موضوع: جلسه منزل اسداله رشیدیان
تاریخ سند: 8 دی 1341
موضوع: جلسه منزل اسداله رشیدیان
متن سند:
شماره: 1334 د ـ 2/ بخش 311 اداره یکم عملیات ساعت 830 روز جمعه جلسه منزل اسداله رشیدیان با حضور 300 نفر از افسران ارتش.شهربانی.
کارمند ادارات.
پیشه وران.
کارگران.
کارمندان روزمزد ادارات تشکیل شد ساعت 1030 هاشمی پشت میکروفون قرار گرفت گفت جاوید ایران.
زنده باد کارگران زحمتکش ایران و پیروز باد حزب خلق که در راه سعادت ایران نوین فداکاری می کند بعد وزیری نماینده کارمندان روزمزد غیررسمی پشت میکروفون قرار گرفت و گفت با کسب اجازه آقای رشیدیان موقعی که انتخابات در شرف شروع شدن است درب بعضی از منازل عوام فریبان به روی اشخاص ساده لوح باز می شود یک عده افراد به منزل آنها می آیند و آنها را می فروشند و با چیدن چند سفره رنگارنگ آنها را اغفال کرده و کار خودشان را انجام می دهند پس از خاتمه انتخابات اگر یکی از همان اشخاص که به درب منزل یا مجلس برود و تقاضایی داشته باشد در جواب طرف می گوید شما را به جا نمی آورم این است رویه این افراد مزور و دورو باید به آنها بگوییم دیگر گول این قبیل اشخاص را نمی خوریم به وعده های آنها هیچ اعتنایی نمی کنیم در زمان نخست وزیری دکتر امینی لایحه ای برای کارمندان روزمزد تهیه شد و به مرحله نهایی رسید و می خواست در مجلس سنا مراحلش طی شود ولی دلالان سیاسی و شیادان اجتماع مانند معتمد وزیری1، متین دفتری2 که خود سناتور بود به هر وسیله ای که در دست داشتند نگذاشتند این لایحه تصویب شود آن وقت می خواهند به مردم بفهمانند ما برای کارگران و کارمندان روزمزد دفاع می کنیم بنده می خواهم از آقای نخست وزیر سئوال کنم این آقای متین دفتری که از طرف ایران در سازمان ملل مأموریت دارد چه کار مهمی برای این ملت انجام داده و از دولت آقای علم استدعا می کنیم این لایحه ای که تهیه شده حداکثر تا آخر دیماه به تصویب برسانند دلگرمی برای کارمندانی که با خون دل زحمت می کشند و پشتکار بیشتری به کار داشته باشند بنده به نمایندگی 50 هزار کارمند روزمزد و غیر رسمی باید بگویم که کارمندان روزمزد حقوقشان از ابتدای شروع به کار 250 تومان بوده و پس از سی سال خدمت به 950 تومان می رسد شنیده ام بعضی از همین افراد وقتی که فوت می کنند زنها و بچه هایشان دربدر و آواره می شوند و پاره ای به منجلاب فساد راه می یابند.
آقای رشیدیان پشت میکرفون قرار گرفت و چنین گفت.
بنده خیلی از آقایانی که در اینجا حضور دارند و مرا مورد لطف و محبت خود قرار می دهند متشکرم امروز می خواهم راجع به افرادی صحبت کنم که در ظاهر می خواهند ریشه فساد را از مملکت بردارند ولی در واقع خودشان شیاد و فاسد هستند مثلاً در زمان دکتر امینی رفتن به خارج برای مدت یک سال اجازه داده می شد ولی هر شب صد اجازه نامه می دادند و از هر نفری سی هزار تومان رشوه می گرفتند و روی هم رفته در مدت یک سال 17 میلیون تومان عاید آنها شد این شخص را می گویند گندم نما و جو فروش.
