تاریخ سند: 19 خرداد 1354
متن سند:
شماره: 1755 / نخست وزیری سازمان اطلاعات و امنیت کشور س.ا.
و.
ا.
ک امنیت داخلی درباره: تظاهرات طلاب اخلالگر مدارس فیضیه و دارالشفاء شهرستان قم بولتن: ویژه این بولتن شامل 2 برگ است استحضار اطلاع واصله حاکی از آن بود که در روزهای 15 و 16 /3 /54 طلاب مدرسه فیضیه شهرستان قم به مناسبت سالروز 15 خرداد سال 42 در جلو درب ورودی مدرسه مذکور اجتماع و ضمن دادن شعارهای مضره، با پرتاب سنگ بطرف مأمورین انتظامی درصدد انجام اقدامات اخلالگرانه برآمده اند.
با وصول اطلاعات مذکور، اقدامات لازم در زمینه مقابله با آنان معمول و در نتیجه 26 نفر از مسببین حادثه مذکور دستگیر و بقیه متفرق گردیدند.
تظاهرات مذکور مجددا در روز 17 /3 /54 ادامه یافت و در حالیکه عده ای از طلاب با عبا و عمامه صورت خود را پوشانیده بودند روی بام مدرسه مزبور تجمع و ضمن دادن شعار به نفع روحانیون افراطی مبادرت به پرتاب سنگ به طرف مأمورین انتظامی نمودند.
در اثر ادامه اخلالگری های طلاب مزبور، تظاهرات به مدرسه دارالشفاء که در نزدیکی مدرسه فیضیه قرار دارد، کشیده شده است.
بدنبال این امر آیات مقیم شهرستان قم نمایندگانی نزد طلاب اخلالگر فرستاده و پیشنهاد می نمایند که از مدرسه خارج و به منازل خود بروند، لیکن تظاهرکنندگان به پیشنهادات مزبور توجهی ننموده و با دادن شعارهای مضره مبادرت به شکستن درب و پنجره مدارس می نمایند.
نظر به اینکه ادامه اقدامات اخلالگرانه عناصر مزبور، علیرغم هشدارهای مأمورین انتظامی، ممکن بود موجبات تحریک سایر طلاب حوزه علمیه قم را فراهم نماید و موجب بروز اغتشاش گردد، لذا نسبت به اعزام نیروی پلیس تقویتی از مرکز اقدام و نتیجتا 240 نفر از طلاب مستقر در مدرسه مذکور دستگیر و تظاهرات مزبور در ساعت 1730 روز 17 /3 /54 بدون تیراندازی و خسارت جانی خاتمه می یابد.
بدنبال دستگیری افراد فوق آیات قم (شریعتمداری، گلپایگانی و نجفی مرعشی) از انجام نماز جماعت خودداری و روز 18 /3 /54 به منظور تبادل نظر پیرامون واقعه مزبور در منزل شخصی بنام شیخ مرتضی حائری که تعداد کثیری از طلاب حوزه در بیرون منزل مذکور اجتماع نموده بودند، تجمع می نمایند.
آیات مذکور در مذاکرات معموله باین نتیجه رسیده اند که جهت خاتمه دادن به وقایع کنونی حوزه علمیه قم، تصمیمات زیر اتخاذ گردد: 1ـ در پرداخت شهریه طلاب به منظور تعطیل پیش از موقع مدارس علوم دینی تسریع شود.
2ـ از دستگیرشدگان عیادت و به خانواده آنان کمک گردد.
3ـ با توسل به مقامات انتظامی ترتیبی داده شود که مدارس فیضیه و دارالشفاء به منظور اسکان مجدد طلاب در اختیار حوزه علمیه قرار گیرد.
آیات مزبور همچنین به منظور متفرق ساختن طلابی که در مقابل منزل موصوف اجتماع نموده بودند، شیخ مرتضی حائری را مأمور نموده اند که با عناصر مذکور مذاکره و به آنان تفهیم نمایند اصلح است برای حفظ موقعیت حوزه از تظاهرات مجدد خودداری و پراکنده شوند و تصمیم در مورد وضعیت مورد بحث را به آیات واگذارند، که متعاقب این موضوع طلاب متفرق شده اند .
تحقیقات پیگیر از طلاب دستگیر شده که جمعا 266 نفر می باشند به منظور شناسایی محرکین اصلی واقعه مزبور آغاز شده است.
استدعا دارد چنانچه اراده سنیه ملوکانه تعلق گیرد، محرکین اصلی تحت تعقیب قانونی واقع و سایر طلاب اخلالگر واجد شرایط سنی در اختیار اداره نظام وظیفه عمومی قرار گیرند.
1ـ کوچکترین ارفاقی نسبت به این افراد نباید کرد اینها همان ارتجاع سیاه هستند در اخبار اعمال آنها درج شود.
