تاریخ سند: 6 فروردین 1357
اخیراً در بین عشایر مناطق مختلف از طرف جبهه به اصطلاح ملی1 اعلامیههائی پخش و طی آن اشاره شده
متن سند:
از: 9 ﻫ 3 تاریخ: 6 /1 /2537[1357]
به: ساواکهای تابعه شماره: 10871/ ﻫ 1
تلگراف رمز
اخیراً در بین عشایر مناطق مختلف از طرف جبهه به اصطلاح ملی1 اعلامیههائی پخش و طی آن اشاره شده که روزهای نهم و بیستم فروردین در سراسر مملکت تظاهراتی انجام خواهد شد که نمونه این اعلامیه در بین عشایر بویراحمد مشاهده گردیده. دستور فرمائید مراقبت لازم معمول و هرگونه اطلاع مکتسبه در زمینه فعالیتهای مشکوک را سریعاً اعلام و در شورای هماهنگی نیز مطرح و پیشبینیهای لازم بشود.
شیخان
توضیحات سند:
1. جبهه ملی: در زمستان 1328ش، جمعی از رهبران و سران احزاب سیاسی ملیگرا که هدف مشترک آنها ملی شدن صنعت نفت بود گردهم آمدند و جبهه واحدی را موسوم به جبهه ملی به رهبری دکتر محمد مصدق پایهگذاری کردند. از جمله این احزاب میتوان به حزب ایران، حزب ملت ایران، حزب زحمتکشان ملت ایران، نهضت خداپرستان سوسیالیست، انجمن بازرگانان و کسبه ایران و غیره اشاره کرد. پس از پیروزی نهضت ملی نفت و تشکیل کابینه دکتر مصدق، برخی از احزاب و جمعیتهای تشکیلدهنده جبهه ملی از این جبهه کنارهگیری کردند و حتی به صف مخالفان دکتر مصدق پیوستند. به هر حال جبهه ملی تا کودتای 28 مرداد 1332 از دکتر مصدق و دولت او حمایت میکرد و بعد از کودتا به دلیل دستگیری و زندانی شدن بسیاری از سران جبهه ملی عملاً این جبهه فروپاشید. در سال 1338ش مجدداً گروهی از هواداران دکتر مصدق، جبهه ملی دوم را ایجاد کردند این جبهه در جریان قیام 15 خرداد 1342 واکنشی از خود نشان نداد و باعث انتقاد عدهای از سکوت آنان در قبال کشتار 15 خرداد توسط رژیم شد. به سبب بروز اختلاف و دودستگی میان سران جبهه ملی سرانجام در بهار 1343 جبهه ملی دوم نیز فروپاشید و تلاش گروهی از اعضای این جبهه برای تشکیل جهبه ملی سوم بینتیجه ماند. در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی کریم سنجابی و گروهی از بازماندگان جبهه ملی دوباره اقدام به تشکیل و فعال کردن جبهه ملی کردند و این بار سنجابی رهبری این جبهه را برعهده گرفت و تا خرداد 1360 که امام(ره) جبهه ملی را به سبب انتقاد از حکم اسلامی قصاص مرتد اعلام کرد؛ فعال بود. پس از آن اعضای جبهه ملی از کشور فرار کردند.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان رضوی- 11 صفحه 131