از طرفی هر روز در چند محل می رفت و سخنرانی می کرد بدون اینکه کوچکترین نتیجه از سخنرانی خود بگیرد آن وقت یک عده افراد بی گناه را دستگیر و به زندان می انداخت و پیش وجدان خودش هم سربلند بود مهندس فروغی پسر ذکاءالملک3 در زمان خودش به زندان فرستاد آقای کیانی دزد را با اتومبیل خودش به مهرآباد برد و از آنجا به خارج فرستاد در این موقع سپهر مدیر روزنامه دیپلمات را صدا کرد و مدارکی را که به افرادی که در آنجا حضور داشتند نشان داد و گفت تمام صحبت های ما با سند و مدارک و دلیل می باشد همین بتول امینی خاتم دکتر امینی 250 هزار تومان از کیانی خائن گرفت و از او پشتیبانی کرد دکتر امینی 6600000 تومان از کیانی گرفت و او را به خارجه فرستاد تمام مدارک را هم با کاغذ چاپ شده نخست وزیری به آنها نشان داد بعضی ها اظهارنظر می کردند و می گفتند این مدارک را باید در همین جا نصب کنید تا کسانی که آنها را ندیده اند به بینند.
در خاتمه اضافه کرد بنده و آقای فرود و سایر دوستان زندگی ما سر موفقیت شما کارمندان و کارگران عزیز می باشد و جز سربلندی ایرانیان چیزی نمی خواهم در این موقع حضار کف زدند جلسه ساعت 1200 ختم شد.
به پرونده آقای اسداله رشیدیان ضمیمه و بایگانی شود.
گیرندگان: اداره کل سوم ـ اداره دوم کل سوم ـ بایگانی بخش
توضیحات سند:
1ـ فریدون معتمد وزیری فرزند مهدی در سال 1301 ه ش در سنندج متولد شد.وی دوره ابتدایی را در دبستان اتحاد سنندج و امیر معزی تهران و مقطع متوسطه را در دبیرستانهای شاهپور سنندج و دارالفنون تهران به پایان رساند و در سال 1321 دیپلم ادبی دریافت نمود.
نامبرده از دانشکده حقوق دانشگاه تهران لیسانس حقوق و از دانشگاه ایندیانا دکتری گرفت و در سال 1331 به استخدام دادگستری درآمد و در وزارت دادگستری دارای مشاغل ذیل بود : کارمند دادگستری، انتقال به اداره اصل چهار دادگستری و خدمت در شعبه اصل چهار شیراز، بازپرس شعبه 5 دادسرای شیراز، در سال 1332 توطئه بر علیه مصدق و نهضت ملی و محکوم به کسر عشر حقوق، منتظر خدمت، شغل وکالت، در سال 1335 انتقال به صندوق مشترک ایران و آمریکا.
وی در سال 1336 با بورسیه تحصیلی کشور آمریکا به مدت دو سال در آن کشور در رشته علوم اداری تحصیل نمود و دکتری علوم اداری دریافت کرد و پس از مراجعت به کشور در دانشگاه تهران و مؤسسه علوم اداری به تدریس پرداخت.
فریدون معتمدوزیری در سال 1337 قصد ورود به ساواک را داشت که از نتیجه آن در پرونده چیزی ثبت نشده است.
وی در انتخابات دوره 21 مجلس شورای ملی نماینده مریوان و رئیس کمیسیون استخدام بود و در سال 1348 معاون اداری و پارلمانی وزارت اقتصاد و در سال 49 نماینده کمیته حفاظت در وزارت اطلاعات بود.
نامبرده همچنین مشاور عالی بانک کشاورزی، معاون موسسه علوم اداری، عضو انجمن فارغ التحصیلان آمریکا، معاون وزارت اطلاعات، معاون اداری و پارلمانی وزارت صنایع و معادن، رئیس دانشگاه رازی، عضو شورای عالی تاجگذاری، رئیس کمیته برنامه ریزی و رئیس کمیته هماهنگی جشن های 2500 ساله، عضو انجمن بین المللی حقوق، عضو انجمن حقوقدانان آمریکا، عضو هیئت نمایندگی ایران در کنفرانسهای R-C-D و Cento، عضو باشگاه شاهنشاهی، عضو هیئت امنای دانشکده کشاورزی رضائیه و رئیس کمیته اطلاعات و انتشارات شورای عالی تاجگذاری بود.
فریدون معتمد وزیری در احزاب ملیون، ایران نوین و رستاخیز عضویت داشت و در حزب ملیون معروف به گروه اتازونیها که گرایش به سیاست آمریکا داشتند، بود.
نامبرده از محمدرضا پهلوی نشانهای درجه 3 اصلاحات ارضی، درجه 3 همایون، درجه 3 تاج و نشان جشن های 2500 ساله را دریافت نمود.
