تاریخ سند: 12 مرداد 1347
موضوع: مذاکرات معموله با دکتر نراقی پیرامون نطق جناب آقای نخستوزیر
متن سند:
از: 312 تاریخ:12 /5 /1347
به: عرض میرسد شماره: 690 /312
موضوع: مذاکرات معموله با دکتر نراقی پیرامون نطق جناب آقای نخستوزیر
دکتر ناشناسی ضمن مذاکرات خصوصی با دکتر احسان نراقی رئیس مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران به سخنرانی جناب آقای نخستوزیر پیرامون وضع دانشگاهها و عقبماندگی موضوع تحقیقات در ایران و بالا بودن هزینه تحصیلی دانشجویان ایرانی اشاره و با انتقاد از نحوه مصاحبه تلویزیونی با چند تن از دانشجویان دانشگاه پهلوی شیراز و دانشگاه تهران اظهار نموده است:
«بعد از این مصاحبه یک نفر از رادیوی صدای ایران به من تلفن کرد و گفت ما میدانیم که این سر و صداها را دولت در میآورد و این خودش یک گزک بیشتری به دست مردم میدهد. آخر خودتان با چشم خودتان ببینید مملکتی که این همه پول دارد بیش از چند هزار نفر محصل نمیتواند داشته باشد و فردا چهل هزار دانشجو پشت در دانشگاه میمانند در صورتی که در دانشگاههای مصر تعداد خیلی بیشتری یعنی دویست هزار نفر هستند. خودشان همه پولها را میخورند. خودشان رئیس هیئت امناء هستند و خودشان هم گریبان خودشان را میگیرند.»
ناشناس مذکور در حالی که سخنانش بعضاً مورد تائید دکتر نراقی قرار میگرفت اظهارات آقای نخستوزیر و مصاحبه با دانشجویان را مورد انتقاد قرار داده و از قول رادیوی صدای ملی آن را «عسس مرا بگیر » تلقی و اضافه نمود «باید وزارت علوم به قول نخستوزیر از روی کاغذ خارج شود و بیاید اینها را جمع و جور کند. من با نخستوزیر آشنا هستم روحیهاش را میشناسم و میدانم چه میخواهد ولی این فرم کار و روش تحقیق برای مملکت ما به این صورت درست نیست و باید یک برنامه صحیح و عملی درست کنند و وضع را اصلاح نمایند.»
دکتر نراقی در این موقع گفت: «من به روزنامه آیندگان گفتهام در سرمقاله خودش پیشنهاد کند که دانشگاه تهران، دانشگاه پهلوی را در اختیار بگیرد.»
ملاحظات 312:
به نظر میرسد ناشناس مورد صحبت دکتر نراقی از استادان یا مسئولین دانشگاه تهران بوده و از حملات جناب آقای نخستوزیر به نحوه تدریس و تحقیق در دانشگاه ناراحت شده است. ضمناً پس از پایان این مذاکره دکتر نراقی با زن ناشناسی تماس گرفته و با اشاره به نطق جناب آقای نخستوزیر و بیان این نکته که نطق مزبور ناشیانه بوده خطاب به بانوی مورد مذاکره گفت: «خلاصه همه اینها به این خاطر است که این نطق را مجیدخان (دکتر رهنما وزیر علوم) نوشت و داد به دست امیرخان». بانوی مخاطب این موضوع را تکذیب ولی دکتر نراقی مدعی بود که نطق مورد بحث را دکتر رهنما در نوشهر نوشته و به آقای نخستوزیر داده است و نحوه سخنان وی طوری بود که جنبه انتقاد نسبت به سخنان جناب آقای نخستوزیر در مورد تحصیلات عالیه در ایران داشت.
***
منبع:
کتاب
احسان نراقی به روایت اسناد ساواک صفحه 226