تاریخ سند: 10 بهمن 1357
متن سند:
گزارش وقایع و حوادث حوزه فرمانداری نظامی تهران و حومه مدت : از ساعت 0800 روز 10 /11 /1357 الی ساعت 1700 روز 10 /11 /1357 1ـ برابر گزارش فرمانداری نظامی منطقه 6 در ساعت 2030 روز 9 /11 /1357 در منطقه کلانتری 15 تعداد 70 باب مغازه 27 باب کافه رستوران، ساختمان 4 سینما، 370 باب منزل در داخل محله بدنام تهران و 4 باب منزل در خارج از محله مزبور به آتش کشیده میشود.2ـ برابر گزارش فرمانداری نظامی منطقه 2 در ساعت 0900 روز جاری حدود 3000 نفر تظاهرکننده از میدان شهناز بطرف شاهرضا در حرکت بودند.
1 3ـ برابر گزارش افسر شناسائی هوائی در ساعت 1000 الف ـ در میدان 24 اسفند تعدادی در حدود 2000 نفر اجتماع کرده بودند.
ب : تعدادی در حدود 2500 نفر از روی پل حافظ بطرف دانشگاه تهران در حرکت بودند.
پ : جمعیتی در حدود 4000 نفر در دانشگاه تهران اجتماع کرده بودند.
ت : در میدان شهیاد، تقاطع آیزنهاور و در خیابان آذربایجان راه بندانهای مصنوعی ایجاد کرده و سد معبر نموده بودند.
2 4ـ برابر گزارش ستاد عملیاتی پلیس تهران آمار محلهائی که در بخش 11 توسط اخلالگران در تظاهرات روز 9 /11 /1357 آتش زده شده بشرح زیر میباشد.
الف : خیابان مخصوص کافه رستوران جوانان ب : خیابان کمالی کافه رستوران های نشاط، خیام و شیرازی پ : خیابان بابائیان کارخانه آبجوسازی شمس ت : کارخانه کالباس سازی آرزومان در حوالی سه راه آذری ث : آبجوسازی آرگو واقع در سرآسیاب مهرآباد 5ـ برابر اعلام تلفنی ساعت 1100 آقای لطفی کارمند وزارتجنگ در خیابان آبان سازمان امور استخدامی کشور سه نفر از کارمندان بنام اصغر ادیبی، یزدانفر، صداقت، دبیر کل سازمان را مضروب و تمثالهای اعلیحضرت همایونی را شکسته و وضع نابسامانی بوجود آورده بودند.
3 مراتب به فرمانداری نظامی منطقه 2 جهت اقدام لازم ابلاغ گردید.
6ـ برابر گزارش فرمانداری نظامی منطقه 1 داخل منازل اکثر افسران در منطقه 1 کتاب مضره ای بنام اختاپوس صد پا انداخته اند که در بالای اوراق آن مطالب مشروحه زیر نوشته شده است.
این است سند پهلوی، مرگ بر هر چه گاردی، لقمه ات حرومه گاردی، بچه ات حرومه گاردی، عمرت تمومه گاردی.
7ـ برابر گزارش منطقه 6 تعداد زیادی از خانه های قلعه شهرنو که در تظاهرات دیروز آتش زده شده بود مجددا در روز جاری (10 /11 /1357) طعمه حریق گردیده و در ساعت 1330 آتش سوزی هنوز ادامه دارد، ضمنا تعدادی در حدود 20 هزار نفر ساکنان قلعه گریه کنان در خیابان راه افتادند.
8ـ برابر گزارش پلیس تهران الف : در ساعت 1420 اخلالگران در حدود دانشگاه تهران به پلیس مامور کلانتری 5 بنام مؤذنی که سوار بر موتور بوده حمله و او را مضروب و موتورش را به آتش کشیده و اسلحه و بیسیم دستی مدار بسته وی را بسرقت برده اند (مراتب تحت بررسی است).
4 ب : در ساعت 1415 روز جاری اعلام گردید که حدود یکهزار و پانصد نفر از جمشیدآباد شمالی بطرف پادگان جمشیدیه در حرکتند.
(مراتب به فرمانداری نظامی منطقه 6 جهت اقدام لازم ابلاغ گردید.) 9ـ برابر گزارش سازمان اطلاعات و امنیت تهران اطلاع واصله در ساعت 1210 روز جاری حاکیست : الف : حدود 800 نفر در جلوی روزنامه اطلاعات اجتماع و شعار مرگ بر بختیار میدهند.
مراتب به منطقه 4 ابلاغ گردید.
ب : قرار است بعدازظهر روز جاری عده زیادی در بازار اجتماع کرده و تظاهرات عظیمی بنفع خمینی انجام دهند.
(مراتب به منطقه 5 اعلام گردید.) پ : طبق اطلاع قرار است عده ای به ساختمان راه آهن تهران حمله کرده و آنجا را اشغال نمایند.
