی آن که درباره عوامل وقوع این فاجعه پیش داوری کنیم روند گزارش های ساواک که در نهایت منعکس کننده قضاوت عمومی اهالی آبادان، مردم ایران و حتی جهانیان است، بیانگر این داوری خواهد بود.