درباره : حزب مردم
درباره : حزب مردم
متن سند:
احتراما بدینوسیله گزارش پیوست پیرامون وضعیت حزب مردم جهت استحضار و صدور هر گونه اوامر مقتضی از عرض می گذرد.به دبیر کل حزب مردم داده شود.
19 /11 /50 مجددا به عرض رسید.
اقدامی ندارد.
20 /11 حزب مردم 212011 بایگانی شود.
موفقی 26 /11 با اشعار اینکه سیاست مستقل ملی کشور از جهت تلقی افکار عمومی و احراز حیثیت بین المللی متکی به سیستم حزبی است، احزاب سیاسی موظف هستند با فعالیت های اصولی خویش روز به روز دامنه اعتماد و اطمینان داخلی و خارجی را به ثبات سیاسی و اجتماعی کشور افزایش دهند.
متاسفانه احزاب سیاسی که بدین منظور و نیت بعد از قیام ملی در ایران شروع به فعالیت نموده اند با وجود برخورداری از امکانات مادی و معنوی دولت ها (مانند احزاب ملیون ایران نوین، مردم، ایرانیان و پان ایرانیست) به علل و جهات مختلف نتوانستند به نحو مطلوب در جذب توده های مختلف اجتماع اقدام و با ایفای رسالت خویش، وظیفه خطیری که بر عهده دارند انجام دهند.
موجودیت این احزاب صرفا بوجود چند شخصیت مملکتی بستگی داشته و با کنار رفتن آنها پایه های این دستجات متزلزل و بعضا فعالیت آنها (مانند حزب ملیون) به کلی متوقف گردیده است.
حزب ایران نوین که در حال حاضر نقش اکثریت را به عهده دارد از کلیه امکانات مالی و معنوی به طور نامحدودی برخوردار و در طول حیات سیاسی خود دولت را در اختیار داشته ولی متاسفانه به نحو شایسته نتوانسته این نیت را جامه عمل بپوشاند.
(گزارش آن اخیرا تقدیم و به فرموده تیمسار ریاست معظم ساواک جهت آقای نخست وزیر ارسال گردیده است.) حزب مردم که رل اقلیت را به عهده دارد به علت خلاء فکری و سیاسی سال های اخیر قادر نگردیده نقش واقعی خود را عمل نموده و برای طبقه ناراحت و ناراضی مملکت در مقابل حزب حاکم ملجأ و پناهگاهی باشد.
مقامات برجسته این حزب اکثرا با صوابدید آقای نخست وزیر و زعمای حزب اکثریت انتخاب و به علت دین اخلاقی که دارند آنان را از هر گونه انتقاد سازنده و بیان حقایق باز می دارد، در این حزب نه ضابطه ای جهت انتخاب مقامات بالا در بین است و نه انضباط و مدیریتی برای اداره امور تشکیلاتی.
مجموعه این عوامل با ضعف و سستی و سازشکاریهای خاص احزاب موجود، موجب گردیده یک نوع یأس و بی تفاوتی و عدم علاقه توده های وسیع اجتماعی و بالاخص گروههای روشنفکر را فرا گرفته و به علت این خلاء سیاسی، جامعه کنونی را برای پذیرش هر نوع فعالیت سخنرانی و چپ گرا آماده سازد، چنانچه پیوندهای معنوی بین دولت و مردم که در حال حاضر تا حدود زیادی از هم گسیخته گردیده ترمیم نگردد مسلما در آتیه جامعه ما با بحران های بیشتری مواجه خواهد گردید.
علیهذا ضمن تشریح وضع کنونی حزب مردم نظریاتی که می تواند در بهبود موقعیت این حزب مؤثر واقع گردد به طور مختصر از عرض می گذرد : 1ـ وضعیت داخلی حزب مردم الف ـ ضعف کادر رهبری : حزب مردم در سال های اخیر به واسطه فقدان یک لیدر خوب و کادر بصیر و آشنا به امور تشکیلاتی دچار خلاء فکری گردیده و بر اثر عدم شم سیاسی دبیر کل سابق، یک نوع سستی و بی علاقگی خاص توأم با اختلاف نظرهایی بر ارگان های مختلف حزب سایه افکنده است.
