صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

موضوع : فعالیت علاء و مخالفین دولت

تاریخ سند: 29 آبان 1342


موضوع : فعالیت علاء و مخالفین دولت


متن سند:

شماره : 300 ـ 557/ ن یکی از وکلای دادگستری که دوست نزدیک اسداللّه رشیدیان1 است اظهار می داشت از یک ماه قبل و پس از انتصاب علاء وزیر سابق دربار شاهنشاهی به سمت سناتور انتصابی روابط دوستانه ای بین مشارالیه و رشیدیان و فرود2 و احمد آرامش ایجاد شده و بیش از گذشته به یکدیگر نزدیک شده اند.
گوینده افزوده برادران رشیدیان که از طرفی با فرود سناتور انتصابی نزدیک می باشند با احمد آرامش که فعلاً در پشت پرده دارای فعالیتهای مهمی است روابطی بر قرار کرده اند تا رهبر جناح چپ سیاست انگلیس در ایران را با خود هم آهنگ ساخته و از طرفی طرفداران سیاست انگلستان را که از دستگاه ناراضی می باشند به دور هم جمع کنند و اسداللّه رشیدیان این وظیفه را به عهده گرفته و از طرفی اسداللّه رشیدیان برای جلب توجه کارگردانان مجلس شورایملی و نمایندگان طرفدار خود فعالیت دارد و دکتر یگانه عضو فراکسیون مستقل و دکتر عاملی معاون ریاست مجلس از ایادی اسداللّه رشیدیان در مجلس شورایملی می باشند و ملاقاتهای خصوصی دارند.
بخش 322 ـ 321 آقای رشیدی هم در جریان باشند.
آقای کیمیائی یک نسخه برای اطلاع بخش 321 بعرض برسد موضوع اطلاعیه فوق الذکر از نظر اینجانب به هیچوجه صحت ندارد.
رشیدی 10 /9 در پرونده دکتر عاملی نماینده مجلس شورایملی کلاسه بایگانی شود.

توضیحات سند:

