موضوع : فعالیت جمعیت فراماسیونرها
تاریخ سند: 14 شهریور 1343
موضوع : فعالیت جمعیت فراماسیونرها
متن سند:
شماره : 1627 /326 مدتی است که بر دامنه ی فعالیتهای مستمر جمعیت معروف به (بنایان آزاد1) که همان لژ فراماسیونری ایران باشد افزوده گردیده و براثر همین گزارش فعالیت میباشد که گروهی از اعضاء متوسط السن و جوان جمعیت مذکور در رأس پستها و مقامات حساس قرار گرفته و با اتحاد و همدستی خویش یکدیگر را در هر مرجع و مقامی که هستند حمایت مینمایند و از جمله اعضاء جمعیت مزبور که هم اکنون مصدر مقامات عالیرتبه و مهم میباشند میتوان آقایان خوشبین،2 مهندس روحانی3، شجاع ملایری4 و دکتر مهندس اسکندرانی را نام برد که عموما در جمعیت نامبرده که بعد از مرحوم حکیم الملک5 سرپرستی آنرا مرحوم حسین علاء6 برعهده داشته عضویت دارند و مورد وثوق و اعتماد آن میباشند.ضمنا هفتاد و چهار برگ لیست کامل کلیه اعضای این جمعیت که در لژهای مختلف فراماسیونری ایران از جمله (کورش، تهران، خیام و غیره) فعالیت دارند و باین منظور طبق دعوت دبیران لژ جلسات عادی و خصوصی خود را در تهران تشکیل میداده اند با اوراق دعوتنامه به پیوست تقدیم میگردد و باستحضار میرساند اوراق مذکور مربوط به جلساتی است که در ظرف 10 ماه گذشته (از اول مهر ماه 42 الی 27 خرداد ماه 43) در تهران تشکیل گردیده و از آن پس به علت فرا رسیدن فصل گرما طبق معمول تعطیل گردیده و تا آخر ماه جاری نیز تعطیل خواهد بود.
در اوراق ضمیمه علاوه بر اسامی کلیه اعضای لژهای مذکور فعالیتهای جاری فراماسیونرهای ایران نیز تا حدی روشن شده و فعالیتهای مالی آنان با ذکر اسامی اشخاص ذکر گردیده است.
مستدعی است مقرر فرمایند چون اسامی اشخاص روی اوراق اداره پست یادداشت گردیده پس از تهیه رونوشت آنها را معدوم نمایند.
بخش 321 بررسی و اقدام نمایند.
14 /6 مذاکره شود.
فرمودند: مدارکی نزد آقای نشاط بوده که بایست گرفته شود اگر اظهار نمودند که نزد ایشان نیست باید دید پرونده های فراماسونی در کجا [ناخوانا] و برای اینکار در حضور معاونت کمیسیون [ناخوانا] 16 /6 /42
توضیحات سند:
1ـ فراماسونی (بنایان آزاد) : در قرون وسطی بنّاهای روزمزد و دوره گرد اتحادیه ای تشکیل دادند که امور صنفی را در آن مطرح می کردند و در هر شهری که بودند گردهم جمع شده تبادل نظر می کردند و شکایات خود را مطرح می ساختند و تصمیماتی هم برای پیشرفت کار خود می گرفتند و برای اینکه دچار محضوراتی نشوند، اجتماعات آنها و مطالبی که بحث می شد مخفی و پنهانی بود.در قرن 16 و 17 میلادی سازمان این بنّاهای آزاد رونق بسیار داشت و عضویت در آن منحصر به بنّاها بود.
در قرن 18 م گروهی از کسانی که هیچ گونه وابستگی با صنف بنّاها نداشتند ولی سازمان پنهانی آنها را مطلوب یافته بودند به دستگاه فراماسونری وارد شده، رسوم و سنن آنرا پذیرفتند و طولی نکشید که این دستگاه تغییر ماهیت داده و تبدیل به دستگاه فراماسونی امروزی شد.
در قرن 18 م لاج (لژ) بزرگ در لندن تشکیل شد و مدتی بعد شعب آن در غالب کشورهای اروپائی برپا گردید.
