درباره: اقدامات اخیر پاره‌ای از روحانیون افراطی در اصفهان
تاریخ سند: 4 بهمن 1336
درباره: اقدامات اخیر پاره‌ای از روحانیون افراطی در اصفهان
متن سند:
سند شماره ۱۵8گزارش تاریخ: 4 /11 /36
محترماً به استحضار می‌رساند؛
درباره: اقدامات اخیر پاره‌ای از روحانیون افراطی در اصفهان
به دنبال درج مقاله‌ای در روزنامه اطلاعات شماره ۱۵۵۰۶ مورخه 17 /10 /36 پیرامون اتحاد نامقدس استعمار سیاه و سرخ و بیوگرافی خمینی عده‌ای از روحانیون و متعصبین مذهبی در اغلب شهرها از جمله تهران، قم اصفهان، شاهرود و سایر شهرستانها علیه این مقاله صف‌آرائی نموده و با به راه انداختن واقعه قم و کشته شدن عده‌ای سعی کردند بازار اصفهان را تعطیل نمایند که این تعطیلی ابتدا از بازار و سپس به بعضی مغازه‌های واقع در خیابانهای چهارباغ عباسی عبدالرزاق، شاه، شیخ بهائی و صارمیه نیز کشانده شد. در این تعطیلی اکثر کسبه با تلفنهای ناشناسی که به آنان می‌شد1 و تهدید می‌گردیدند، از ترس شکستن شیشه‌ها و آتش زدن یا غارت مغازه‌های آنان، ناگزیر به بستن مغازه‌های خود بر خلاف میل باطنی گردیدند.2 تعطیل بازار اصفهان که از صبح روز پنجشنبه 22 /10 /36 شروع شده بود، تا صبح روز سه‌شنبه 27 /10 /36 خاتمه یافت.
به دنبال جریانات بازار در تاریخ 25 /10 /36 تعداد ۱۷ نفر از روحانیون افراطی که در رأس آنها حاج سید حسین خادمی قرار دارد، به تدریج به عنوان عیادت از سید کمال‌الدین فقیه ایمانی به منزل وی واقع در خیابان تاج رفته و پس از احوالپرسی، موضوع منبر رفتن و سپس تهیه متن اعلامیه‌ای را که در آن ضمن تسلیت به مراجع تقلید قم به مناسبت کشته شدن عده‌ای در قم، به مقاله روزنامه اطلاعات در تاریخ 17 /10 /36 اشاره و ضمن اعتراض به مطالب آن، انزجار خود را از مقاله روزنامه اطلاعات اعلام و خمینی را نیز زعیم عالیقدر خود معرفی نموده‌اند.3
نتیجه تحقیقات و اقدامات انجام شده: عده‌ای از امضاء کنندگان ذیل این اعلامیه به سازمان احضار و در مذاکراتی که با آنان به عمل آمد نتایج زیر حاصل گردیده است:
الف- سید کمال فقیه ایمانی که جلسه مذکور در منزلش بر پا بوده اظهار داشته این آقایان ظاهراً به عنوان عیادت من به منزلم آمدند ولی در آنجا شروع به بحث سیاسی نموده و تصمیم گرفتند شرحی در مورد وقایع قم و مقاله روزنامه اطلاعات بنویسند و من در محظور اخلاقی قرار گرفتم و در مقاله متن اولیه نامی از خمینی برده نشد و تنها تسلیتی به مراجع قم تهیه و من متن اولیه را امضاء کردم. ضمن اعلام جرمی نیز علیه افرادی که در متن اعلامیه دست برده‌اند تقدیم نموده که موجود است.
