تاریخ سند: 17 آذر 1357
متن سند:
حوادث و وقایع شهرهای قم و کاشان و تفرش 1ـ روز 17 /9 /57 (2537 شاهنشاهی)، پس از پایان مراسم سوگواری در مسجد بازار شهر کاشان، جمعیتی حدود 4000 نفر از مسجد خارج و ضمن راه پیمائی در بعضی از خیابانهای شهر مزبور بدادن شعارهای مذهبی اقدام نموده اند.2ـ بعد از ظهر روز 17 /9 /57، عده ای از عناصر آشوب طلب، با آتش افروزیهای موضعی در پاره ای از نقاط شهر قم به تظاهرات اخلالگرانه مبادرت نموده اند که مامورین فرمانداری نظامی آنها را متفرق کرده اند.
ضمنا روز مذکور بعد از خاتمه نماز جماعت مغرب و عشاء در حرم مطهر حضرت معصومه (ع) گروهی از قشریون مذهبی اقدام بدادن شعارهای مضره نموده و سپس متفرق شده اند.
3ـ بعد از ظهر روز 17 /9 /57، حدود 500 نفر از طبقات مختلف مردم در شهر تفرش به تظاهرات خیابانی مبادرت نموده اند که با دخالت مامورین انتظامی متفرق گردیده اند.
1 4ـ از ساعت 2200 روز 17 /9 /57 و همزمان با شروع ساعات منع عبور و مرور شبانه، عده ای از عناصر آشوب طلب به طور پراکنده در برخی از خیابانهای شهر قم به تظاهرات اخلالگرانه مبادرت نموده و هنگامیکه مامورین فرمانداری نظامی در صدد متفرق کردن آنها برآمده اند، ناگهان از سوی اخلالگران بطرف مامورین تیراندازی شده که در نتیجه یکنفر افسر از ناحیه دست مجروح شده است.
در جریان درگیری مامورین با آشوبگران یکنفر از عناصر آشوبگر و همچنین یکنفر دیگر از مامورین نیز مجروح گردیده اند.
5ـ از ساعت 2300 روز 17 /9 /57، عده ای از قشریون مذهبی و عناصر ماجراجو در بخشهای آران و بیدگل از توابع شهرستان کاشان، دست به تظاهرات اخلالگرانه زده اند که مامورین ژاندارمری با تیراندازی هوائی آنها را متفرق کرده اند.
2 6ـ اخیرا در بین پاره ای از محافل شایع شده که اکثر قشریون مذهبی شهر قم و همچنین عده ای از اهالی روستاهای اطراف شهرستان مذکور به سلاحهای گرم مجهز بوده و این افراد قصد دارند در روزهای تاسوعا و عاشورا ضمن تشکیل اجتماعات مختلف، با مامورین انتظامی بمقابله بپردازند.
توضیحات سند:
1ـ ژاندارمری قم در گزارشی که روز هجدهم آذر به فرماندهی خود می نویسد از قول گروهان تفرش اظهار میدارد که «شایع است در برخورد مامورین تعداد یک نفر کشته و چند نفر زخمی شده اند.فرمانده گروهان با تعدادی مامور به محل حرکت نمودند، علیهذا تقاضا می شود همان طور که قبلاً نیز به عرض رسید این هنگ حداقل احتیاج به یک گروهان کمکی و یک فروند هلی کوپتر جهت حمل نفرات دارد...
» (پرونده 312202، ج 5) از آن جا که در میان رخدادهای روز هجدهم آذر درباره تفرش خبری نیامده به احتمال زیاد این گزارش ژاندارمری مربوط به روز هفدهم است.
2ـ به گزارش ژاندارمری تظاهرات آران و بیدگل از خیابان های 25 شهریور، فلکه سبزه میدان و فلکه شهرداری آغاز شد و در ساعت 2 بعد از نیمه شب به پایان رسید.
(پرونده 312202، ج 5) امروز (17 /9 /57) بعداز ظهر هم جلسه ای در شهربانی کاشان بر پا شد و حاضران که از مسوولان نظامی ـ انتظامی و دولتی منطقه بودند تصمیم خود را مبنی بر اعزام یک گردان از لشکر قزوین به این ناحیه به اطلاع هنگ قم رساندند.
(همان) فرماندار کاشان هم این تصمیم را به اطلاع استاندار اصفهان رساند و تاکید کرد که این اقدام برای جلوگیری از اتفاقات غیر مترقبه است.