تاریخ سند: 13 تیر 1342
موضوع : وضع علماء و روحانیون
در بازار تهران
متن سند:
شماره : 7948/س ت تاریخ : 13 /4 /42
موضوع : وضع علماء و روحانیون
در بازار تهران
پس از آنکه آقاى نجفى بمنزل جدید انتقال یافته است از نحوه ملاقاتها و دید و بازدیدهائیکه مرتبا در منزل آقاى خوانسارى و نجفى مشهود میشود برنامه کلى آنها بطریق زیر استنباط میگردد.
آقاى حاج میرزا عبداله آشتیانى که فوق العاده مردى با نفوذ میباشد و تا کنونهم حتى المقدور خود را در- سیاست آلوده نکرده است با اصرار و فشار مریدان خود و سایر علماء حاضر شده است که اعلامیهاى بر علیه دولت امضاء نموده و در آن سقوط دولت و آزادى آقاى خمینى و طلاب علوم دینى را از سربازخانهها بخواهد و قرار شد پس از آنکه اغلب علماء شهرستانها بتهران آمدند مشترکا این اعلامیه را که قبل از همه آقاى آشتیانى امضاء کرده امضاء نمایند. اولین کسیکه با چاپ و انتشار این اعلامیه مخالفت نموده آقاى خوانسارى و بعد از او آقاى شریعتمدارى میباشد و با این ترتیب اختلاف غیر محسوس بین علماء و روحانیون در تهران ایجاد شده است. اکنونکه آقاى میلانى بتهران وارد شده و آقاى نجفى در منزل جداگانه مشغول فعالیت است ملاقاتهاى جدید و بسیارى با نامبردگان اخیر بعمل آمده و از عمل آقایان شریعتمدارى و خوانسارى که حاضر بامضاء اعلامیه نیستند گلایه مینمایند بخصوص که اخیرا آقاى آشتیانى نیز پیغام فرستاده است منهم از امضاء اعلامیه و بچاپ رساندن آن منصرف شدهام.
آقاى شریعتمدارى در ملاقاتیکه آقایان نجفى و میلانى با او نمودهاند اظهار داشته من تا کنون دو بار براى-اعلیحضرت در مورد خواستههاى علماء پیغام دادهام یکبار بوسیله تیمسار سرلشگر پاکروان و مرتبه دوم-توسط آقاى امام جمعه تهران و تا کنون جواب خواستههاى شفاهى مرا ندادهاند اگر اعلامیه با امضاء بفرستیم و ترتیب اثر ندهند آنوقت پرستیژ علماء از بین خواهد رفت و مجبور خواهیم شد که آخرین شدت عمل خود را نشان دهیم و با این ترتیب صلاح نیست پس بهتر است منتظر جواب از طرف تیمسار سرلشگر-پاکروان با آقاى امام جمعه تهران باشیم. 13 /4
فعلاً در پرونده تظاهرات 15 خرداد بایگانى شود. شهابى 13 /4
منبع:
کتاب
قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک - جلد 3 صفحه 396