ب- شیخ فخرالدین کلباسی4 (واعظ و دبیر آموزش و پرورش) اظهار می‌دارد برای عیادت آقای فقیه ایمانی رفته به تدریج عده‌ای از روحانیون به همین منظور آمدند و گفتند با توجه به جریانات قم می‌خواهیم تلگراف تسلیتی به مراجع قم تهیه و مخابره کنیم. متن تهیه شد (بدون ذکر نام خمینی و سایر مطالب) این متن دست به دست شد و هر کدام از آقایان به میل خود به آن اضافه می‌کردند. موقعی که دیدم متن عوض شده به بهانه بردن پسرم به منزل بدون خداحافظی و امضاء اعلامیه از منزل آقای فقیه ایمانی خارج شدم. ایشان نیز اعلام جرمی در این زمینه تسلیم نموده است.
ج- سید حسن امامی: نامبرده نیز به حضور خود و برادرش (سید احمد امامی) در منزل فقیه ایمانی به عنوان عیادت از ایشان معترف است، لکن از اینکه چه کسی پیشنهاد تهیه اعلامیه را داده و امضاء آن اظهار بی‌اطلاعی می‌کند.5
برابر تحقیقات معموله:
۱- تعداد ۱۷ نفر از روحانیون به اسامی حاج سید حسین خادمی- سید مصطفی مهدوی هرستانی- سید جلال طاهری- سید محمد احمدی- سید احمد امامی- سید حسن امامی- شیخ فخرالدین کلباسی- شیخ حسین خادمی- صافی- سید عباس هدایتی6- سید ابوالحسن بدری- سعید شریفی- سید حجت موحد ابطحی- محمد علی ابراهیمی- شیخ محمدحسین فقیهی- محمدعلی موحد ابطحی- دکتر سیادت موسوی و مهدی فقیه ایمانی در این مجلس و در منزل مذکور حضور داشته‌اند.
۲- تهیه کنندگان متن اولیه اعلامیه عبارتند از: شیخ فخرالدین کلباسی و سید جلال طاهری، ولی آنچه مسلم است پس از تصحیح، مورد تأیید آقای خادمی که نسبت به آنها ارجحیت از نظر علم و سن دارد قرار گرفته و سپس امضاء شده است.
٣- افرادی که به این منظور به سازمان احضار شده‌اند، ضمن اعتراف به عمل خلاف خود، ضمن استدعای عفو و بخشش، متعهد گردیده‌اند منبعد از انجام هرگونه اقدام مضره و تحریک‌آمیزی خودداری نمایند. ضمناً تعدادی از این افراد اعلام جرم کتبی علیه تهیه کنندگان متن اعلامیه منظور تسلیم نموده‌اند.
نظریه: ۱- سید جلال طاهری ممنوع‌المنبر شده است.
۲- شخصی که به وی مأموریت داده شده پیش‌نویس اعلامیه را که به امضاء ۱۷ نفر موصوف رسیده و ترتیب پاکنویس نمودن و به امضاء سایر روحانیون را بدهد، شیخ محمدحسین فقیهی است که این عمل را انجام داده ولی اسم حدود ۳۵ نفر روحانی دیگر را بدون اطلاع آنها در ذیل اعلامیه نوشته است که چند نفر آنها احضار و ضمن اظهار بی‌اطلاعی اعلام جرم نموده‌اند.
۳- شیخ محمدحسین فقیهی7 صلاحیت منبر رفتن ندارد و نسبت به ممنوع‌المنبر نمودن وی در صورت تصویب اقدام گردد.
۴- در صورت تصویب خود تیمسار ریاست با رئیس دادگستری اصفهان یا دادستان مذاکره و اعلام جرمهای موجود تسلیم تا اقدام به عمل آید.
۵- در مورد سید حسین خادمی و سید مصطفی مهدوی هرستانی8 که هر دو نفر سردمدار و دارای سوابق قبلی می‌باشند، به هر صورت مصلحت بود امر به ابلاغ فرمایند.