2ـ محرکین اصلی تحت تعقیب قرار گیرند و مشمولین به نظام وظیفه بروند و شدیدا باید در خدمت وظیفه تحت مراقبت و خدمت سخت انجام دهند.
3ـ رئیس ساواک قم به آقایان آیات قم بگوید آنچه استنباط می شود این ها با موافقت و حمایت شما به این اعمال دست زده اند و پیغام شما یک عمل ظاهری بوده است و کمک و دیدار از فامیل آنها خود بهترین دلیل است این افراد دیگر به قم حق مراجعت ندارند و چنانچه باین روش ادامه دهید بجز آنکه به حوزه علمیه قم صدمه بخورد نتیجه دیگری عاید شما نخواهد شد.
تیمسار نصیری1.
تیمسار ودیعی فوری دستورات لازم در اجرای اوامر داده شود ثابتی 19 /3 /54 اداره یکم خیلی فوری در اجرای اوامر بندهای 2 و 3 در جلسه توجیهی بازجویان تذکر داده شود ـ بند 3 به ساواک قم ابلاغ شود به ساواک قم اعلام ـ به ساواک قم ...
اصل در پرونده بولتن است نجفی مرعشی در پرونده 75862 بایگانی شود 29 /4 /54 خیلی محرمانه
توضیحات سند:
1ـ ارتشبد نعمت اللّه نصیری فرزند (عمیدالممالک) در مردادماه سال 1289 شمسی به دنیا آمد.پس از طی تحصیلات مقدماتی و متوسطه و گذراندن دانشکده افسری در سال 1313 به درجه افسری رسید.
مدتی فرمانده گردان 2 هنگ 18 کرمان شد.
در سال 1329 فرماندهی هنگ پیاده پهلوی و سپس فرماندهی گارد شاهنشاهی را به عهده گرفت.
در کودتای 28 مرداد 1332 نقش بسیار مهمی داشت.
در سال 1337 به درجه سرلشکری رسید.
در سال 1339، ژنرال آجودانی و سپس رئیس شهربانی کل کشور شد.
در مرداد 1341 به درجه سپهبدی رسید و در سال 1342، فرماندار نظامی تهران شد.
او در سال 1343 به معاونت نخست وزیری و ریاست ساواک کشور منصوب گردید.
در 13 مهرماه سال 1350 و مقارن با جشنهای 2500 ساله شاهنشاهی، به درجه ارتشبدی رسید.
در طول دوازده سال ریاست وی در ساواک، همکاری گسترده ای بین دستگاههای جاسوسی آمریکا و اسرائیل با ساواک برقرار و مدرن ترین دستگاههای فنی جهت سرکوبی مبارزین به ایران منتقل گردید.
در سندی از لانه جاسوسی مورد عملکرد نصیری در دستگاه امنیتی شاه چنین گزارش شده است : «نصیری در زمینه مسائل امنیتی، فردی محافظه کار است و ترجیح می دهد به جای رسوخ در میان گروههای مخالف و پی بردن به اهداف و روشهایشان، آنان را یک باره سرکوب و نابود کند.
» او در طول زندگی، بیش از 40 مورد نشانهای داخلی و خارجی گرفت.
با اوج گیری انقلاب اسلامی، نصیری که به علت دخالت مستقیم و غیرمستقیم در ارعاب و تعقیب و شکنجه و قتل آزادیخواهان مورد نفرت همه طبقات جامعه بود، در تیرماه 1357 از ریاست ساواک برکنار و به عنوان سفیر به پاکستان اعزام شد.
رژیم پهلوی در عقب نشینی گام به گام خود در برابر انقلاب اسلامی، وی را به تهران فرا خواند و در یک حرکت عوامفریبانه، در 16 آبان 1357 او را بازداشت و روانه زندان کرد.
سرانجام نصیری در 22 بهمن 1357 توسط مردم دستگیر و در 27 بهمن 1357 به حکم دادگاه انقلاب اسلامی، تیرباران شد.
ر.ک : ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، ج 2، صص 508، 509.
ر.ک : اسناد ساواک، پرونده های انفرادی مهدی عراقی، ناگفته ها سید جلال الدین مدنی، تاریخ سیاسی معاصر ایران، ج 2 2ـ ساواک در بولتن نوبه ای شماره 14 تاریخ 1 /7 /1354 آورده است : «تعداد زیادی از طلاب در این حادثه به شدت زخمی و تحت حفاظت پلیس راهی بیمارستان شدند و پس از بهبود به زندان اوین منتقل گردیدند و 240 نفر بازداشت شده را به زندان اوین منتقل و پس از شکنجه های فراوان بعضی را آزاد و بعضی را محکوم به حبس طولانی و گروهی را به خدمت وظیفه سربازی اعزام نمودند».