هر چند با انتصاب علینقی کنی به سمت دبیر کل، تا اندازه ای حزب از رکود و سکون قبلی خارج گردیده است (چون نحوه این انتخاب متکی به ضوابط حزبی نبود خود موجبات ناراحتی های دیگری را فراهم نمود) لکن سایر تشکیلات و سازمان های اجرایی حزب فاقد سرپرست فعال، مدیر و منضبط بوده و فقدان همین صفات در گردانندگان حزب موجب گردیده تا در روحیه و نحوه عمل سایر اعضا تاثیر بگذارد.
ب ـ نارضایتی اعضا : پس از خاتمه فعالیت های انتخاباتی مجلسین شورای ملی و سنا و شکست فاحش حزب مردم در این امر و عدم معرفی کاندیدا برای شهرهای بزرگی چون تهران ـ مشهد ـ شیراز ـ تبریز ـ اصفهان ـ رضائیه ـ آبادان ـ اهواز ـ کرمانشاه موجب شد نارضایتی های قبلی شدیدتر و از هم گسیختگی امور داخلی بیش از پیش ظاهر گردد از این رو شکست خوردگان انتخاباتی توانستند جبهه مخالفی را در حزب ایجاد نموده و با تبلیغات علیه وضع کنونی حزب، شکاف عمیقی بین اعضا و مسئولین حزب بوجود آورند.
پ ـ تعیین دبیر کل بر خلاف موازین حزب و اعتراض اعضا : بر اساس تشکیلات حزب و ضوابط موجود در آن، تعیین دبیر کل از وظایف خاص شورای عالی حزب می باشد این شورا بایستی یکی از اعضای کمیته مرکزی را به عنوان دبیر کل انتخاب نماید، معهذا در اردیبهشت ماه سال جاری پروفسور عدل دبیر کل سابق حکم انتصاب دبیر کل جدید را به نام علینقی کنی صادر و سه عنوان عضو شورای عالی حزب کمیته مرکزی و دبیر کلی حزب را به وی اعطا نمود.
این انتصاب موجب گردید اعضای ناراضی حزب مخالفت های اصولی خود را علیه گردانندگان حزب افزایش داده، ضمن انتقاد از وضع حزب به دبیر کلی کنی معترض باشند.
کما اینکه این گروه در جلسه شورای عالی حزب که در تاریخ 14 /10 /50 تشکیل گردید تصمیم داشتند به طور آشکار اعتراض خود را اعلام نمایند اما چون جلسه مزبور به ابراز تنفر از فجایع عمال بعثی اختصاص یافت اشخاص مذکور اعتراض خویش را به فرصت مناسب دیگری موکول نمودند.
ت ـ عدم فعالیت کمیته ها : شعب این حزب در شهرستان ها از خود فعالیتی نشان نمی دهند، رئیس کمیته و اعضای آن چون شرایط را برای فعالیت در حزب مزبور مناسب تشخیص نداده و معتقد هستند تلاش های آنان تاکنون بدون نتیجه و ارزش بوده است از این حزب دلسرد شده و از فعالیت دست کشیده اند، و در برخی از شهرستان ها مانند زاهدان به علت عدم توجه مقامات حزبی رئیس و اعضای کمیته از حزب مردم استعفا و به حزب ایران نوین پیوسته اند و در برخی دیگر از شهرستان ها می توان گفت حزب مردم موجودیتی جز یک تابلو ندارد.
2ـ قدرت و امکانات الف ـ عدم نفوذ بین طبقه جوان و روشنفکر : حزب مردم از بدو تأسیس خود تا کنون در جهت جذب طبقه جوان و روشنفکر اجتماع موفقیتی به دست نیاورده و سازمان جوانان این حزب به علت فقدان کادر رهبری فعال و سالم فاقد هر گونه تشکیلات بوده و مورد توجه این طبقه قرار نگرفته است.
ب ـ فقدان نفوذ بین کشاورزان : با توجه به اجرای قانون اصلاحات ارضی که تمام زارعین کشور با رهایی از سیستم ارباب و رعیتی طبقه مالک کشور را در سطح روستاها تشکیل می دهند.
دستجات افراطی و مخرب مملکت که جهت انجام مقاصد پلید خویش از هیچ عملی روگردان نیستند با استفاده از سپاهیان انقلاب که احیانا برخی از آنان تمایلات ماجراجویی دارند می توانند بین روستا نشینان ساده دل نفوذ کرده و در موقعیت های مناسب تحریکاتی بنمایند.