1- اعلام جرمها را شخصاً به دادگستری بدهند و رسید دریافت دارند
۲- در مورد بند ۳ برابر پیشنهاد اقدام شود
۳- در دنباله تلگراف چگونگی به طور اختصار به مرکز منعکس و فتوکپی اعلام جرمها ارسال شود و تقاضا گردد با وزارت دادگستری هم مذاکره شود که دستور دهند برابر قانون دقیقاً نسبت به موضوع رسیدگی نمایند تا در آینده این گونه اعمال صورت نگیرد. [تقوی]
4 /11 شرف‌الدین قبادی نادری
توضیحات سند:
1- یکی از وسایلی که انقلابیون برای اطلاع‌رسانی از آن استفاده می کردند تلفن بود. آنان با تهیه شماره تلفن مغازه‌ها، با صاحبان مغازه تماس برقرار و ضمن توضیحات لازم پیرامون وقایع و ضرورت همکاری مغازه‌دارها از آنان تقاضای همراهی می‌نمودند تا از باز کردن مغازه خودداری نمایند.۲- تعابیری که ساواک برای اقداماتی که مردم برای دعوت از مغازه‌داران و اهالی بازار جهت تعطیل کردن محل کسبشان به کار گرفته غیر واقعی است. اینگونه تعابیر برای نهضتی که همه گروههای اجتماعی داوطلبانه در آن شرکت جستند، دور از حقیقت است. در طول دوران انقلاب اسلامی حتی یک مغازه به خاطر عدم همراهی و همگامی آتش زده نشد.
3- متن اصلی اعلامیه ابتدا توسط حجت‌الاسلام محسن قرائتی تنظیم و توسط شیخ محمدحسین فقیهی به اصفهان آورده می‌شود و جهت امضاء روحانیون به منزل آیت‌الله خادمی برده می‌شود. به لحاظ آنکه منزل آیت‌الله خادمی تحت نظر نیروهای امنیتی رژیم بوده است، با صلاحدید آیت‌الله خادمی، روحانیون در منزل حاج آقا کمال فقیه ایمانی تجمع و بیانیه مذکور را امضا می‌کنند.
4- حجت‌الاسلام فخرالدین کلباسی اشتری در سال ۱۳۰۳ه ش در اصفهان و در خانواده‌ای روحانی متولد شد و پس از فراگیری تحصیلات ابتدایی و متوسطه به مشهد مقدس هجرت نمود و در حوزه علمیه مشهد نزد شیخ علی ادیب نیشابوری، سیداحمد یزدی، حاجی سبزواری و پدرش میرزامحمد کلباسی به تحصیل علوم دینیه پرداخت و سپس به اصفهان بازگشت و در درس آیت‌الله سید حسین خادمی، سید علی‌اصغر برزانی و سید صدرالدین کوهپایی شرکت نمود و در طول این مدت در دانشگاه تهران، در رشته حقوق قضایی به تحصیل مشغول و موفق به اخذ لیسانس گردید.
وی پس از استخدام در آموزش و پرورش در دبیرستانهای اصفهان به تدریس پرداخت و ضمن وعظ و خطابه، مردم را هدایت و راهنمایی می‌نمود. حجت‌الاسلام کلباسی که از مؤسسین احمدیه و قائمیه اصفهان بود، در طول مبارزات حضرت امام (ره) همواره از نهضت حمایت و به سازندگی نسل جوان و افشای سیاستهای رژیم پهلوی می‌پرداخت و چندین بار توسط ساواک احضار و مورد بازجویی قرار گرفت.
سرانجام در سال ۱۳۶۶ ه ش رحلت و در تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد. تاریخ علمی و اجتماعی اصفهان مصلح‌الدین مهدوی جلد سوم، ص 254، 256، 257
5- احضار شدگان به ساواک با توجیهات مختلف قصد گریز از دست بازجویان سفاکی همچون نادری را داشته‌اند که تنها نام او کافی بود تا فرد رنگ از رخسارش بپرد و موی بر بدنش راست و غالب تهی کند.
6- حجت‌الاسلام سید عباس هدایتی در سال ۱۳۱۹ ه ش در اصفهان متولد گردید. پس از طی تحصیلات ابتدایی و متوسطه وارد حوزه علمیه اصفهان شد و سپس در دانشگاه تهران در رشته الهیات موفق به اخذ لیسانس گردید و به استخدام آموزش و پرورش در آمد و در شهرستان خوانسار به تربیت نسل جوان و آشنایی آنان با احکام نورانی قرآن پرداخت.
