جلسه منزل علی امینی نخست وزیر اسبق و اظهارات او
تاریخ سند: 25 خرداد 1357
جلسه منزل علی امینی نخست وزیر اسبق و اظهارات او
متن سند:
با مراجعت علی امینی از خارج از کشور، دوستان او تماسهای تلفنی و ملاقاتهای خود را با او آغاز کرده اند و ضمنا بطور نامنظم افرادی بمنزل او مراجعه و بمذاکره پیرامون مسائل مملکتی میپردازند.1 از جمله در ساعت 0900 روز 25 /3 /37 جلسه ای با حضور ده نفر در منزل مشارالیه تشکیل شده است.
علی امینی در این جلسه ضمن اشاره به مسائل مملکتی، درباره وجود شایعات در محافل مختلف سخن گفته و با ذکر اینکه هر روز درباره خود او شایعاتی پراکنده میشود که «احضار شده»، «فرمان نخست وزیری را گرفته» و امثال آن، اضافه نموده :2 اعلیحضرت در شعاع دید خود نظرهائی دارند و میفرمایند من باید در قلب مردم حکومت کنم.
نخست وزیر از دریچه دید خود برای اداره مملکت دستوراتی صادر میکند، در حالیکه باید از دریچه دید مردم مملکت اداره شود.
حالا مگر این مردم یک نظر دارند، در این مملکت دو نفر با هم همفکری ندارند.
پس برای اداره این مردم باید معجزه نمود که آنهم کار پیامبران است.
با این مردم سروکله زدن حوصله و بردباری میخواهد، تجربه لازم دارد و باید ابتکار بکار برده شود و از همه مهمتر مردم باید اعتماد پیدا کنند.
علی امینی آنگاه به مسافرت خود به امریکا در زمان حکومت مرحوم سپهبد زاهدی و مذاکره با دانشجویان ایرانی مقیم ایالات متحده و متقاعد کردن آنان اشاره و اضافه نموده : مسائل را باید فوری پیشگیری کرد، نه با زندان و شلاق و اخراج.
دست و پنجه نرم کردن با بچه ها، مملکت را کوچک میکند، آنها را جری میکند.
گاهی باید نرمش نشان داد، گاهی هم نیش چاقو.
بنده خودم از طلاب بودم، زحمت کشیدم تا باین زحمت کشیدم تا باین جا رسیدم.
با مراحل حاد زیاد برخورد کردم.
علی امینی در خاتمه اظهار نموده : چند روز در خارج تحت معالجه بهترین دکترها بودم، زیرا ممکن است برایم فرصتی پیش نیاید.
وجودم آماده برای کار است.
ارزیابی خبر : تشکیل جلسه فوق و اظهار مطالب بالا توسط علی امینی صحت دارد.
اقدامات انجام شده : مراتب به نخست وزیری اعلام گردیده است.
توضیحات سند:
1 ـ دکتر علی امینی در سال 1284 در تهران به دنیا آمد.تحصیلات ابتدایی را در مدرسه رشدیه و تحصیلات متوسطه را در دارالفنون به پایان رساند.
در سال 1305 برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت و در رشته حقوق از دانشگاه گرونوبل لیسانس گرفت و در سال 1310 دکترای اقتصاد خود را از دانشگاه پاریس اخذ کرد.
امینی در سال 1312 با دختر وثوق الدوله ازدواج کرد و دو سال بعد معاونت وزارت دارایی را به عهده گرفت و از این زمان تصدی مناصب دولتی و ارتقاء مراتب اداری اش تا نخست وزیری آغاز شد.
امینی در سال 1321 معاون احمد قوام، نخست وزیر شد.
در سال 1325 که امریکا تصمیم به اجرای دکترای ترومن و هزینه 250 میلیون دلار در ایران گرفت امینی که رئیس بانک صنعتی بود فردی مطمئن برای اجرای این کار نشان داد.
بدین ترتیب علی امینی مدیریت سازمان برنامه هفت ساله عمرانی را به عهده گرفت.
سمت بعدی امینی وزیر اقتصاد ملی در کابینه علی منصور و دکتر مصدق بود.
علی امینی قرارداد معروف نفتی «پیچ ـ امینی» را با کنسرسیوم چند ملیتی منعقد کرد؛ طرحی که امریکا برای حل معضل نفت ایران ریخته بود.
با این طرح تسلط امریکا بر منافع نفتی ایران جنبه قانونی پیدا کرد.
امینی در سال 1334 به عنوان سفیر ایران به امریکا رفت و در آن کشور ارتباطات گسترده ای با محافل سیاسی امریکا برقرار کرد و امریکا امینی را به عنوان یک آلترناتیو سیاسی برای حاکمیت ایران توجیه نمود.
پس از روی کار آمدن کندی در امریکا و حاکمیت دمکراتها، امینی برای اصلاحاتی که قرار بود در ایران روی دهد خودنمایی کرد و در سال 1340 نخست وزیر شد.
و زمانی که شاه، کندی را قانع کرد که اصلاحات مورد نظر آنها در ایران اجرا خواهد شد، امینی نیز جای خود را به اسداللّه علم داد.
از این به بعد دکتر علی امینی نقش پررنگ و علنی در سیاست ایران نداشت.
امینی در زمان انقلاب بیشتر نزد محمد رضا پهلوی بود و تقریبا مشاور او شده بود اما شغلی را نپذیرفت.
علی امینی در سال 1372 در پاریس درگذشت.
2 ـ از جمله شایعات این بود که علی امینی قرار است نخست وزیر شود و عده ای از رهبران جبهه ملی را در کابینه خود شرکت دهد تا بدین وسیله مبارزات مذهبی به رهبری روحانیان خنثی گردد.
این شایعه با تغییراتی درست از آب درآمد و در اواخر عمر رژیم سلطنتی، شاپور بختیار این نقش را به عهده گرفت.