و بین اعضاء آن پادشاهان و سیاستمدارانی همچون جرج واشینگتن رئیس جمهور آمریکا، گوته شاعر آلمانی، و ادوارد هفتم پادشاه انگلستان و دیگران دیده می شد در اواخر قرن 19 میلادی و اوایل قرن 20 م شعب دستگاه فراماسونی در کشورهای خاورمیانه مانند، ترکیه، مصر و ایران، تشکیل شد در زمان ناصرالدین شاه، میرزا ملکم خان دستگاه فراماسونی را در ایران برپا کرد اما مدتی بعد به علت مخالفت حکومت وقت دوام زیادی نیاورد و برچیده شد ولی پس از او شعبه ای از فراماسون انگلیسی و فرانسوی در ایران تشکیل شد.
(دائره المعارف مصاحب ج 3) 2ـ دکتر غلامحسین خوشبین از دانشگاه ژنو و در رشته دکتری حقوق فارغ التحصیل شد.
بعضی از مشاغل و مناصب دولتی وی عبارتند از : دادیار دادسرای تهران، عضو دادگاه استان مرکز، کفیل شعبه پنجم دادگاه استان مرکز، دادیار دیوانعالی کشور، رئیس اداره حقوق وزارت دادگستری، مدیرکل امور قضائی دادگستری در سال 1327 ش و معاونت کل دادگستری، مستشار دیوانعالی کشور، معاونت اول دادستان کل، رئیس شعبه چهار دیوانعالی کشور و رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل کل بانک توسعه صادرات، سرپرست دانشجویان ایرانی در فرانسه و رایزن سفارت ایران در پاریس.
وی همچنین از اعضاء مجلس سنا بوده است و در تیر 1341 در کابینه اسداللّه علم به وزارت دادگستری منصوب شد و بعد در بهمن همان سال وزیر مشاور گردید.
وی همچنین از اعضای حزب ملت نیز بود.
او از اعضای لژ فراماسونری ایران بوده است.
(فرمان ش 3104 سال 41، اطلاعات ش 10853 سال 41) (روزشمار باقر عاقلی ج 2) 3ـ مهندس منصور روحانی فرزند علی محمد در سال 1300 ش در تهران متولد شد.
وی تحصیلات خود را در دبستان انتصاریه، دبیرستان دارالفنون، دانشکده فنی تهران رشته راه و ساختمان و دانشگاه لندن در رشته مهندسی آب بپایان رساند.
وی در سال 1324 در شرکت نفت آبادان مشغول به کار شد و یکسال بعد در مؤسسه آب تهران به خدمت دولت در آمد.
مهندس روحانی تا سال 1341 ریاست دفتر فنی سازمان آب تهران و بعد معاونت کل سازمان آب تهران و سپس کفالت سازمان و پس از آن مدیریت کل سازمان آب تهران را به عهده گرفت وی در اسفند 42 در کابینه منصور وزارت آب و برق را عهده دار شد و در کابینه هویدا نیز این مقام را حفظ کرد تا اینکه در سال 1350 به وزارت کشاورزی رسید و تا آخر نخست وزیری هویدا این سمت را عهده دار بود، تا اینکه در سال 1357 به دستور دولت شریف امامی در جریان اجرای طرح مبارزه با فساد دستگیر و به زندان افتاد و پس از آن نیز در سال 1358 در دادگاه انقلاب اسلامی محاکمه و به اعدام محکوم شد سرانجام مهندس منصور روحانی در بیست و دوم فروردین 1358 تیرباران شد.
وی با نام مستعار علاءالدین ابوتراب در لژهای مشعل و سعدی عضویت داشت.
(تاریخ سیاسی بیست و پنج سال ایران با آینده ش 1532 سال 51، روزشمار باقر عاقلی ج 2) 4ـ شجاع الدین ملایری فرزند اسمعیل شیخ الاسلام ملایری (نماینده ده دوره مجلس شورای ملی) در سال 1300 در شهرستان ملایر متولد شد و تحصیلات ابتدائی را در همانجا پشت سرگذاشت و برای ادامه تحصیلات به تهران سفر کرد و از دبیرستان دارالفنون تهران فارغ التحصیل گشت.
و پس از آن به دانشکده ادبیات راه یافت و موفق به اخذ لیسانس ادبیات گردید.
وی از سال 1316 فعالیت اجتماعی و مطبوعاتی خود را آغاز کرد و مدتی طولانی با روزنامه «ستاره ایران» و همچنین مجلات «اطلاعات هفتگی» و «تهران مصور» همکاری داشت.