در سال ۱۳۵۰ به اصفهان بازگشت و به فعالیتهای خود ادامه داد. در سال ۱۳۵۷ در انجمن اسلامی معلمان اصفهان و سازماندهی دانش‌آموزان فعالیت چشمگیری داشت. حجت‌الاسلام هدایتی در آبان ۵۷ به مدت شانزده روز توسط فرماندار نظامی محبوس گردید. وی با پیروزی انقلاب اسلامی در نهادهای مختلف فرهنگی و اجرایی مشغول به کار شد و یک دوره نیز به نمایندگی از سوی مردم فریدن در مجلس شورای اسلامی حضور یافت.
7- حجت‌الاسلام محمدحسین فقیهی سرشکی در سال ۱۳۳۰ ه ش در اصفهان متولد و پس از طی تحصیلات ابتدایی دوره مقدمات علوم حوزوی را نزد پدرش حاج آقا مصطفی فقیهی گذرانید و سپس عازم حوزه علمیه قم شد و از محضر آیت‌الله مشکینی، آیت‌الله فاضل لنکرانی، آیت‌الله حسین نوری و آیت‌الله سبحانی بهره برد و در سال ۱۳۴۵ عازم نجف شد و در درس حضرت امام (ره) و آیت‌الله شهید سید اسدالله مدنی حاضر گردید و در سال ۴۹ به ایران بازگشت و مجدداً در حوزه علمیه قم مشغول به تحصیل شد و قبل از انقلاب به اصفهان وارد و نزد آیت‌الله خادمی تحصیلات خود را ادامه داد. وی در سال ۵۶ به اتهام تهیه و پاکنویس نمودن نامه علماء به ساواک احضار و ممنوع‌المنبر و ممنوع‌الخروج گردید.
پدرش حاج آقا مصطفی فقیهی نیز به اتهام امضا نامه به ساواک احضار و پس از بازجویی مرخص گردید. وی بعد از انقلاب ضمن تدریس در دانشگاه در قوه قضاییه نیز مشغول خدمت بوده است.
8- آیت‌الله سید مصطفی مهدوی هرستانی فرزند بحرالعطاء در سال ۱۲۷۷ ه ش متولد گردید و در حوزه علمیه اصفهان مشغول به تحصیل شد و از محضر علمای بزرگی همچون مرحوم حاج شیخ محمدحسن عالم نجف‌آبادی، شیخ مهدی درچه‌ای، حاج آقا رحیم ارباب، سید محمد مدرس، حاج آقا صدر کوهپائی و شیخ محمدرضا نجفی استفاده نمود و سپس به حوزه علمیه قم عزیمت و در مجلس درس آیات عظام شیخ عبدالکریم حائری، سید صدرالدین صدر، حجت کوه کمره‌ای و سید محمدتقی خوانساری حضور یافت، و در سال ۱۳۲۰ به نجف اشرف مشرف و مدت هشت سال در آن دیار اقامت نمود و از محضر آیات عظام سید ابوالحسن اصفهانی، جمال‌الدین گلپایگانی، سید عبدالهادی شیرازی، سید محمود شاهرودی و اصطهباناتی کسب فیض نمود و در سال ۱۳۵۰ به اصفهان بازگشت و به تدریس مشغول و از چهره‌های شاخص حوزه علمیه اصفهان گردید.
پس از ورود به اصفهان ساواک ایشان را به دلیل توزیع رساله حضرت امام (ره) و طرفداری از ایشان احضار و با وی شدیداً برخورد کرد. آیت‌الله مهدوی از پیشگامان نهضت حضرت امام (ره) در اصفهان بود که از اقدامات انقلابی حمایت می‌نمود و سرانجام در سال ۱۳۶۷ به دیار باقی شتافت و در جوار حرم حضرت معصومه به خاک سپرده شد.