متاسفانه حزب مردم که نقش اقلیت را به عهده دارد و می تواند برای درک مسائل سیاسی و تفهیم منشور انقلاب بین کشاورزان مؤثر باشد هیچگونه تشکیلات روستایی نداشته و فاقد هر گونه نفوذ بین کشاورزان و سپاهیان انقلاب است.
پ ـ نداشتن نفوذ بین زنان : با اصلاح قانون انتخابات که مبنا و اساس برخورداری زنان از حق رای و حقوق اجتماعی و سیاسی گردید.
موجبات پیشرفت زنان و گرایش آنان را به فعالیت های سیاسی فراهم ساخت ولی حزب مردم به علت عدم نفوذ معنوی خویش نتوانست از این عامل بزرگ بهره گرفته، عقاید و افکار سازمان ها و جمعیت های زنان را به طرف خود جلب نماید.
ت ـ عدم نفوذ بین کارگران : با توجه به اصل چهارم منشور انقلاب که حقوق کارگران در حراست قانون قرار گرفته و این طبقه را در سود کارگاه ها و موسسات صنعتی و تولیدی سهیم گردانید، حزب اقلیت به عنوان مدافع حق کارگر از کارفرما می تواند نفوذ فراوانی بین کارگران به دست آورده و برای این طبقه مرجع قابل اعتمادی باشد ولی حزب مردم به علت عدم تشکیلات صنفی و جهاتی که قبلاً ذکر گردید، نفوذ قابل ملاحظه ای بین کارگران کشور به دست نیاورده و در جهت جذب و جلب افکار این دسته موفقیتی کسب ننموده است و چنانچه به طور پراکنده عده ای از کارگران جهت انعکاس ناراحتی های خود به حزب رفت و آمد دارند چون این عده فاقد تشکیلات صنفی و سازمانی هستند فعالیت حزب در این مورد همه قابل توجه نمی باشد.
ث ـ سازمان تبلیغات و انتشارات : امور تبلیغاتی حزب مردم به وسیله جراید وابسته به این حزب صورت می گیرد، اخیرا این حزب از طریق نشریه راه مردم با درج مطالب انتقادی اصولی و انعکاس علل نارضایتی پاره ای از طبقات محروم اجتماع، در ایجاد نفوذ بین عامه مردم توفیق نسبی حاصل نموده است.
اما باید متذکر شد این موضوع تا حدودی موجبات نگرانی مسئولین و گردانندگان حزب اکثریت را فراهم، سعی دارند تا با استفاده از امکانات و نفوذ فراوان خود بین مقامات موثر مملکتی برای حزب مردم تضییقاتی فراهم آورند.
ج ـ عدم نفوذ معنوی به علت فقدان ایدئولوگ : لازمه ترقی و پیشرفت هر دستگاه و سازمانی، داشتن گروههای روشنفکر و توجه به آخرین پدیده ها و تحولات جهانی است و چنانچه در کشورهای مترقی جهان معمول است احزاب سیاسی با برگزاری کنگره های حزبی و جلسات متعدد مشورتی، اشکالات و وضع حزب را در گذشته دقیقا مورد بررسی قرار داده، فعالیت های آتی حزب را بر نیازمندی های اجتماع و تحولات آینده جهان و با استفاده از تجربیات قبلی ترسیم می نمایند و سپس با ایمان و اعتقاد کامل برنامه های ترسیمی را اجرا نموده و پرستیژ جهانی برای خویش کسب می نمایند ولی متاسفانه حزب مردم به علت نداشتن چنین ایدئولوگهایی فاقد پرستیژ و نفوذ معنوی بین اجتماع می باشد.
چ ـ ایجاد محدودیت از طرف عوامل دولتی : با توجه به اینکه اکثر مقامات مملکتی در تهران و شهرستان ها عضویت حزب ایران نوین را دارا می باشند نه تنها از جانب عوامل دولتی به حزب مردم کمک نمی گردد در بسیاری از موارد محدودیت هایی در نحوه فعالیت حزب مردم ایجاد می شود که قسمت اعظم این محدودیت ها را می توان در جریانات انتخابات گذشته به نحو بارزی مشاهده نمود.
ح ـ ضعف مالی : امکانات مالی حزب مردم در مرکز به علت در اقلیت بودن و نداشتن عوامل اجرایی و همچنین به علت تضییقاتی که حزب حاکم برای آن به وجود می آورد، روی هم رفته رضایتبخش نیست و به هنگام برگزاری اعیاد و جشن ها، این حزب از نظر مالی در مضیقه قرار می گیرد.