(مراتب به منطقه 7 ابلاغ گردید.) ت : مقدار زیادی بنزین وسیله افراد تهیه شده که با مواد دیگر مواد آتش زا تهیه و در بعدازظهر روزجاری به ساختمان ستاد ژاندارمری حمله نموده و آنجا را به آتش بکشند.
(مراتب به ژاندارمری کشور شاهنشاهی اعلام گردید.) ث : مقدار زیادی آهن آلات وسیله متظاهرین در روز گذشته برای راه بندان در خیابان آیزنهاور و اطراف آن ریخته شده و قرار است ضمن راه بندان آهنها را به برق قوی وصل تا چنانچه خودروهای فرمانداری نظامی از روی آن عبور نمایند آنها را منهدم کنند.
(مراتب به منطقه 3 و 6 ابلاغ گردید.) ج : اعلامیه ای به امضاء چریکهای فدائی خلق که با ماژیک دستنویس شده پخش گردیده و در آن تقاضا شده که افراد سعی و کوشش نمایند آدرس دقیق امرای ارتش و ژاندارمری را شناسائی کرده که بموقع به سازمان آنان حمله شود.
چ : شخصی بنام رضائی (کارمند اخراجی نظام وظیفه که دائما به عرق فروشی روبروی ستاد ژاندارمری تردد دارد) در حمله به تیمسار لطیفی افسر ژاندارمری دست داشته و گفته میشود این شخص بنفع اسرائیل فعالیت دارد.
(مراتب به منطقه 6 جهت شناسائی و دستگیری شخص مزبور اعلام گردید.) ح : حدود 5000 نفر در حال حاضر در گوشه و کنار میدان 24 اسفند اجتماع نموده، فعلاً ساکت و منتظر دستور میباشند.
(مراتب به منطقه 2 و 6 و ژ ک ش اعلام گردید.) 10ـ برابر گزارش ضد اطلاعات فرمانداری نظامی الف : اطلاع واصله حاکیست در گرمابه مهتاب و مسجد صاحب الزمان واقع در خیابان مجیدیه چهارراه لشگر بمب دستی ساخته میشود.
(مراتب به سازمان تهران جهت بررسی اعلام گردید.) ب : در تاریخ 9 /11 /1357 تعدادی جوان ضمن صحبت اظهار میداشتند که در خیابان خاوران چهار راه امیرسلیمانی جنب گرمابه سعادت فیلتر سازی حاج غلام عابدینی اسلحه وجود دارد و به کسانیکه عضو مجاهدین خلق هستند تحویل داده میشود.
(مراتب به سازمان تهران جهت بررسی اعلام گردید.) 11ـ سازمان اطلاعات و امنیت تهران گزارش نموده : الف ـ در ساعت 1430 مورخه 10 /11 /1357 عده ای با شعار صنایع نظامی از دانشگاه تهران خارج و قرار گذاشتند که در ساعت 0730 11 /11 /1357 در میدان ژاله اجتماع نمایند ضمنا همین افراد منزل تیمسار میرجهانگیری واقع در خیابان سهروردی خیابان شادمهر را شناسائی نموده و اظهار داشته اند نامبرده از امرای ساواک میباشد و باید منزلش را آتش زد.
(مراتب بمنطقه 3 اعلام گردید.)5 ب ـ در جلوی مسجد صاحب الزمان خیابان آیزنهاور اعلامیه ای بشرح زیر نصب گردیده است طبق اظهار تلفنی زنی که نام خود را افشا ننمود گفته شده که شوهر من کارمند ساواک است و باو دستور داده اند از پشت بامهای منازل واقع در میدان 24 اسفند بمردم و نظامیان تیراندازی نمائیم.
پ ـ برابر اطلاع واصله بمنزل تک تک وکلای مجلس تلفن شده و تهدید نموده اند در صورتیکه استعفا ندهند به سرنوشت دانشی دچار خواهند شد بهمین جهت وکلای مجلس تقاضای اسلحه برای خود نموده اند.
12ـ برابر گزارش د ژ مر برابر گزارش گروهبان یکم محمد ایزدیار مأمور بخش 2 انتظامی گزارشی به بخش ارائه مبنی بر اینکه شب گذشته مورخه 9 /11 /1357 پسر عموی وی بنام ملک محمد شیرزانی که در موزه فرش امیرآباد کار میکند هنگام عبور از میدان امامزاده قاسم شمران دو نفر ناشناس که با یکدیگر در گفتگو بودند از آنان شنیده که در بهشت زهرا در داخل قوطی های 5 کیلوئی روغن نباتی یک قبضه اسلحه کمری با تعداد 20 تیر فشنگ بین تظاهر کنندگان تقسیم می نمودند.
(مراتب بژاندارمری ناحیه 1 مرکز اعلام گردید) 13ـ برابر گزارش فرمانداری نظامی منطقه 1 اعلامیه زیر در منطقه تهران نو و نارمک پخش شده است : «بنام خدا ـ هموطنان موظف شرعی هستند که در محل کار و محل سکونت خود کلیه ساواکیها و ارتشی های موافق دولت و چماق بدستها را دقیقا شناسائی کنید و فعلاً تا دستور از مراجع از هر اقدامی خودداری نمائید.
