مندرجات مجله فردوسی شماره 2 مورخ 24/7/57 (2537 شاهنشاهی)
تاریخ سند: 25 مهر 1357
مندرجات مجله فردوسی شماره 2 مورخ 24/7/57 (2537 شاهنشاهی)
متن سند:
1ـ نشریه مزبور تصویری از تظاهرات گروهی که با خشم فریاد می زنند و نیز تعدادی از آنها یکی از مجروحان در تظاهرات را با خود حمل می نمایند، در روی جلد خود چاپ نموده است.توضیح : تصویر مذکور قبلاً در شماره مورخ 14 سپتامبر 1978 (23 /6 /57) مجله آلمانی اشترن همراه با گزارشی درباره حادثه روز هفدهم شهریور1 ماه 1357 چاپ گردیده و مجله فردوسی این تصویر را انتخاب و چاپ کرده است.
در پرونده مجله فردوسی بایگانی شود.
زرگران 25 /7 /57 471522
توضیحات سند:
1ـ منظور شهدای 17 شهریور تهران است.به دنبال برگزاری نماز عید فطر به امامت شهید حجه الاسلام دکتر محمد مفتح در تپه های قیطریه تهران به نوشته روزنامه اطلاعات سه میلیون نفر در خیابانها دست به راهپیمایی زدند و رهبری این تظاهرات را روحانیت مبارز تهران به عهده داشت و بسیار آرام برپا شد و مردم سربازان مستقر در مسیر راهیپمایی را غرق بوسه و گل کردند.
عظمت این حرکت به حدی بود که سولیوان سفیر آمریکا در ایران نوشت: راهپیمایی عید فطر شاه راهم تکان داد.
مجددا روز پنج شنبه 16 شهریور مردم تهران علی رغم اطلاعیه دولت مبنی بر ممنوعیت هر نوع تظاهرات، به دعوت روحانیت مبارز تهران به خیابانها ریخته و به سمت قیطریه میعادگاه روز فطر حرکت کردند.
سولیوان می نویسد: «شاه که از سرعت سیر حوادث نگران بود، در آن روز فرماندهان نیروهای مسلح را نزد خود فرا خواند و یک جلسه طولانی با آنها تشکیل داد.
در پایان این جلسه تصمیم گرفته شد در تهران و چند شهر دیگر، حکومت نظامی اعلام شود و تاریخ اجرای مقررات، روز 17 شهریور تعیین گردد» روز جمعه 17 شهریور که بیشتر مردم از اعلام حکومت نظامی بی اطلاع بودند، هزاران نفر در میدان ژاله اجتماع کردند تا تظاهرات دیگری را ترتیب دهند.
آنها با مأمورانی مواجه شدند که میدان و خیابانهای اطراف را با سلاحهای خودکار در محاصره داشتند.
ناگهان مأموران به سوی آنها آتش گشودند.
مردم در حالی که شعار «مرگ بر شاه» و «درود بر خمینی» می دادند، در خون خویش غلتیدند.
دولتیان تعداد کشته شدگان را 95 نفر و مجروحان را 250 نفر اعلام کردند این در حالی است که هیچ گاه تعداد شهیدان و مجروحان میدان شهدا در جمعه خونین مشخص نگردید.