گزارش
تاریخ سند: 23 مرداد 1336
گزارش
متن سند:
ساعت 5 بعدازظهر روز گذشته (22 /5 /36) بنا به دعوت قبلی جلسه عمومی حزب مردم با حضور اعضای مؤسس و عده ای در حدود 180 الی 200 نفر از اعضای اصلی حزب و 250 الی 300 نفر از کارگران دخانیات و شرکت ملی نفت و عده ای از کارگران راه آهن و نمایندگان عضو فراکسیون اقلیت مجلس و چهل نفر از پزشکان عضو حزب از جمله دکتر ریاحی ـ مداوی ـ مجاهدی ـ محمد ادهم ـ امامی ـ اهری در محل حزب اجتماع و تا ساعت 6 مرتبا افراد وارد می شدند.در ساعت 45 /18 با سخنرانی آقای علم جلسه عمومی رسمیت یافت و آقای علم ضمن نطق خود که عده ای از خبرنگاران جراید و فیلمبرداران و عکاسان حضور داشته اند ابتدا شروع کار و رسمیت حزب را اعلام داشته و اضافه نموده اند وضع طوری است که به آن برخورداری دولت ها از آزادی می باشد.
آقای علم در مورد علت تشکیل و هدف های حزب صحبت کرده و گفتند حکومت های دموکراسی یعنی حکومت مردم بر مردم بدون وجود احزاب امکان پذیر نیست و یکی از علل اصلی عدم پیشرفت کشور نبودن احزاب متشکل و متکی به مردم بوده زیرا با اینکه وزراء و رجال و نمایندگان این حسن نیت [را] دارند لیکن به واسطه نداشتن هدف و برنامه و همکاری مشترک کاری از پیش نمی برند.
کابینه ها پس از تشکیل تازه می خواهند برنامه خود را تعیین نمایند و چه بسا تا آن روز یکدیگر را هم ندیده اند.
آقای علم اضافه نموده بر خلاف شایعات منتشره ما مالکیت فردی و عمومی را محترم می شماریم و مخالف آن نیستیم و منظور حزب مردم از تعدیل ثروت آن است که طبقات مختلف مردم از حداقل وسائل زندگی برخوردار شوند نه اینکه عده محدودی از برکت محرومیت دیگران صاحب همه چیز باشند.
آقای علم اظهار داشتند حزب مردم شاهنشاه را پیشوای ملت می شناسد زیرا از همه کس به حال جامعه دلسوزترند در صورتی که در میان اطرافیان شاهنشاه افراد غمخوار و هم فکر واقعی وجود ندارد و در صورتی که برای بهبودی وضع مردم اشخاصی با شاهنشاه همکاری می کردند وضع کشور امروز بهتر از این بود.
رهبر حزب مردم در مورد انتخابات گفت انتخابات تاکنون در این کشور تحمیلی بوده و مطابق خواسته های ملت نبوده و برای رفع این نقیصه باید انتخابات به وسیله حزب انجام شود و فراکسیون های طرفدار حزب نیز در مجلس از برنامه حزب دفاع نمایند.
آقای علم اضافه نموده با اینکه اعلیحضرت همایون شاهنشاه فرموده اند حزب باید به وسیله اشخاصی تشکیل شود که در دستگاههای دولتی نباشند و مشارالیه و همکارانش نیز مبادرت به تشکیل یک چنین حزبی نمودند ولی متنفذین آنها را مورد تمسخر قرار داده و معتقد بودند که حزب باید از طرف دولت تشکیل شود تا کسب قدرت نماید ولی بر خلاف نظریات دیگران دیده می شود که حزب مردم قدرت فراوان و اعضای صمیمی و زیادی در اختیار دارد و طبق نظریه شاهنشاه دولت ها از احزابی تشکیل خواهند شد که با مردم سر و کار و همفکری داشته باشند و همانطوری که مشارالیه در گذشته در دولت ها شرکت داشته و در تقسیم اراضی پافشاری و اقدام نموده در آینده نیز از همین رویه پیروی خواهد کرد.
رهبر حزب مردم اضافه نمود اشخاصی بودند که به مردم وعده و وعید می دادند ولی آمدند و هیچ کاری از پیش نبردند و کسانی که خود را دوست صمیمی شاهنشاه معرفی می کردند نتوانستند منویات خیرخواهانه معظم له را به نحو شایسته ای به مرحله اجرا در آورند ولی اگر او و همکارانش به ملت نجیب ایران وعده می دهند روزی فرا خواهد رسید که با در دست گرفتن دولت خدمات شایسته ای به نفع مقام شامخ سلطنت و کشور انجام دهند و سپس شمه ای از تاریخچه تقسیم اراضی به دست شاهنشاه و خدماتی که شخصا در این مورد انجام داده است بیان داشت.
پس از آقای علم آقای فضائلی1 نماینده مجلس شورای ملی و عضو فراکسیون اقلیت شروع به صحبت کرده و ضمن تأیید اظهارات رهبر حزب مردم اضافه نموده با اینکه تاکنون حزب مردم کار مهمی انجام نداده ولی آنها با صبر و شکیبائی جلو خواهند رفت و همین موضوع باعث شد که نسبت به وضعیت و صلاحیت اعضای هسته مرکزی حزب مطالعه بیشتری مبذول دارند و در خاتمه توصیه نمود که افراد حزب از این پس حوزه های خود را مرتبا تشکیل دهند.
طبق اطلاع اعضا مؤسس حزب تصمیم گرفته اند به افرادی کارت عضویت بدهند که حداقل سه ماه در فعالیت های حزبی شرکت نمایند.
مقارن ساعت 7 گفتار ناطقین خاتمه یافت و حضار به تدریج خارج شدند.
منبع ـ موثق ارزش خبر ـ تأیید شده
توضیحات سند:
1ـ محمد فضائلی از دوستان نزدیک اسداللّه علم بود و همواره از کمکهای علم برخوردار بود.در طی انتخابات دوره هفدهم به رغم مساعدتهای مالی علم، از طریق املاک و مستغلات پهلوی، به دلیل نفوذی که طرفداران مصدق بر اوضاع سیاسی کشور داشتند محمد فضائلی نتوانست به مجلس راه یابد.
امّا طی دوره نوزدهم مجلس از حوزه انتخابیه ساری و تنکابن و در دوره بیست و دوّم از حوزه انتخابی قصر شیرین و در دوره بیست و سوّم از حوزه انتخابیه شاهی به مجلس شورای ملی راه یافت که در هر سه مورد نیز از کمکهای بی دریغ اسداللّه علم برخوردار بود.
محمد فضائلی در سال 1290ش متولد شده و تحصیلاتش را تا حد سطح ادامه داده بود.
وی ضمن اینکه در امور دولتی مشغول بکار بود در برخی مناطق استان مازندران نیز صاحب املاک و اراضی کشاورزی بود.