در شهرستان ها وضع مالی حزب مزبور بدتر از مرکز بوده و کمیته ها به علت عوامل فوق و عدم پرداخت حق عضویت اعضا فاقد هر گونه قدرت مالی می باشد.
3ـ نظریه و پیشنهاد الف ـ اقدامات وسیعی جهت دلگرمی و ایجاد علاقه در اعضای حزب به عمل آمده و با رفع اختلافات موجود که اثرات نامطلوبی بر ارگان های مختلف حزب به جا گذاشته است، تشکیلات حزبی را سازمان و به دودستگی و جناح بندی های داخلی هر چه زودتر خاتمه داده شود.
ب ـ در حزب مردم تصفیه دامنه داری که متکی بر نظریات فردی و خصومت نباشد معمول و کلیه افرادی که به نحوی در گذشته به علت سازش کاری های غیر اصولی در رکود فعالیت حزبی و شکست آن دست داشته اند از حزب اخراج گردند و اشخاص ابن الوقت و فرصت طلب و چاپلوس از مشاغل حساس حزب کنار گذارده شوند.
پ ـ عنوان دبیر کلی علینقی کنی جهت پذیرش بیشتر اعضا، طبق موازین حزبی از تایید شورای عالی حزب بگذرد.
ت ـ اعضای شایسته و تحصیلکرده و منزه حزب مردم که از طرف دولت و عوامل حزب حاکم به بازی گرفته نمی شوند، به کارهایی که در خور معلومات و لیاقت و صلاحیت آنها باشد گمارده شوند.
ث ـ دولت و مقامات حزب ایران نوین که مشاغل تراز اول مملکت را در اختیار دارند از تضییق و فشاری که برای افراد حزب مردم در مرکز و شهرستانها فراهم می آورند دست برداشته و امکانات بیشتری از نظر فعالیت و انتقاد سازنده که مسلما در بهبود وضع دولت مؤثر است به حزب مزبور بدهند.
ج ـ با ایجاد سازمان های اجرایی و انتخاب افرادی تحصیلکرده و خوشنام به عنوان رؤسای مختلف تشکیلات حزب، ارگان های حزبی را رمق تازه ای بخشید.
چ ـ به نحو مقتضی امکانات حزب مردم تقویت، و کمک های مالی در خور توجه به این حزب معمول گردد.
اصلح است این اقدام از طرف عوامل حزب ایران نوین و دولت حزبی به عمل نیاید.
ح ـ با تجدید حیات شعب حزب مردم در شهرستان ها و دادن فرصت برای فعالیت و اظهار وجود به اعضای این حزب از طرف مقامات محلی، کمیته های حزب مذکور خواهد توانست مانند حزب اکثریت در نقاط مختلف کشور فعالیت نماید.
خ ـ از آنجایی که اوامر شاهنشاه آریامهر به منظور انجام فعالیت های حزبی بین دانشجویان دانشگاهها در خارج از محیط آموزشی، در شرفیابی 26 /3 /50 به دبیران کل احزاب شرفصدور یافته است، شایسته است حزب مردم با تجدید تشکیلات سازمان جوانان خود و انتخاب فردی تحصیلکرده با وجهه اجتماعی در راس آن، در اجرای اوامر ملوکانه پیشقدم گردد.
د ـ با توجه به اینکه در کشورهای دموکراسی حزب اقلیت می تواند در تقلیل نارضایتی های عمومی نقش عمده ای داشته باشد با نصب العین قرار دادن فرمایشات ملوکانه در مورد لزوم انتقاد سالم در یک سیستم دموکراسی، مصلحت ایجاب می کند به طبقات سرخورده و ناراضی اجتماع فرصت داده شود که برای بازگو کردن عقده های خویش به حزب اقلیت روی آورده، (به طوری که دست آویز اکثریت واقع نشود) و حزب مزبور با کسب ایده های روشنفکرانه امکان انتقاد اصولی و سازنده نسبت به مسئولین امر را داشته باشد، تا از این طریق حزب موصوف بتواند با جذب طبقه جوان و توده های مختلف اجتماع وظیفه اصلی خویش را انجام و در راه ثبات داخلی و سیاسی کشور گام های مؤثری بردارد.