فتوکپی عریضه تیمسار سپهبد علی کیا به حضور شاهنشاه آریامهر
تاریخ سند: 31 فروردین 1354
فتوکپی عریضه تیمسار سپهبد علی کیا به حضور شاهنشاه آریامهر
متن سند:
شماره: 21/ م ﻫ تاریخ: 31 /1 /1354از: بانک مرکزی
به: جناب آقای نصرت‌اله معینیان . رئیس دفتر مخصوص شاهنشاهی
فتوکپی عریضه تیمسار سپهبد علی کیا به حضور شاهنشاه آریامهر که همراه نامه شماره 553 /1 /102/م مورخ 27 /12 /1353 آن‌‌جناب برای بانک مرکزی ایران ارسال شده بود، مورد رسیدگی قرار گرفت. ذیلاً نظرات بانک مرکزی ایران را به استحضار می‌رساند:
1 . در پرتو ثبات سیاسی و قدرت اقتصادی کشور، که تحت رهبری‌های خردمندانه شاهنشاه آریامهر به دست آمده است، ریال ایران به تدریج موقعیت مستحکمی میان ارزهای عمده جهانی کسب نموده است و اقداماتی از قبیل ایجاد بازار ارز غیربازرگانی، که برای نقل و انتقال آزادانه ارزهای خارجی به وجود آمده است و لغو رابطه ثابت ریال با دلار و برقراری رابطه ثابت ریال با حق برداشت مخصوص، سبب تحکیم بیشتر موقعیت ریال گردیده است. طبق محاسباتی که در این بانک بر اساس نرخ ارزهای عمده در بازار لندن صورت گرفته است، ارزش ریال ایران در مقابل مجموعه‌ای از ده ارز عمده جهان در سال 1352 به طور متوسط دو درصد و در سال 1353 حدود یک درصد ترقی نموده است.
2 . اعطای وام ریالی به سایر کشورها به نحوی که در عریضه عنوان شده است، تفاوتی با اعطای وام ارزی نخواهد داشت. زیرا در شرایط فعلی چون وام‌گیرنده قادر نخواهد بود با ریالی که در اختیار دارد کالاها و خدمات مورد نیاز خود را در بازارهای بین‌المللی به دست آورد، بلافاصله برای تبدیل ریال‌های خود به سایر ارزها، وام دریافتی را از طریق بانک‌ها به ایران منتقل خواهد نمود و در هنگام بازپرداخت اصل و بهره وام، درست عکس آن رفتار خواهد کرد. بنابراین به نظر نمی‌رسد که در شرایط فعلی پیشنهاد تقدیم شده، کمک به تقویت بیشتر ریال بنماید.1
با تقدیم احترامات محمد یگانه2
توضیحات سند:
_1. دفتر مخصوص شاهنشاهی طی شماره 152 /1 /102/م – 31 /3 /1354 به رئیس کل بانک مرکزی محمد یگانه نوشت: «گزارش درباره عریضه تیمسار سپهبد علی کیا از شرفعرض پیشگاه مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر گذشت.» بخش ضمائم
2. دکتر محمد یگانه انصاری، فرزند اسماعیل در سال 1302 ش در زنجان به دنیا آمد. پس از اتمام دورۀ دبستان و دبیرستان وارد دانشکده حقوق دانشگاه تهران شد و در سال 1324 رشته قضایی و 1325 رشته اقتصادی را به پایان رساند و سپس در دانشگاه کلمبیا در نیویورک در رشته اقتصاد ادامه تحصیل داد و دکترا گرفت. وی در سال 1328 وارد دبیرخانه سازمان ملل متحد در نیویورک شد و 8 سال در شعبۀ خاورمیانه به عنوان کارشناس اقتصادی مشغول به کار شد. در سال 1336 به عنوان متخصص تهیه برنامه به تونس رفت و بعد از 16 ماه به نیویورک مراجعت کرد، در ابتدا معاون قسمت سیاست‌ها و برنامه‌های صنعتی و سپس رییس آن قسمت شد. وی در عین حال رئیس قسمت اقتصاد صنعتی بود و مسئولیت متجاوز از 20 کارشناس را در نیویورک و یک صد نفر دیگر را در کشورهای مختلف جهان و 40 طرح مطالعات و 12 کنفرانس را عهده داشت. در سال 1342 به سمت معاون اقتصادی وزارت اقتصاد در ایران منصوب شد و در مرداد 1348 در کابینه هویدا به وزارت آبادانی و مسکن رسید و سپس به عنوان وزیر مشاور در کابینه ماند. یگانه در شهریور 1356 که وزیر مشاور و رییس سازمان برنامه و بودجه بود، به عنوان نماینده ایران در سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) برگزیده شد. وی همچنین در کابینۀ آموزگار به وزارت اقتصاد و دارایی رسید. یگانه از حیث سیاسی طرفدار سیاست غرب و عضو گروه مترقی و حزب ایران نوین بود. وی همچنین از اعضای جمعیت فراماسونری، لژ طوس و باشگاه عصر بود. در اسناد ساواک گزارش‌های متعددی از فساد مالی وی وجود دارد. محمد یگانه در 27 آذر 1374 درگذشت.
اسناد ساواک . پرونده انفرادی