صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

محترماً برابر گزارش تلفنی همکار از تربت ‌حیدریه و تأیید فرماندار از ساعت 930 صبح روز جاری مجلسی در مسجد جامع تربت ‌حیدریه

تاریخ سند: 9 فروردین 1357


محترماً برابر گزارش تلفنی همکار از تربت ‌حیدریه و تأیید فرماندار از ساعت 930 صبح روز جاری مجلسی در مسجد جامع تربت ‌حیدریه


متن سند:

تاریخ: 9 /1 /2537[1357]

محترماً برابر گزارش تلفنی همکار از تربت ‌حیدریه و تأیید فرماندار از ساعت 930 صبح روز جاری مجلسی در مسجد جامع تربت ‌حیدریه از طرف روحانیون منعقد و آیت‌الله امامی به تحریک آیت‌الله طباطبائی منبر رفته ضمن سخنرانی پیرامون حادثه قم و تبریز و کشته‌شدگان اظهار تأسف نموده و با اینکه به فرماندار قول داده است از خمینی صحبتی ننماید، ضمن اینکه نام چند نفر از علماء را برده، از خمینی تجلیل نموده است و بیان داشته تاریخ شاهنشاهی1 را ما محکوم می‌کنیم. تاریخ شاهنشاهی 2500 ساله نتوانست خودش را نگهداری نماید چه طور می‌خواهد ما را نگه دارد. تاریخ اسلامی است که به دستور قرآن کریم می‌تواند ما را حفظ و نگهداری کند. مشارالیه در مدت سه ساعت سخنرانی مرتباً از آقای طباطبائی که در مجلس حضور داشت تجلیل و می‌گفت طبق امریه ایشان که دستور فرموده‌اند مطالب را روی منبر می‌گویم. نامبرده در خاتمه سخنانش بیان نمود:
1. آزادی بیشتر از دولت خواستاریم.
2. با برنامه‌های دولت که منافی عفت و فساد بیشتر دارد مخالف و می‌خواهیم که به جای این برنامه‌ها قانون اسلام را جایگزین نمایند.
3. در این مجلس از رویداد غم‌انگیز قم و تبریز اظهار تأسف و تأثر می‌نمائیم.
و سپس از حضار به ویژه کسبه که مغازه‌ها را از صبح در سراسر تربت تعطیل نموده‌اند خواست با نظم و آرامش مجلس را ترک کنند و اضافه نمود با اینکه در نظر داشتیم بعدازظهر به تعطیل ادامه و مجلسی تشکیل دهیم، با توجه به موقعیت ایجاب نمی‌نماید و اصلح است کسبه در بعدازظهر به کارشان با آرامش ادامه دهند و در ساعت 1200 با نظم و آرامش مجلس تمام شده است.2
توضیح و نظریه شنبه . شخصی به نام حسین اهل قریه آغویه3 از توابع تربت حیدریه که در حوزه علمیه قم به تحصیل علوم دینی اشتغال دارد، چند روزی است به همراه چند نفر از طلاب قمی به تربت‌‌حیدریه وارد که به همراه دوستان طلبه خود در مجلس متشکله مسجد جامع تربت شرکت و تحریکاتی نیز می‌نموده و چون از تعطیل بازار در بعدازظهر روز جاری و تشکیل مجلس در بعدازظهر توسط فرماندار و شهربانی جلوگیری و آیت‌الله امامی طبق تعهدی که سپرده از تشکیل مجلس و تعطیل بازار در بعدازظهر روز جاری ممانعت و برابر تعهد عمل نموده، طلبه حسینی و طلابی که همراه او هستند در نظر داشته در بعدازظهر و فردا تاریخ 10 /1 /37 در قراء آغویه و کهریزک4 ناگهانی از توابع تربت تظاهرات نموده و مجلسی تشکیل دهند که مراتب از طریق فرمانداری تربت به واحد ژاندارمری و شهربانی اعلام که مراقب نامبرده و همراهان او باشند. مراتب استحضاراً به عرض می‌رسد.5
بخش 3. عضدی 9 /1 /37

توضیحات سند:

1. مجلس فرمایشى شوراى ملى در آبان 1304 ش احمدشاه قاجار را از سلطنت برکنار کرده و رضاخان را به عنوان نیابت موقت سلطنت برمى‌گزیند. در همین زمان مجلس مؤسسان براى تغییر مواد قانون اساسى و تفویض سلطنت به رضاخان تشکیل شده و بالاخره در آذر همان سال رضاخان پهلوى را به عنوان پادشاه ایران معرفى مى‌کند و او در تاریخ 4 /2 /1305 ش تاج‌گذارى مى‌کند و دوره حکومت دیکتاتورى و دین‌ستیزى او و بعد از او فرزندش محمدرضا پهلوى شروع مى‌شود. محمدرضا پهلوى در ادامه روند مبارزه با مظاهر دینى و ملى و سنت‌ها و آیین‌هاى برگرفته از هویت اسلامى و تاریخى مردم ایران در اواخر سال 1354 اقدام به تغییر تاریخ رسمى کشور از هجرى شمسى به تاریخ شاهنشاهى نمود و چون در سال 1355 پنجاهمین سال شروع سلطنت پهلوى و سى و پنجمین سال پهلوى دوم آغاز مى‌شد با افزودن 2500 سال حکومت شاهنشاهى تاریخ باستان ایران به آن، تاریخ رسمى کشور را به 2535 شاهنشاهى تغییر داد. از آن پس کلیه مکاتبات انجام شده در سازمانها و وزارتخانه‌ها براساس تاریخ جدید محاسبه و درج مى‌گردید. دکتر مدنى در کتاب خود در این باره مى‌گوید: «آخرین نقطه فرعونیت و اوج طاغوت را در سال 1354 ملاحظه مى‌نماییم، وقتى که رژیم درصدد برآمد تا با پیامبر بزرگ اسلام رسما به معارضه برخیزد و به محو مؤثرترین تجلى فرهنگ اسلامى مبادرت نماید. شاه در نطق افتتاحیه مجلس دوره 24 شوراى ملى از نمایندگان مى‌خواهد تا فرهنگ ایرانى را از عوامل بیگانه‌اى که در این فرهنگ راه یافته نجات دهند و آن را از میان تمام آثار و مظاهر ناپسند دورانهاى انحطاط اجتماعى و اخلاقى گذشته پاک نمایند! به دنبال این اظهارات مجلسین شوراى ملى و سنا در تاریخ 24اسفند 1354 جلسه مشترکى تشکیل داده و به جاى تاریخ هجرت پیامبر گرامى اسلام (صلى‌الله‌ علیه وآله) آغاز سلطنت کورش بنیانگذار شاهنشاهى ایران را به عنوان سرآغاز تقویم و مبدأ تاریخ ملى ایران قرار دادند... با اوج‌گیرى نهضت اسلامى مردم ایران به رهبرى حضرت امام خمینى (ره)، دولت شریف‌امامى که در آن جلسه مشترک فوق‌الذکر رئیس جلسه بود و این اقدام شاهانه را ستایش و تملق بسیار نمود، براى آرام کردن مردم و حفظ و تثبیت موقعیت دولت خود طى بخشنامه‌اى در شهریور 1357 اعلام نمود. مبدأ تاریخ سال هجرت خاتم‌النبیین محمدبن عبدالله‌(ص) از مکه معظمه به مدینه طیبه مى‌باشد و آغاز سال روز اول بهار و سال کماکان شمسى حقیقى است و بدین ترتیب بعد از دو سال و نیم تاریخ شاهنشاهى حذف شده و مجددا تاریخ هجرى شمسى مورد استعمال قرار گرفت. (ر.ک: تغییر لباس و کشف حجاب به روایت اسناد، مرکز بررسى اسناد تاریخى، صفحات 58 مقدمه و 420 و تاریخ سیاسى معاصر ایران، دکتر مدنى، جلد دوم، صفحه 232 و 233 و نخست‌وزیران ایران از مشیرالدوله تا بختیار، دکتر عاقلى، صفحه 1138)