بعضی از مشاغل و فعالیتهای دولتی وی عبارتند از : معاونت دفتر کل وزارت کشاورزی، بازرس وزارت کشور، معاون اداره دادگاههای وزارت کشور، رئیس اداره دادگاهها، رئیس اداره نمایش، رئیس اداره سیاسی، رئیس اداره اطلاعات، رئیس دفتر کل وزارتی، رئیس اداره کارگزینی، مدیر کل امور اداری، مدیر کل امور سیاسی و انتظامی وزارت کشور، معاون وزارت کشور، مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی، رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل شرکت سهامی شیلات ایران استاندار مازندران، مشاور عالی وزیر کشور، وی سال 1354 دارفانی را وداع گفت.
از تألیفات ایشان، فانتزی ها، خانه اموات و اسرا سیاه را می توان نام برد.
(چهره مطبوعات معاصر سال 51، بازیگران روی صحنه 1343 با اطلاعات 14741 سال 1354) 5ـ میراز ابراهیم خان حکیمی (حکیم الملک) فرزند میرزا ابوالحسن حکیم باشی در 1290 ق متولد شد.
وی پس از گذراندن تحصیلات ابتدائی در دارالفنون تهران به پاریس سفر کرد و در رشته تحصیلی طب به تحصیلات خود پایان داد.
وی پس از بازگشت به ایران به عنوان طبیب مخصوص مظفرالدین شاه مشغول خدمت شد و در دوره های اول تا پنجم از تهران و تبریز به مجلس شورای ملی راه یافت.
در سال 1328 ق در کابینه مستوفی الممالک به سمت وزارت دارایی انتخاب شد و در کابینه صمصام السلطنه همین سمت را برعهده داشت و در کابینه مشیرالدوله و کابینه علاءالسلطنه و کابینه مجدد صمصام السلطنه در سال 1336 ق وزارت فرهنگ را عهده دار بود.
وی تا آغاز حکومت پهلوی 6 بار به مقام وزارت رسید و پس از آن در کابینه احمد قوام به سمت وزیر مشاور انتخاب شد و در 12 آبان 1324 ش به نخست وزیری رسید و در 30 دی ماه همان سال استعفاء داد.
وی سرانجام در مهر ماه 1338 دارفانی را وداع گفت و در شهرری مدفون گشت او از اعضاء سازمان فراماسونری لژ قاهره بود و یکی از اساتید اعظم این لژ به شمار می آمد که پس از او حسین علاء این سمت را عهده دار شد.
(روز شمار تاریخ ایران ج 2، اعزام محصل به خارج از کشور 72) 6ـ حسین علاء معروف به معین الوزراء فرزند میرزا محمدعلی خان علاء السلطنه در سال 1261 ش در تهران متولد شد.
تحصیلات متوسطه و عالی را در مدرسه «وست منیستر» لندن به پایان برد و از دانشگاه حقوق دانشگاه لندن فارغ التحصیل شد.
وی در سال 1282 ش به ایران بازگشت و در وزارت خارجه مشغول به کار شد و دبیر دوّم سفارت ایران در لندن شد.
در سال 1296 ش به وزارت تجارت و فواید عامه رسید.
وی عضو هیأت نمایندگی ایران در کنفرانس صلح پاریس بود.
در سال 1301 ش وزیر مختار ایران در آمریکا گردید، در دوره پنجم مجلس شورای ملی وکیل مردم تهران و در سال 1306 وزیر مختار ایران در پاریس شد.
مدتی بعد ریاست فواید عامه و ریاست بانک ملی ایران را به عهده گرفت و در سال 1312 عضو هیأت نمایندگی ایران در مذاکرات مربوط به قرار داد نفت بود و در همین سال به مقام وزیر مختاری ایران در لندن رسید در سالهای 18 ـ 1314 رئیس اداره کل تجارت در کابینه محمود جم و بعد وزیر تجارت بود در سال 1320 به مدیریت کل بانک ملی ایران رسید و در همین سال ریاست انجمن ملی تربیت بدنی ایران را بر عهده داشت.
در سال 1321 به وزارت دربار و در سال 1324 به سفیر کبیری ایران در آمریکا برگزیده شد.
در سال 1329 ش در کابینه علی منصور به وزارت امور خارجه رسید و در 1330ش مجددا به دربار برگشت.
در 1334 به نخست وزیری منصوب شد و در سال 1336 برای سومین بار به وزارت دربار رسید.
در سال 1342 به سناتوری انتخاب گردید.
وی در 21 تیر 1343 در تهران فوت کرد.
وی از اعضاء لژ فراماسونری در ایران و استاد اعظم «گراندلژ ایده آل جهانی قاهره» و رئیس باشگاه لاینز بود.
(فرداش 953 سال 43، اعزام محصل به خارج از کشور 72، آیند شماره 8 سال 36)