1ـ اسداللّه رشیدیان فرزند حبیب اللّه در سال 1301 ه ش در تهران به دنیا آمد.
او که مدیرعامل بانک اعتبارات تعاونی توزیع بود، سابقه خدمت دولتی ندارد و تا سال 1332 به امور بازرگانی و دادوستد و وارد کردن پارچه و قماش از خارج و هم چنین به اتفاق برادرانش سیف اللّه و قدرت اللّه که هر دو مرده اند به احداث و اداره سینما رکس و وارد کردن فیلم اشتغال داشت و در سال 1343 بانک اعتبارات تعاونی توزیع را در تهران تأسیس نمود و از 1355 شروع به احداث شهرک سازی در رشت و اصفهان کرد.
پدر وی جزء خدمه سفارت انگلیس (به روایتی درشکه چی سفارت) بود و اسداللّه و برادرش سیف اللّه نیز بعد از وقایع شهریور 1320 با مقامات سفارت انگلیس در تهران تماس و ارتباط داشته و در زمان حکومت مصدق پس از قطع رابطه دولت ایران با انگلستان، نامبردگان از جمله عوامل دولت انگلیس و مجری مقاصد سیاسی انگلیسی ها در ایران بودند...
اسداللّه رشیدیان از سال 1332 علنا در امور سیاسی با تظاهر به طرفداری از سیاست انگلستان در ایران فعالیت داشت و منزل او مرکز زد و بند و حل و فصل مسائل و امور سیاسی و هم چنین انتصابات مهم بود و حتی بعضی از وزراء کابینه های وقت نیز رسما و علنا به منزل او رفت و آمد و تردد داشتند و وی با تظاهر به نزدیکی با اعضاء خاندان پهلوی بخصوص اشرف پهلوی و عنوان اینکه هفته ای یک بار نهار را در حضور شاهنشاه در دربار صرف می نماید.
برای خود کسب قدرت و نفوذ نموده و اغلب از سران و سردمداران دستگاههای دولتی و کارگری و بازرگانان و اصناف و سایر طبقات با توجه به موارد فوق روزهای جمعه در جلسات هفتگی منزل او شرکت می نمودند.
و از سال 1345 که تشکیل جلسات هفتگی در منزل رجال و شخصیت ها موقوف شد، جلسات منزل رشیدیان نیز تعطیل گردید.
ساواک در یک ارزیابی از وی می نویسد: «نامبرده فردی شارلاتان و متظاهر، پشت هم انداز و زدوبند چی است.
به سیگار و مشروب معتاد است و به زن، قمار، مقام و دسته بندی و تحت نفوذ قرار دادن رجال علاقمند است...
» نقش برادران رشیدیان در کودتای 28 مرداد 1332 مسئله ناشناخته و سر به مُهری نبوده و در همان زمان نیز شهرت کافی داشت، بویژه اینکه خود آنان در سالهای پس از کودتا نه تنها از طرح مسئله ابائی نداشتند.
بلکه حتی با داستان سرائی های گزاف می کوشیدند تا از آن در جهت سوداهای مالی بی حد و حصر بهره جویند.
طبق اسناد موجود، (گازیوروسکی ص 33) برادران رشیدیان در نوامبر 1951 / آبان 1330 توسط MI-6در اختیار «سیا» قرار گرفتند تا نقش مهمی را در عملیات انگلیسی ـ آمریکائی کودتا ایفا کنند.
اسناد موجود نشان می دهد که دکتر مصدق از فعالیت های پسران حبیب اللّه رشیدیان آگاهی کامل داشته و مدارک کافی دال بر روابط آنها با سفارت انگلیس و همدستی با اشرف پهلوی در توطئه علیه دولت وی در اختیار داشت.
مصدق به جای برخورد قاطع، در مهر 1331 دستور بازداشت حبیب اله رشیدیان و پسرانش را به اداره آگاهی داد.
که دلیل آن می تواند روابط فامیلی و خانوادگی آنها باشد.
وزیر دادگستری وی در گزارش آنان را به «داشتن روابط با سفارت انگلیس و دادن اطلاعات به مأمورین انگلیسی» متهم کرد.
پرونده امر مانند یک دعوی ساده به دادسرای استان تهران ارجاع شد.
معهذا، در اسفند 1331 دستور آزادی رشیدیان صادر شد.
بدین ترتیب، برادران رشیدیان با آزادی به توطئه های خود ادامه دادند.
و علاوه بر آن خانه اسداللّه رشیدیان (همسر اسداله رشیدیان دختر دریادار مرتضی دفتری، برادرزاده دکتر مصدق بود).
چنان «امن» تشخیص داده شد که فضل اللّه زاهدی مدتی در آن پنهان بود.
2ـ فتح اللّه فرود فرزند فضل اللّه در سال 1283 ش در تهران به دنیا آمد.
تحصیلات خود را در مدارس نظام و حقوق به پایان رساند.
تا سال 1311 افسر ارتش بود ولی پس از اتمام دانشکده حقوق به شغل وکالت دادگستری پرداخت.
و سمتهایی من جمله : مدیر شرکت سهامی تثبیت نرخ غله، عضو هیأت مدیره شرکت سهامی بیمه، شهردار تهران، نماینده دوره های 14، 18 و 19 مجلس شورای ملی، سناتور مجلس سنا و ...
را عهده دار بود.
ساواک در سند بیوگرافی او آورده است : «فردی بانفوذ در میان مردم و در سیاست متمایل به انگلیس است» وی به خاطر به دست آوردن آراء مردم ضمن شرکت در جلسات مذهبی، جلسات متعددی متشکل از کارگران، فرهنگیان، بازاریان، ارتشیان بازنشسته و وعاظ وابسته به رژیم در منزل خود تشکیل می دهد که این گردهم آیی بعدها منجر به تشکیل جمعیت مجاهدین و مدافعین قانون اساسی و حزب خلق می گردد.
» فرود ضمن حمایت از شاه مخالفتهایی با دولتهای وقت (اقبال، شریف امامی، مخصوصا دکتر امینی) می نمود و لکن این فعالیتها در زمان روی کار آمدن علم و منصور (سالهای 42 و 44) به حداقل رسیده و در زمان هویدا (44) به کلی قطع گردیده است.
وی یک بار در سال 1340 دستگیر شده و اتهام وی در مورد عوارض زمینهای شخصی به نام مهرابی بوده و بار دیگر در بهمن ماه همان سال به اتهام شرکت در تظاهرات دانشگاه تهران بازداشت گردیده است که اداره کننده جلسات نامبرده (جمعیت و حزب مذکور در بالا) عده ای از افراد توده بوده اند.
وی از فئودالهای منطقه ساوه بود و کشاورزان منطقه از دست او شکایاتی نموده اند.
«فرود با دختر علم السلطنه (منشی مظفرالدین شاه) که از ملاکین و سرمایه داران به نام بود ازدواج کرد و این امر یکی از عوامل مؤثر در کسب قدرت برای نامبرده بود.
فرود از فراماسونرهای قدیمی و باسابقه و استاد لژهای تهران و آریا بود و در سطح بین المللی (گراند لژ آلمان) دارای نفوذ قابل توجهی بود.
اسناد ساواک ـ پرونده انفرادی در کتاب فراموشخانه و فراماسونری در ایران، درباره وی چنین آمده است: در سال 1343 (1964) سازمان های فراماسونری انگلیسی، در صدد بر آمدند نام باشگاه رازی را به انجمن طرفداران حکیم زکریای رازی تغییر داده و همه فعالیتها و دعوتنامه ها و کارهای ماسونی لژهای تابعه را تحت عنوان نام جدید از سر گیرند.
برای این منظور از بیست و سه نفر از فراماسونهای عضو لژ تهران که نخستین لژ انگلیسی در ایران است دعوت بعمل آمد و آنان بدین شرح و به عنوان هیئت مدیره انتخاب شدند.
وی همچنین از بنیانگذاران لژ کوروش می باشد که در نشریه های رسمی لژ معرفی شده است.

منبع:

کتاب کابینه حسنعلی منصور به روایت اسناد ساواک - جلد اول صفحه 359

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.