تاریخ سند: 28 خرداد 1348
موضوع : اظهارات سید[شیخ] عبدالله مجتهدی
متن سند:
تاریخ: 28 /3 /1348
رونوشت گزارش خبرشماره 1573 /21. 30 /3 /1348
موضوع : اظهارات سید[شیخ] عبدالله مجتهدی
ساعت 18 روز 28 /3 /1348 آیتالله حاج سیدعلی بهبهانی (یکی از روحانیون مقیم اهواز) سیدعبدالله مجتهدی [مجتهدزاده] فرزند وی، شیخ مرتضی حائری، دوانی، و علی در منزل آیت الله شریعتمداری حضور داشته و با هم مشغول گفتگو بودند ابتدا عبدالله فرزند آیت الله بهبهانی اظهار داشت امروز نامهای از اهواز برایم واصل شده و در آن نوشته اند اخیراً یک نفر از اهل علم که از عراق مراجعت نموده نقل می کرد آنچه در جراید ایران راجع به وضع عراق و شکنجه ایرانیان توسط حکومت بعثی1 عراق درج می نمایند یک صدم جنایات عمال حکومت بعثی عراق نیست. سیدعبدالله افزود چند روز قبل آقا زاده آقای خلخالی که از عراق مراجعت نموده بود برای ما تعریف میکرد که اتوبوسها و تاکسیهای عراقی طلاب و اهل علم را سوار نمیکنند و روز بعد از واقعه مسجد کوفه عدهای از روحانیون و طلاب قصد داشتند پای برهنه و پیاده به سمت مسجد کوفه عزیمت کنند لکن مامورین عراقی به آنان حمله کرده و عده زیادی از طلاب را مضروب و تعدادی را نیز به هلاکت رساندند؛ حتی از تحویل جنازه طلاب خودداری کردند. ضمناً فرزند یکی از روحانیون آنجا مریض بوده و چون جهت معالجه به بیمارستان مراجعه مینماید دکترهای بیمارستان از معالجه او امتناع و میگویند تو عجم و یهودی هستی و در نتیجه فرزند آن روحانی جان سپرد. مرتضی حائری اظهار داشت اگر یهودی هم باشند خیلی بهتر از بعثیهای تودهای هستند. سیدعبدالله اضافه نمود چندی قبل دولت کویت میخواسته از عراق لوله آب به کشور خودش بکشد لکن یکی از وزراء کویت گفته بود که عراقیها آب را به روی امام حسین بستند بنابر این اگر روزی اختلاف سیاسی بین عراق و ما پدید آید آنان مردم شقی و ستمکاری هستند و آب را برویمان میبندند. علی دوانی اظهار داشت یکی از اهالی خرمشهر که از عراق مراجعت کرده میگفت که در عراق آدمها را مثل گوسفند نابود میکنند و شبانه همه را در چاهها میریزند. افراد حاضر در منزل آقای شریعتمداری عموماً از رفتار وحشیانه حکومت عراق ابراز ناراحتی و نگرانی مینمودند.
نظریه منبع : نظری ندارد.
نظریه رهبر عملیات : مفاد گزارش صحت دارد. نارضایتی عمومی نسبت به اقدامات بی رویه حکومت عراق در حوزه [علمیه] قم افزایش یافته و مردم به خصوص روحانیون وطلاب از این بابت در نگرانی به سر میبرند.
نظریه امنیت داخلی : مفاد گزارش منبع صحیح است. اظهار نظر رهبر عملیات مورد تایید است. تعجب اینکه چرا مراجع ساکتند.
رونوشت برابر اصل است.
اصل در پرونده 66151 بایگانی است
در پرونده آیت الله حاج سیدعلی بهبهانی بایگانی شود. 3 /6 /1348 59710
توضیحات سند:
1. ریشههاى حزب بعث را بایستى در سوریه جست و جو کرد و این مربوط مىشود به سالهاى بین 1909 تا 1920 که مجامع سرى تحت نام «فطاط، قحطانیه والعهد» به منظور مبارزه با تسلط عثمانى در کشورهاى عربى ایجاد شد. از 1920 که سرزمینهاى عربى خاورمیانه براساس تصمیمات کنفرانس «سان ییو» تحت قیمومیت انگلیس و فرانسه قرار گرفت. حزب دیگرى به نام «استقداى» با زیربناى فکرى ناسیونالیسم عربیسم در سوریه، اردن و عراق در جهت مبارزه با استعمار و حیات بخشیدن به هویت عرب، تشکیل شد. از 1932 به علت نفوذ «اتحاد ناسیونالیست» که مرکب از خرده بورژوازى کارمندان، بازرگانان و دانشآموختگان بود، در اکثر کشورهاى عربى خاورمیانه فعالیت خود را آغاز کرد. در سال 1939 به علت نفوذ عوامل استعمار فرانسه در حزب و ایجاد انشعابات، حزب به نابودى کشیده شد. از درون ویرانههاى حزب ناسیونالیست، دو حزب جدید یکى به نام «حزب ناسیونالیستى عرب» به رهبرى زکى ارسوزى و دیگرى حزب «احیاء العرب» به رهبرى میشل عفلق و صلاحالدین بیطار به وجود آمد. این حزب پس از چند سال به حزب بعث عربى تغییر نام داد. هدف ایدئولوژیک حزب بعث عبارت بود از «ناسیونالیسم عرب، آزادى و وحدت و سوسیالیسم» هدف سیاسى آن مبارزه با حضور استعمارى فرانسه در کشورشان و ایجاد سوریه بزرگ (شامل عراق، اردن، فلسطین، لبنان و سوریه) بود. در سال 1941 عفلق کمیته سورى کمک به رشید گیلانى در عراق را تشکیل داد. بنابراین نخستین هدف استراتژیک عفلق، توسعه اندیشههاى حزب در عراق بود. حزب بعث در سال 1948 در عراق شکل گرفت. این تاریخ مربوط مىشود به زمـان تشـکیــل کشــور صهیونیستى اسرائیل و شدت گرفتن موج ناسیونالیسم عرب براى مقابله با تجاوز اسرائیل، دکتر سامى شوکت که یک ناسیونالیستهای افراطى بود، در 7 آوریل کمیته حزب بعث را در عراق تشکیل داد و در مدتی کمتر از سه سال، موفق به تأسیس شعباتى در سراسر عراق شد، ولى هنوز جرأت خودنمایى در صحنه سیاسى کشور را نداشت، تا این که در 1953 همزمان با تظاهرات مردم عراق علیه تجدید قرارداد دولت با شرکت نفت عراق، موجودیت و فعالیت خود را علنى ساخت.
برنامه اصلى حزب بعث را مىتوان به این صورت خلاصه کرد:
1 ـ غیرمذهبى کردن دولت.
2 ـ سوسیالیستى کردن اقتصاد.
3 ـ وحدت عربى را به صورت یک ایده مشخص کلیه اعراب در آوردن.
پس از تسلط بعث در عراق و به دست گرفتن رژیم این کشور و بروز اختلاف با سوریه حزب بعث لبنان نیز به دو شعبه تقسیم شده است. که رهبرى حزب بعث طرفدار عراق را دکتر عبدالمجید رافعى به عهده دارد و عاصم قانصوه رئیس حزب بعث طرفدار سوریه است. تاریخ سیاسى ـ اقتصادى عراق، دکتر على بیگدلى، صص 65 - 63
منبع:
کتاب
حجتالاسلام و المسلمین علی دوانی به روایت اسناد ساواک صفحه 103