2ـ احمد متین دفتری فرزند متین الدوله در بهمن ماه 1275 ه ش در تهران متولد شد بعد از انجام تحصیلات ابتدائی وارد مدرسه جدیدالتأسیس آلمانی شد که به خرج دولتین ایران و آلمان اداره می شد.
سپس وارد مدرسه علوم سیاسی و از آنجا فارغ التحصیل شد.
در سال 1294 به استخدام وزارت خارجه درآمد و ضمن کار در وزارت خارجه وارد مدرسه عالی حقوق شد و در سال 1300 فارغ التحصیل گردید.
زمانی که داور وزیر عدلیه شد، متین دفتری را به وزارت عدلیه برد و او کار ترجمه قوانین کشورهای اروپائی را انجام داد و به پاداش این خدمت جهت انجام ماموریتی از طرف دولت به دفتر جامعه ملل در ژنو رفت و ضمن خدمت دکترای خود را اخذ کرد .
در سال 1310 به معاونت وزارت عدلیه معرفی شد.
در همین زمان تیمورتاش وزیر دربار مغضوب رضاشاه شد و متین دفتری او را محاکمه کرد و رضایت رضاشاه را جلب کرد.
در مهر ماه 1315 در کابینه محمود جم به وزارت دادگستری رسید و قریب سه سال تا احراز مقام نسخت وزیری این سمت را به عهده داشت.
از وقایع مهم این دوره وزارت او دستگیری و محاکمه 53 نفر حزب کمونیست بود.
در 13 آبان 1318 با حکم رضاشاه احمد متین دفتری به نخست وزیری می رسد که همزمان بود با اوج قدرت نازیها در آلمان، به دستور رضاشاه در ایران یک کابینه جوان روی کار آمد و وظیفه این دولت نزدیک شدن به آلمان بود و عملاً نیز روابط تجاری صنعتی بین ایران و آلمان توسعه یافت و تعداد زیادی از مهندسین و متخصصین آلمانی در زمان جنگ دوم به ایران آمدند.
انگلیسیها این وضعیت را کاملاً زیر نظر داشتند.
دوران نخست وزیری او بیش از 8 ماه به طول نینجامید و در اوایل تیر ماه 1319 ناگهان مغضوب و از کار برکنار شد که علت این برکناری طراحی یک کودتا با همکاری آلمانیها و حمایت دکتر مصدق (پدرزن و عمویش) بوده است.
رضاشاه متوجه این مسائل می شود و در شب چهارم تیر ماه 1319 متین دفتری را احضار و او را عزل و دستور بازداشت او را صادر می کند.
آنگاه پس از 15 روز به بیرجند تبعید گردید و سپس به منزل خود انتقال یافت و تحت نظر قرار گرفت و فقط به تدریس در دانشگاه مشغول بود.
بعد از شهریور 1320 متین دفتری از طرف متفقین بازداشت شد و قریب دو سال ابتدا در اردوگاه نظامی انگلیسیها در اراک و سپس در زندان روسها در رشت محبوس بود بعد از رهائی از زندان و تخلیه ایران از نیروهای متفقین به نمایندگی مجلس پانزدهم انتخاب شد در انتخابات اولین دوره سنا، سناتور انتصابی بود.
او در سال 1350 ه ش در سن 75 سالگی درگذشت.
«بازیگران عصر پهلوی، محمود طلوعی، ج 1، ص 240» 3ـ محمدعلی فروغی (ذکاءالملک) فرزند محمد حسین فروغی اصفهانی (ذکاءالملک) در سال 1254 شمسی در تهران متولد شد.
برای اینکه آشنایی اجمالی به محیط پرورشی وی بیندازیم ابتداء در مورد پدر او مطالبی را از نظرتان می گذرانیم.
محمد حسین فروغی اصفهانی که به میرزای فروغی نامبردار بود در سال 1255 هجری قمری [1217 ه ش ]در اصفهان بدنیا آمد و در سال 1325 هجری قمری [1285 ه ش ]درگذشت.
وی از زیردستان محمدحسن خان اعتمادالسلطنه وزیر انطباعات دربار ناصری بود.
نویسنده و شاعر و مترجم بود.
در سال 1311 ه.
ق [1272 ه ش] محمد حسن خان اعتماد السلطنه با اصرار زیاد پای نام ذکاء الملک را که به معنی آفتاب مملکت است برای او از شاه گرفت.
