موضوع : حزب مردم
تاریخ سند: 25 اسفند 1337
موضوع : حزب مردم
متن سند:
شماره : 2 ـ 3 ـ 5753 از طرف حزب مردم محمدرضا عنایتی کارمند وزارت فرهنگ مامور شده که در برنامه هفتگی آن حزب راجع به فرهنگ همگانی و راه اصلاح آن صحبت کند و این موضوع بین فرهنگیان اثر عجیبی علیه حزب مردم ایجاد کرده و با اینکه جز عده معدودی از فرهنگیان کسی عضویت آن حزب را نپذیرفته معهذا از نظر اینکه شخص مذکور در وزارت فرهنگ به بدنامی معروف و دارای سابقه سوء می باشد مامور سخنرانی و بیان راه اصلاح فرهنگ در حزب مردم شده تنفر شدیدی بین فرهنگیان نسبت به حزب مزبور ایجاد گردیده است.محمدرضا عنایتی نه تنها عضو حزب توده1 و یکی از عناصر آشوب طلب فرهنگ بوده دارای پرونده رشوه خواری در اداره کارگزینی و بازرسی وزارت فرهنگ است بلکه سوابق سوء سیاسی او در شهرستان شاهرود کاملاً مورد تأیید فرهنگیان است و روز گذشته بین کارمندان وزارت فرهنگ گفته می شد تشکیلات سیاسی نظیر حزب مردم اگر بخواهند بدست امثال عنایتی برنامه اصلاحی فرهنگ را پی ریزی نمایند وجود چنین تشکیلاتی جز بدبین کردن مردم نسبت به فعالیت احزاب فائده دیگری ندارد.
به پرونده حزب مردم 7 ـ ح ـ 317 بخش 2 ضمیمه و بایگانی شود.
توضیحات سند:
1ـ حزب توده در مهر ماه سال 1320 یک ماه پس از ورود ارتش های بیگانه به خاک ایران موجودیت خود را اعلام می کنند.مؤسسین حزب توده از بقایای کمونیستهای سابق بودند که پیش از 1320 به عنوان مأمور اشاعه افکار کمونیستی در ایران فعالیت داشتند.
این افراد در سال 1310 محکوم شده و تا شهریور 1320 در حدود یک صد نفر در زندان یا تبعید بودند.
پس از آزادی در 28 شهریور 1320 حزب توده را با مرام کمونیستی بنیان گذاشتند.
در اولین جلسه تشکیل حزب 37 نفر از 53 نفر و علی اف کاردار شوروی و در همان جلسه مرامنامه این حزب به تصویب اعضا رسید.
حزب توده خود را در ابتدا ملی و مستقل معرفی می کرد ولی در مسئله نفت و اعطای امتیاز نفت شمال ماهیت وابسته خود به روسیه را آشکار ساخت.
نقطه عطف در تحول حزب توده تشکیل اولین گردهمایی احزاب توده کشور در خرداد 1321 در تهران بوده است این حزب با تشدید فعالیت هایش توانست در کابینه قوام پست وزارت بدست آورد.
پس از اقدام به ترور شاه در بهمن 1327 حزب توده غیر قانونی اعلام و اعضای آن دستگیر و یا متواری شدند.
این حزب همچنان به فعالیت خود در خارج از کشور ادامه داد و با روی کار آمدن مصدق و تغییر شرایط، مجددا به صحنه کشور آمد و با شعار ملی شدن نفت مخالفت کردند.
پس از کودتای 28 مرداد سازمان نظامی حزب کشف و حزب تقریبا متلاشی شد.
مجددا تشکیلات را به خارج منتقل کرده، به کار خود ادامه دادند.
تا اینکه در سال 1357 با پیروزی انقلاب اسلامی مجددا فعالیت خود را در کشور با ظاهر حامی و مدافع جمهوری اسلامی شروع کرد ولی از آن رو که در خفاء به جاسوسی و فعالیت به نفع شوروی مشغول بودند، در سال 1361 با ضربه به پیکره اصلی حزب، رهبران آن به جرم جاسوسی و توطئه دستگیر شدند و اعترافات وسیعی پیرامون فعالیتهای جاسوسی خود داشتند.