کانون ملی شناسائی منازل ساواکیهای مقیم تهران.
» 14ـ تظاهرات الف ـ فرمانداری نظامی منطقه 2 (1) در ساعت 1200 روز 10 /11 /1357 حدود 15000 نفر در دانشگاه تهران اجتماع نموده بودند.
(2) در ساعت 1200 روز 10 /11 /1357 در خیابان شاهرضا 300 نفر بطرف دانشگاه در حرکت بودند.
ب ـ فرمانداری نظامی منطقه 3 در ساعت 1135 روز 10 /11 /1357 در تقاطع آیزنهاور و بهبودی اخلالگران آتش سوزی ایجاد و سد معبر نموده بودند.
پ ـ فرمانداری نظامی منطقه 4 در ساعت 1100 روز 10 /11 /1357 تعدادی حدود 2000 نفر جهت سخنرانی در میدان سپه اجتماع نموده بودند که توسط فرمانداری متفرق شدند.
ت ـ فرمانداری نظامی منطقه 5 در ساعت 1135 روز 10 /11 /1357 تعدادی در حدود 200 نفر از کارمندان اطلاعات و صنایع نظامی دست به تظاهرات زدند.
ث ـ فرمانداری نظامی منطقه 6 در ساعت 1415 روز 10 /11 /1357 تعدادی حدود 1500 [نفر] از طرف امیرآباد بسمت پادگان جمشید آباد در حرکت بودند.
ج ـ فرمانداری نظامی منطقه شهر ری در ساعت 1330 روز 10 /11 /1357 حدود 500 نفر در بهشت زهرا اجتماع نموده بودند.
چ ـ فرمانداری نظامی منطقه شمیرانات در ساعت 1125 روز 10 /11 /1357 حدود 400 نفر در بازار تجریش اجتماع نموده بودند.
7 معاون و رئیس ستاد فرمانداری نظامی تهران و حومه.
سرلشگر رضا ناجی 10 /11 /1357
توضیحات سند:
1ـ گزارش ساواک چنین بود : «حدود ساعت 0835 روز جاری حدود 5 هزار نفر در میدان شهناز [امام حسین (ع)] اجتماع و تصمیم دارند به طرف خیابان شاهرضا حرکت نمایند و احتمالاً مقصد آنان دانشگاه تهران است.» (28474 /20 ه 12 ـ 10 /11 /57) 2ـ امروز (10 /11 /57) «همچنین در خیابان آیزنهاور عده ای در وسط خیابان آتش افروختند و با قرار دادن نرده و وسایل دیگر، چند نقطه خیابان را بستند.
» (آیندگان، ش 3277، ص 3) 3 و 4ـ این خبرها در سند قبلی آمده بود.
* امروز (10 /11 /57) بیانیه شماره 3 روحانیان متحصن در دانشگاه تهران منتشر شد.
در این اعلامیه با توجه به آتش سوزیهای وسیع روز گذشته، آمده بود که «اخیرا عده ای ماجراجو که حدسا عناصر مزدور ساواک یا تحریک شدگان آنان اند، دست به کارهای تخریبی و آتش سوزی زده اند تا محیط را متشنج سازند و زمینه را برای ورود امام نامساعد گردانند.
از این رو لازم است دوستان عزیز علاوه بر خودداری از شرکت در این اعمال ناروا از دیگران نیز عاقلانه جلوگیری نمایند و این توطئه دشمن را هم چون سایر توطئه ها خنثی سازند.
ما در شرایطی بسر می بریم که هر چه بیشتر به رعایت نظم و آرامش نیازمندیم و این توصیه رهبر عظیم الشأن انقلاب اسلامی است.
» (اسناد انقلاب اسلامی، ج 4، ص 716) 5ـ حادثه ای دیگر عصر امروز (10 /11 /57) رخ داد.
«در ادامه تظاهرات مردم که چند آتش سوزی را نیز به دنبال داشت یک خانه مسکونی، واقع در بخش یازده بریانک کوچه پیروز، پلاک 5 به دست افرادی ناشناس به آتش کشیده شد.
گفته می شود که در این آتش سوزی حدود سه میلیون ریال خسارت وارد شد.
این منزل متعلق به آقای حسین پیشرو نایب رئیس انجمن شهرستان تهران است.
» (بورس، ش 4238، ص 16) 6ـ ساواک هم این خبر را چنین نقل کرد : «حدود ساعت 1020 روز 10 /11 /57 یک هزار نفر در تجریش مقابل بیمارستان پهلوی مشغول تظاهرات و دادن شعار علیه منصور و بختیار و بر له خمینی می باشند.
» (28476 /20 ه 12 ـ 10 /11 /57)