میرزای فروغی در دوران خودکامگی قاجاریان در چاپلوسی حاضر یراق بود که در وصف شکار ناصرالدین شاه قصیده ای و در ستایش پرده نقاشی شاه قطعه ای چاپلوسانه دارد و حتی قصیده ای در تاریخ زایش پسر کامران میرزا نایب السلطنه سروده است...
محمد علی فروغی فرزند چنین کسی است، وی از پنج سالگی تحصیلات خود را نزد پدر آغاز کرد و ظرف مدت هفت سال کلیات زبانهای فارسی، عربی و فرانسه را آموخت و از علوم ریاضیات، فیزیک و شیمی، و طبیعیات بهره گرفت.
آنگاه به استدعای اعتماد السلطنه وزیر انطباعات و با تصویب ناصرالدین شاه وارد مدرسه دارالفنون شد.
ابتدا به تحصیل فن پزشکی و داروسازی مشغول شد و چند سالی در آن رشته تحصیل کرد، لیکن قبل از اتمام رشته به فلسفه و ادبیات گروید و نزد چند تن از علمای آن دوره به تحصیل فلسفه پرداخت...
فروغی از تاریخ 11 بهمن 1301 وزیر امور خارجه دولت مستوفی الممالک شد...
در 26 خرداد 1302 وزیر مالیه مشیرالدوله شد و در 6 آبان 1302 پس از تشکیل اولین کابینه سردار سپه رضاخان وزیر خارجه او شد...
در ترمیم کابینه سردار سپه در 7 شهریور 1303 وزیر مالیه شد و تا انقراض سلسله قاجاریه در همین سمت بود، با روی کار آمدن رضاخان به عنوان شاه ایران، کابینه اول خود را در 28 آذر 1304 تشکیل داد و در سمت کفالت ریاست وزرا به تأسیس مجلس مؤسسان مبادرت کرد و سلطنت را با اصلاح چند اصل متمم قانون اساسی در خانواده پهلوی استوار نمود...
.
در اردیبهشت 1305 مراسم تاجگذاری رضا شاه برگزار شد و فروغی نخست وزیر به هنگام تاجگذاری نطقی مملو از تملق و مداهنه و چاپلوسی ایراد کرد و نشان داد که در این روش متملقانه هیچ چیز از پدرش کمتر ندارد و از این نظر وارث خوبی برای اوست.
نخست وزیری فروغی بیش از شش ماه دوام نیاورد و در تیر 1305 مستوفی الممالک نخست وزیر شد و در هر سه کابینه خود فروغی را وزیر جنگ معرفی کرد.
از سال 1307 تا 1309 وزیر وزارتخانه تازه تأسیس شده اقتصاد ملی شد.
در 23 اردیبهشت 1309 در همان کابینه به سمت وزیر امور خارجه و کفیل اداره اقتصاد ملی منصوب شد.
پس از عزل و توقیف تیمور تاش دامنه فعالیت او بیشتر شد.
الغای قرار داد دارسی و انعقاد قرارداد جدید نفت برای مدت شصت سال به کارگردانی او انجام گرفت.
در نیمه سال 1312 مخبر السلطنه از ریاست دولت برکنار و فروغی برای بار دوم به نخست وزیری منصوب شد و کابینه خود را در 26 شهریور 1313 تشکیل داد...
فروغی در این دوران اعمالی انجام داد که مورد اعتراض و خشم مردم قرار گرفت.
تغییر کلاه پهلوی به شاپو، ایجاد محدودیت برای روحانیون و فشار در جهت تغییر لباس آنان، فشار در جهت رفع حجاب از بانوان، کشتار مسجد گوهر شاد...
در جریان کشتار مسجد گوهر شاد نایب التولیه آستان قدس رضوی، محمد ولی خان اسدی که با فروغی نسبت داشت (پسر اسدی داماد فروغی بود) به جرم دخالت در قیام گوهر شاد دستگیر و اعدام شد.
فروغی به علت شفاعتی که از اسدی نزد شاه کرد از کار برکنار و مستعفی شد...
به هر جهت فروغی از آذر 1314 تا شهریور 1320 خانه نشین بود...
روز پنجم شهریور 1320 به دنبال حمله ارتش شوروی و انگلیس به ایران منصورالملک نخست وزیر وقت مستعفی و از طرف رضاشاه زمام امور کشور به دست فروغی سپرده شد.
البته رضاشاه با اصرار و التماس بسیار موفق شد رضایت فروغی را جلب کند.
