تاریخ سند: 26 دی 1344
موضوع: اظهارات سید عبدالرضا حجازی واعظ
متن سند:
شماره: 2025/س ت 3
از ساعت 30 /13 روز 25 /10 /44 سید عبدالرضا حجازی واعظ در مسجد ارک به منبر رفت و پس از ذکر مقدمهای گفت مردم به انبیا اعتماد دارند یعنی اگر امام هر چیز از آنها بخواهد بدون دریغ میدهند ولی مردم به دولتها مطمئن نیستند و حتی مالیات را به آنها نمیدهند مأمور مالیات میرود و اخطار میکند که بدهی مالیاتی خود را بپردازد آن شخص به مأمور میگوید این ده تومان را بگیر و برو بگو طرف در آدرس معینه شناخته نشد چندی بعد مأمور دیگری را میفرستند این مأمور را هم به طریق دیگری رد میکند و به این ترتیب از پرداخت مالیات به دولت شانه خالی میکند زیرا میترسد که این مالیاتها صرف خوشگذرانیها شود موقعی که در زندان بودم مجله خواندنیها1 را مطالعه میکردم مقالهای به قلم خواجه نوری2 نوشته شده بود که چرا باید تلویزیون مالیات ندهد؟ آقایان چرا تلویزیون مالیات نمیپردازد مگر مالیات را باید فقط کسبه تمام و کمال بپردازند.
من دیروز عرض کردم که دولت باید خواستههای روحانیون را جامه عمل بپوشاند من به نمایندگی از طرف روحانیون به دولت میگویم اگر راست میگویند و با روحانیون از در آشتی درآمده و به همین جهت به مساجد میآیند و از نزدیک به صحبتهای وعاظ و خواستههای روحانیون گوش میدهند باید به 10 خواسته روحانیون که فردا در همین مسجد اعلام میکنم ترتیب اثر بدهند و انشاءالله خواستههای ما مورد قبول دولت واقع خواهد شد.
من روی اظهارات روز قبل باور نمیکردم که امروز بتوانم آزادانه با شما صحبت کنم انشاءالله روز بعد هم موفق خواهم شد این ده خواسته روحانیون را مطرح کنم.
امور اجتماعی 27 /10 /44
رؤیت شد
گیرندگان: ریاست ساواک استان مرکزی بخش امور اجتماعی 2 نسخه جهت اطلاع
توضیحات سند:
1ـ مجله خواندنیها یکی از قدیمیترین مجلات ایرانی بود که انتشار آن از 1319 آغاز شد و تا تابستان 1358 و حدود یک سال و نیم پیش از اعدام صاحب امتیاز و مدیر مسئول آن علی اصغر امیرانی پیوسته انتشار مییافت.
امیرانی در سال 1319 موفق شد تا اتاقی اجاره کند و با جمعآوری خواندنیترین و جالبترین مطالب چاپ شده در نشریات روز، جزوه خواندنیها را چاپ نماید.
در سال اول انتشار، خواندنیها بیشتر شبیه به جزوه بود تا مجله، دوره این سال آنچنان نایاب است که خود امیرانی تنها در اواسط دهه چهل موفق به یافتن مجدد آن شد.
در سالهای نخست، خواندنیها نویسندهای به جز امیرانی نداشت.
اما بعدها با رونق کار مجله، روز به روز بر تعداد نویسندگان و سردبیران و پرسنل مجله افزوده شد.
افرادی چون امیر هوشنگ عسگری، نصرالله شیفته، ایرج نبوی، محمود طلوعی، ذبیحالله منصوری، مسعود برزین، حسین برمکی، خسرو شاهانی و کریم رشتیزاده مطلب مینوشتند.
کیفیت مطالب خواندنیها، بارها حرکت سینوسی داشته است.
از چاپ خاطرات دختران اغفال شده و داستانهای عامهپسند، تا چاپ انتقادات و مقالات صریح و بیپرده از دولت، دادگستری، خانواده پهلوی و حتی شخص محمدرضا پهلوی.
نوشتههای امیرانی در باب تحلیل اوضاع روز، عمدتاً پس از وقایع آذربایجان و ترور شاه در دانشگاه تهران آغاز شده است
در سالهای اولیه، شکل ظاهری مجله چنین بود که در کادری 11 سانتیمتری کلمه خواندنیها به شکلی درشت چاپ شده بود.
در بالای جلد نیز عبارت «آنچه خوبان همه دارند تو تنها داری» (که بعدها شعار سالهای طولانی مجله شد) به چشم میخورد.
بعدها تصویر هلال ماه و چند ستاره در قاب دایره، لوزی و یا بیضی (بسته به سال انتشار) جای این اشعار را گرفت.
خواندنیها برای آخرین بار در مرداد 1358 چاپ شد.
با اعدام امیرانی در سال 1360، مؤسسه خواندنیها به حکم دادگاه به مالکیت بنیاد مستضعفان رسید و مصادره شد.
تتمه ماشینآلات این مؤسسه در سال 1368 به شرکت «شرکت چاپ و نشر سپه» وابسته به بانک سپه فروخته شد و امتیاز خواندنیها برای بنیاد مستضعفان باقی ماند.
(امیرانی در آینه خواندنیها، زبیده جهانگیری، نگارستان کتاب، تهران، سال 1383)
2ـ ابراهیم خواجه نوری، در اسفند 1279 در شیراز متولد شد.
تحصیلات اولیه را در شیراز و تهران به پایان برد.
در رشته علوم و حقوق اداری از بروکسل فارغالتحصیل شد.
پس از بازگشت به ایران، ابتدا مدیر مدرسه عالی پست و تلگراف بود و سپس مدتی به وکالت مشغول شد.
دوبار معاونت نخستوزیری و ریاست تبلیغات و انتشارات را به عهده داشت.
خواجه نوری از تشکیل دهندگان حزب عدالت و مدتی دبیرکل آن بود.
روزنامه عدالت ارگان رسمی حزب با مدیریت هومن منتشر میشد و مدتی نیز خواجه نوری عهدهدار این سمت بود.
شش دوره در مجلس سنا سناتور انتصابی و گاهی هم سناتور انتخابی از تهران بود.
وی از خاندان نوریها و مدافعان سیاست انگلستان بود.
وی کتابهای روانشناسی مطالعه میکرد و به ترجمه و تدوین کتابهای روانکاوی روی آورد.
ترجمههایی از زبان فرانسه و چند تألیف از وی باقی مانده است.
برخی تألیفات وی چنین است:
یک ایرانی در مقابل زبان فرانسه، ضعف دمکراسی را باید علاج کرد، نمایشنامه عظمت ایران، مشهودات، هزار و یک سئوال بیجا 2 جلد، عقایدلله آقا 4 جلد، باغ فردوس، روانکاوی، اولین برخورد، بازیگران عصر طلایی، انتخابات شجاعانه، چهرههای درخشان تاریخ.
منبع:
کتاب
پایگاههای انقلاب اسلامی، مسجد ارک تهران به روایت اسناد ساواک صفحه 133