برگزاری نماز جماعت در یکی از خیابان‌های شهرکرد - استان چهارمحال و بختیاری و سخنرانی یکی از قشریون مذهبی
تاریخ سند: 16 آبان 1357
برگزاری نماز جماعت در یکی از خیابان‌های شهرکرد - استان چهارمحال و بختیاری و سخنرانی یکی از قشریون مذهبی
متن سند:
[سری]به: مدیریت کل اداره سوم ۳۱۲ شماره: ۱۰۱۳۷/۱۹ه
از: سازمان اطلاعات و امنیت چهارمحال و بختیاری تاریخ: ۱۶/۸/۳۷
برگزاری نماز جماعت در یکی از خیابان‌های شهرکرد - استان چهارمحال و بختیاری
و سخنرانی یکی از قشریون مذهبی13570816
ساعت ۱۰:۰۰ روز ۱۶/۸/۵۷ (۲۵۳۷ شاهنشاهی)، حدود دو هزار نفر از طبقات مختلف مردم شهرکرد در مسجد صاحب‌الزمان آن شهر اجتماع و پس از سخنرانی یکی از روحانیون، مجتمعین از مسجد خارج و در خیابان‌های شهر به راهپیمایی پرداخته‌اند. راهپیمایی مذکور تا ساعت ۱۲:۰۰ ادامه داشته است. (مراتب قبلاً به استحضار رسیده است.) خبر واصله بعدی حاکی است جمعیت مورد بحث در یکی از خیابان‌های شهرکرد نماز جماعت برگزار نموده و سپس یکی از روحانیون بنام محمدتقی بشارت ضمن سخنرانی برای حاضران اظهار داشته: رهبر مملکت ما با ۳۰ سال سلطنت خود با خیانت و ظلم و ستمی که به ملت روا داشته اکنون در برابر ملت سر تعظیم فرود آورده و به التماس۱ افتاده است. در صورتی که هیچ کس فریب این دروغ‌ها را نمی‌خورد. روحانی نامبرده در پایان سخنرانی خود، مردم را به اجتماع بزرگتری در روز عید قربان دعوت نموده و سپس جمعیت متفرق شده‌اند.
ارزیابی خبر: خبر صحت دارد.
اقدامات انجام شده: مراتب به نخست وزیری اعلام شده است.
توضیحات سند:
١- اشاره به نطق شاه در روز پانزدهم آبان بعد از تصمیم تشکیل دولت نظامی، که از رادیو و تلویزیون پخش شد. شاه کاملاً با قیافه‌ای مأیوس، صدایی وحشت زده و لحنی ملتمسانه، نوشته‌ای را قرائت کرد که کاملاً شکست خود را ظاهر کرد. در این نطقی که به «توبه نامه» معروف شد، شاه گفت: «در فضای باز سیاسی که از دو سال پیش به تدریج ایجاد می‌شد، شما ملت ایران علیه ظلم و فساد به پا خاستید ». وی این قیام را انقلاب نامید و گفت:«انقلاب ملت ایران نمی‌تواند مورد تأیید من به عنوان پادشاه ایران و به عنوان یک فرد ایرانی نباشد.»
وی با اعتراف به شکستن در «تشکیل یک دولت ائتلافی» گفت: «من به ناچار یک دولت موقت تعیین کرده»ام. شاه برای القاء اینکه این دولت نظامی موقتی است گفت:
«متعهد می‌شوم که پس از برقراری نظم و آرامش در اسرع وقت یک دولت ملی برای استقرار آزادی‌های اساسی و اجرای انتخابات آزاد تعیین شود تا قانون اساسی که خون بهای انقلاب مشروطیت است به صورت کامل به مرحله‌ی اجرا درآید.» وی بار دیگر تأکید کرد که «من نیز پیام انقلاب شما ملت ایران را شنیدم... و آنچه را که شما برای به دست آوردن آن قربانی داده‌اید تضمین می‌کنم.» شاه این سخنانش را با نام «ما خدایگان شاهنشاه ایران زمین» آغاز نکرد، رنگی از غرور و تفرعن در آن نبود، مردم را تحقیر نکرد، قانون اساسی را به تمسخر نگرفت، تظاهرات مردم را به بیگانگان نسبت نداد و تنها در سخنان وی التماس به چشم می‌خورد. از محتوای نطق کاملاً مشخص بود که این نطق را فرد دیگری تهیه کرده است، خصوصاً این که شاه در یک جا آن را اشتباه خواند؛ به همین جهت از همان روز بر سر این که این نطق را چه کسی تهیه کرده بحث در گرفت. بعد از انقلاب اسلامی بعضی از نویسندگان تهیه این نطق را به علی دشتی نسبت دادند. (باقر عاقلی، نخست وزیران ایران، نشر جاویدان ۱۳۷۰ ص ۱۱۷۶)
احمدعلی مسعود انصاری یکی از درباریان و نزدیکان شاه مدعی است که این نطق را در آن زمان دکتر سید حسین نصر و رضا قطبی تهیه کردند و تا لحظات آخری که قرار بود شاه جلو دوربین تلویزیون برود به دست او ندادند. (احمدعلی مسعود انصاری پس از سقوط ص ۱۳۴) اسنادی که بعد از انقلاب به دست آمده نقش رضا قطبی را تأیید می‌کند.