متن سند:
بسم الله الرحمن الرحیم اداره محترم مجله هفتگی روشنفکر.تهران بعد از عرض سلام و مسئلت توفیق آن مجله در خدمت بمعارف اسلامی و تهذیب اخلاق جامعه.
چون بعضی مطالبی که در شماره 687 تحت عنوان قدیمی ترین مدرسه ایران مرقوم شده اشتباه محض است خواهشمند است برای رفع اشتباه از خوانندگان محترم طبق قانون مطبوعات در همان صفحه این توضیح را عینا درج فرمائید موجب مزید تشکر است.
در صفحه 52 نوشته شده که از یکی از طلاب پرسیدم خرج شما چقدر است.
گفت مدرسه از محل بودجه آستانه تحت شرایطی بطلاب هزینه تحصیلی میدهد توضیحی عرض میکنم.
از ابتداء تأسیس حوزه علمیه قم بوسیله مرحوم آیه الله آقای حاج شیخ عبدالکریم حائری قدس سرّه تا حال چنین موضوعی سابقه نداشته و هزینه تحصیلی طلاب بهیچوجه بآستانه ارتباط نداشته و ندارد.
همانطور که خاطر عموم مسبوق است کمکهائی که بعنوان هزینه تحصیلی بآقایان طلاب حوزه های علمیه قم و نجف و سایر بلاد میشود از محل وجوه شرعیه ای است که مستقیما مردمان متدیّن و شیعیان ایران و کشورهای دیگر بحضرات مراجع و آیات میپردازند و مبلغی که بهر یک از آقایان طلاب میرسد هم بیش از مبلغی است که مرقوم شده است و همانطور که تذکر فرموده اید آقایان طلاب با بضاعت طبع و علو همتی که دارند در انجام این تکلیف بزرگ دینی (تحصیل و نشر علوم و معارف اسلام) کوشا و ساعی و جز از خزانه حضرت بقیه الله عجل الله تعالی فرجه الشریف بحمدالله تعالی بر هیچ بودجه دیگر تحمیل نیستند.
راجع بامتحانات طلّاب هم توضیح داده میشود که برای پیشرفت بیشتر امور تحصیلی طلاب از زمان مرحوم آیه الله العظمی بروجردی قدس سرّه امتحاناتی برقرار شد که اکنون هم با شرائط و ترتیبات دقیق کتبا و شفاها برگزار میشود و با اینکه شرکت در این امتحانات الزامی نیست مورد حسن استقبال آقایان طلاب واقع شده است.
برنامه این امتحانات فقط باید از طرف عدّه ای از مدرسین حوزه تحت نظر مراجع بزرگ که تنها مقام صالح برای رسیدگی بوضع حوزه و اظهار نظر در کیفیت تحصیلات طلّاب و اداره حوزه های روحانیت میباشند بدون مداخله مقامات و افراد دیگر مطرح شود.
و علاوه بر آقایان مدرسین هم شخصا طلاب را امتحان مینمایند راجع نظام وظیفه طلابی که مشمول هستند (و عدّه آنها مقتضی متنابه نیست) یا آنچه که در زمان مرحوم آیه الله بروجردی تا بحال در حوزه سابقه داشته این است که طبق تصدیق دو نفر از مدرّسین حوزه کارت تحصیلی صادر میشده بدیهی است آنچه از نظر شیعیان جهان مورد احترام و معتبر است همان گواهی و شهادتنامه علماء و اساتید حوزه و مراجع دینی است و نظارت یا دخالت دیگران علاوه بر اینکه ارزش شرعی ندارد بسا مانع از حسن جریان کار حوزه ها خواهد شد و السلام علیکم و رحمه الله و برکاته.
بتاریخ 9 شهر رمضان 1386 ـ سرپرست مدرسه فیضیه قم ـ احمد الغروی اداره محترم مجله هفتگی روشنفکر قم ـ مدرسه فیضیه.
احمد الغروی