اشرف پهلوی در خاطرات خود در این باره می نویسد: «در این موقع انگلیسیها به طور غیر مستقیم به پدرم فهماندند که فقط با سه نفر از رجال قدیمی [و وابسته به سیستم استعماری انگلیس] ممکن است مذاکره کنند و آن سه تن سید ضیاءالدین طباطبایی، قوام السلطنه و ذکاءالملک فروغی بود...
پدرم همیشه تحکم می کرد و دستور می داد، امّا آن شب اصرار او به فروغی به خواهش کشیده شد، وی وقتی که سرانجام فروغی را حاضر به قبول نخست وزیری کرد چنان خوشحال بود که گویی همه چیز را نجات داده است» (!) فروغی کابینه خود را در 5 شهریور1320 تشکیل داد...
.
اولین اقدام فروغی پس از اشغال پست نخست وزیری اقدام جهت استعفا و اخراج رضا شاه از ایران بود...
وی پس از چهارده روز مذاکره با سفیر شوروی و وزیر مختار انگلیس بالاخره رضایت آنها را برای سلطنت محمدرضا پهلوی جلب کرد...
و بعد از کناره گیری از نخست وزیری به وزارت دربار منصوب شد.
پس از مدتی به وزارت مختاری آمریکا برگزیده شد، اما قبل از حرکت به سوی محل مأموریت خود روز جمعه 6 آذر 1321 در تهران درگذشت.
دفتر زندگی سیاسی این مرد سیاه است.
وزیر مالیه دولتی بود که اولتیماتوم روس را که انگلیسی ها هم از آن پشتیبانی می کردند، پذیرفت ولی مجلس نپذیرفت و مردم نیز خرید کالاهای روسی و انگلیسی را تحریم کردند.
دولتی که فروغی وزیر مالیه اش بود به همراهی ناصرالملک قره گوزلو که فراماسون و هواخواه سیاست انگلیس بود ـ مجلس دوم را بست تا کار انگلیسها پیش رود.
به تصریح یکی از نمایندگان در مجلس شورای ملی به تاریخ 29 و 30 شهریور سال 1305 شمسی میلیونها تومان خسارت ادعایی قرارداد استعماری 1919 م [1298 ش ]را پذیرفت که به انگلیس بپردازد.
در کابینه ای که پس از شهریور 1320 به پشتیبانی انگلیسی ها تشکیل داد نرخ دلار و لیره را به سود متفقین افزایش داد و با کاهش ارزش ریالی نرخ همه چیز در ایران بالا رفت و مردم ایران را به روز سیاه نشاند...
در باره تاجگذاری رضا شاه گفته بود: «وقتی که اعلیحضرت تاج را بسر گذاردند من دیدم نوری از جمال مبارک تلؤلو کرد...
» به این جا که رسید رضا شاه روگردانیده و به سخریه گفته: «نور تلؤلو کرد؟!! برو مردی که!».
وی از گردانندگان لژ بیداری ایران در تهران بود.
این لژ در تهران با اجازه شرق اعظم فرانسه یعنی گراند اوریانت فرانسه (Grand orient de France) و شورای عالی فراماسونری فرانسه در شب سه شنبه نوزد هم ربیع الاول سال 1326 هجری قمری [1287 ه ش ]در تهران بنیان نهاده شد.
و بدست محمد علی فروغی و عده ای دیگر از غرب زدگان مانند سید حسن تقی زاده اداره می شد.
وی شاه کلید ارتباط با انگلیسیها و دولت های ایران به خصوص در زمان حکومت رضاخان و اوایل سلطنت محمدرضا پهلوی بود و در هر واقعه مهم سیاسی و فرهنگی نقش اساسی ایفا کرده است، تغییر سلطنت قاجار به پهلوی، استعمار فرهنگی، تغییر لباس و مقدمات کشف حجاب، دفاع از منافع حیاتی اربابان انگلیسی و آمریکایی، کشتار فجیع مسجد گوهر شاد و انتقال سلطنت پدر به پسر همگی در زمان ریاست وزرایی او انجام گرفته است.
(ر.ک : زندگی نامه رجال و مشاهیر ایران، حسن مرسلوند جلد 5 صفحه 97 تا 108 و فراماسونری در ایران، محمود کتیرایی صفحات 125 و 129 به بعد و ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، خاطرات ارتشبد فردوست جلد اول صفحات 95 به بعد و جلد دوم صفحات 35 به بعد)