2. نوار سخنرانی آقای امامی توسط استانداری خراسان در هفت صفحه پیاده شده که ساواک مشهد آن را طی شماره 5562/ ﻫ 1- 9 /2 /37 برای اداره کل سوم ارسال نموده، بخش ضمائم و در بخشی از این سخنرانی آمده است: « ناطق پس از قرائت آیاتی چند خطاب به مردم عنوان می‌نماید که نثار ارواح پاک جان‌نثاران راه حق و حقیقت و فضیلت و عدالت و انسانیت و توحید صلواتی نثار کنید ... برای حفظ و اداء [اعلای] کلمه توحید و یگانه‌پرستی و سرنگونی شرک و کفر و ظلم و بیدادگری و بنیان اساس روحانیت و علم و فقاهت بالاخص رجال برجسته آتیه عالم علم و فقاهت و دین و مراجع عالیقدر و زمامداران زنده با شهامت عالم اسلام و تشیع حضرت آیت‌الله العظمی سیدابوالقاسم خوئی صلواتی بلند ختم کنید. (صلوات عمومی) پس‌ از آنکه ناطق نام حضرت آیت‌الله سیدابوالقاسم خوئی و حضرت آیت‌الله سیدروح‌الله خمینی را می‌برد و حاضرین صلوات می‌فرستند عنوان می‌کند نباید در موقع صحبت شعار بدهید و هر موقع که لازم باشد خواهم گفت که صلوات بفرستید و در هر صورت باید رعایت احترام منبر را بنمائید. باید قم به خود بنازد و ببالد. چه شرافتهائی که نصیب این سرزمین شده است. آشیان خاندان عصمت و طهارت قم است... اگر قمی‌ها نبودند آثار دین از بین رفته بود و محو می‌شد... بحمدالله از یک دارالتبلیغ حضرت آیت‌الله العظمی سیدکاظم شریعتمداری به متجاوز 70 کشور در خارج ایران مبلّغ و مجله اسلامی منتشر می‌شود... مردم دلهایتان قوی باشد. آن کسی که زمام عالم انسان در قبضه قدرت اوست، آن کسی که کهکشانها را اداره می‌کند، تعهد کرده و زعامت فرموده که قرآن باید برای ابد محفوظ بماند... سپس بعد از عنوان نمودن مطالبی در همین زمینه، خواسته‌های ملت مسلمان را به این شرح اعلام می‌نماید. 1. تقاضای ما ملت مسلمان این است که قانونی مخالف قانون قرآن در این مملکت نباشد. 2. باید آن عده‌ای که ضامن دین و قرآن هستند، وجدان بشریت در مقابل آنها احترام بگذارد... ملت اسلامی و پیروان دین اسلام به مقام روحانیت علاقه‌مندند ... از طرف روحانیت از شما تشکر می‌کنم. از طرف حضرت آیت‌الله العظمی سیدمحمدکاظم شریعتمداری از همه روحانیونی که با ما هماهنگی کرده‌اند، تشکر می‌نمایم.‌ ای قم مبارک باد تو را که بعد از این بادها بر خاک تو بوزد و خاک تو را در زمینها پراکنده کند و هر ذره‌ای که به هر نقطه‌ای برسد یک چنین مقام بنا شود که مقام توحید و دین و قرآن باشد...» بخش ضمائم
3. روستای آغویه در دهستان بالاولایت از توابع بخش مرکزی شهرستان تربت حیدریه قرار دارد. جمعیت این روستا براساس سرشماری سال 1385ش 232 خانوار (841 نفر) اعلام شده است.
4. منظور روستای کاریزک خوجوئی است که دهستان بالاولایت از توابع بخش مرکزی شهرستان تربت حیدریه قرار دارد و جمعیت آن براساس سرشماری سال 1385ش 263 خانوار (972 نفر) اعلام شده است.
5. ساواک خراسان این گزارش را طی شماره 5092/ ﻫ 1- 9 /1 /37 برای اداره کل سوم ارسال و در ذیل آن نوشته است: «مراتب جهت مراقبت‌های لازم به شهربانی و ناحیه ژاندارمری خراسان اعلام گردید.» بخش ضمائم

منبع:

کتاب انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان رضوی- 11 صفحه 212


صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.