تاریخ سند: 28 دی 1332
صورت جلسه
متن سند:
از ساعت 5 /15 روز دوشنبه 28 /10 /32 نمایندگان فرمانداری نظامی و
شهربانی بشرح زیر :
1ـ آقای سروان حکیمی نماینده دادستان فرماندار نظامی
2ـ آقای محرم علی1 نماینده شهربانی در سر کوچه سید هاشم سه بسته محتوی
مجلات فردوسی که با
تاکسی می خواسته اند حمل
نمایند بوسیله مأمورین فوق
گرفته شده در ماشین
فرمانداری با همان حال
قرار داده شد و بعد به
چاپخانه سینا وارد شده بقیه
شماره های مجله فردوسی که
مشغول صحافی بودند
جمع آوری و به فرمانداری
نظامی محل گردید.
نماینده فرمانداری آقای
سروان حکیم نماینده شهربانی
آقای محرمعلی نماینده چاپخانه
آقای ...
آقای جهانبانوئی
توضیحات سند:
1ـ محرمعلی خان در سال 1289
خورشیدی در یکی از
روستاهای آذربایجان چشم به
جهان گشود تحصیلات
مختصری در حّد خواندن و
نوشتن داشت که بعدها کاملترش
کرد.
در سال 1307 به عنوان
عضو دون اشل یا دون پاه وارد
خدمت نظمیه (شهربانی) شد.
از
سال 1317 در قسمت اطلاعات
(کارآگاهی) به کار پرداخت.
در
آن زمان سانسور کتاب و
مطبوعات در دست شخصی بنام
«شمیم» بود، کسی که نامش
لرزه بر اندام نویسنده ها و
روزنامه نویسهای زمان
رضاشاه می انداخت، زیرا مهر
معروف «روا» در اختیار او بود
و تا مهر «روا» و امضای
«شمیم» نبود، یک ورق کاغذ
چاپی از هیچ چاپخانه ای خارج
نمی شد.
شمیم وقتی متوجه
استعداد محرمعلی خان شد، او را
به اداره خودش منتقل کرد.
محرمعلی خان پس از مدتی
معاون شمیم شد.
بعد از شهریور
20 مطبوعات شدیدا به شمیم
حمله کردند.
او مانند بسیاری از
پایه گذاران دیکتاتوری از کار
برکنار شد.
محرمعلی خان
جانشین استاد خود شد.
محرمعلی خان معروفترین نام
در تاریخ سانسور مطبوعات
ایران است.
به سبب طولانی
بودن مدت خدمتش که 37 سال
به طول انجامید و به سبب
شرایط خاص زمان خدمتش
(قبل از شهریور 20، بعد از
شهریور 20، دوران اشغال
کشور به وسیله» و حوادث قبل
از 28 خرداد و وقایع بعد از 28
مرداد، دوران آزادی محدود
حکومت دکتر امینی هنگام
حوادث 15 خرداد، دوره
انقلاب سفید شاه و دولت
مستعجل منصور، و سرانجام
دولت طولانی هویدا و قدرت
مطلقه شاه) و بالاخره به علت
هوش، زیرکی و خدمات
محرمعلی خان به دستگاه
سانسور
تا زمان مرگ محرمعلی خان در
سال 1354 کشور ما حوادث
بسیاری از سر گذراند.
دولتهای
زیادی آمدند و رفتند، نشریات
زیادی شهرت، تیراژ و
محبوبیت پیدا کردند و پس از
چندی توقیف شدند، تعطیل
شدند و از خاطره ها فراموش
شدند.
در تمام این مدت
طولانی، یک نفر بود که همواره
مهمترین نقش را در سرنوشت
مطبوعات کشور بازی می کرد :
«محرمعلی خان» دکتر علی
بهزادی ـ شبه خاطرات جلد 1،
انتشارات زرین، 1375، ص
524
منبع:
کتاب
مطبوعات عصر پهلوی - مجله فردوسی به روایت اسناد ساواک صفحه 56