موضوع: کانون بحث و انتقاد
تاریخ سند: 1 آذر 1344
موضوع: کانون بحث و انتقاد
متن سند:
شماره: 8630 /9ﻫ تاریخ:1 /9 /1344از: ساواک خراسان
به: تیمسار ریاست سازمان اطلاعات و امنیت کشور ـ اداره کل سوم (316)
موضوع: کانون بحث و انتقاد
عطف 35394 /316 ـ 8 /8 /44
همزمان با انتشار و تصویب لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی و شرکت بانوان در انتخابات که فعالیت روحانیون برعلیه دولت شروع شده بود، در شهر مذهبی مشهد جنبش خاصی به چشم می‌خورد.
تعصب مذهبی و نادانی مردم و اطاعت کورکورانه عدهای بازاری و عوام از روحانیون، به این عناصر اخلالگر و استفاده‌جو مجال داد که به نحوی از انحاء با دولت و به‌خصوص لایحه مزبور مخالفت کند. در این ایام محافل و مجالس ملاها گرم و هرروز به عناوینی مجالس تشکیل می‌دهند و برعلیه لایحه مزبور و دولت تبلیغ می‌نمودند. یکی از این محافل کانونی تحت عنوان «بحث و انتقاد دینی» به سرپرستی سیدحسن ابطحی طلبه و واعظ بود که طی اطلاعیه‌هایی موجودیت خود را اعلام و هدف از تشکیل کانون را پاسخ به شبهات مسائل دینی و مذهبی و تقویت مبانی اصول و اعتقادات بیان نمود. این کانون بدواً از پشتیبانی معنوی آیت‌الله اعتمادالاسلام بختیاری پیش‌نماز تپه محله (تپل المحله، یکی از محلهای قدیمی و فقیرنشین شهر) و آیت‌الله میلانی و قمی از این قبیل مجامع به‌اصطلاح مذهبی، موقعیت او را تحکیم نمود. این کانون در شب‌ها و روزهای جمعه جلسات خود را تشکیل می‌دهد و روش کار و تبلیغ آن به این نحو است که سؤالات کتبی از مستمعین2 اخذ و در جلسه بعد به آن پاسخ می‌دهند. گوینده و سخنران جلسات آقای سیدعبدالکریم هاشمی‌نژاد واعظ و سیدحسن ابطحی است که هر دو نفر از طرفداران آیت‌الله قمی و از دوستان سید محمود قمی هستند. این کانون طبق اساسنامهای که در 4 ماده مؤسس آن به این ساواک تقدیم داشته:
1. این کانون یک مجمع عمومی است و شرکت در آن برای عموم افراد آزاد است؛
2. این کانون یک مجمع مستقل مذهبی است و با هیچ‌یک از احزاب و جمعیتهای سیاسی بستگی ندارد؛
3. هدف از تشکیل این کانون فقط بحث و بررسی درباره شبهات دینی و پاسخ گفتن به سؤالات و پرسشهای اعتقادی است؛
4. این کانون تحت نظر و رهبری و به مسئولیت مؤسس آن (سیدحسن ابطحی) اداره می‌شود.
کانون بحث و انتقاد دارای دو شعبه (1 و 2) و یک شعبه مرکزی و کتابخانه است و ورود ظاهراً برای عموم آزاد است.
در گذشته سید عبدالکریم هاشمی‌نژاد سخنگوی کانون، در جلسات مسائل را طوری مطرح می‌کرد که مفهوم آن جلب پشتیبانی مردم از روحانیون به‌خصوص قمی و خمینی باشد و حتی در جلسه مورخ 27 /9 /43 هاشمی‌نژاد مطالبی برخلاف مصالح کشور ایراد که به شهربانی دستور داده شد از تشکیل این مجالس جلوگیری شود و مدتی جلسات آن تعطیل بود تا اینکه سیدحسن ابطحی به شهربانی تعهد داده که دیگر در جلسات این کانون مطالب سیاسی اصولاً مطرح نشود و از اشتباهات هاشمی‌نژاد در بیان مطالبی عذرخواهی نموده. تقریباً بعد از این جریان مؤسس کانون مزبور به تعهد خود عمل نموده است ولی نمیتوان به قول این قبیل افراد مطمئن بود زیرا در وضع فعلی مجال فعالیت خلاف مصالح کشور به هیچ‌کس داده نمیشود. در خاتمه بیوگرافی سیدحسن ابطحی مؤسس و سیدعبدالکریم هاشمی‌نژاد سخنگوی کانون مزبور به پیوست تقدیم و جلسات و اعمال گردانندگان آن دقیقاً کنترل می‌شود.
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت خراسان ـ سرتیپ بهرامی
رونوشت برابر اصل است و اصل در پرونده دسته‌جات و هیئتهای مذهبی ر /471 بایگانی است. این رونوشت در پرونده سید عبدالکریم هاشمی‌نژاد بایگانی شود.
هـ ـ الف /721