روز 6/1/37 تعداد 24 طغری پاکت محتوی اعلامیه مضره تحت عنوان هم‌میهنان به امضاء دکتر سنجابی1 و احمد بنی2 احمد
تاریخ سند: 7 فروردین 1357
روز 6/1/37 تعداد 24 طغری پاکت محتوی اعلامیه مضره تحت عنوان هم‌میهنان به امضاء دکتر سنجابی1 و احمد بنی2 احمد
متن سند:
شماره: 1/د تاریخ: 7 /1 /2537[1357]از: درگز
روز 6 /1 /37 تعداد 24 طغری پاکت محتوی اعلامیه مضره تحت عنوان هم‌میهنان به امضاء دکتر سنجابی1 و احمد بنی2 احمد نماینده مردم تبریز در مجلس و جاوید در حزب ایران3 رسیده از تهران به آدرسهای گوناگون برای تعدادی از افراد که اکثراً سابقه حزبی داشته‌اند، ارسال که از طریق منبع 9111 به دست آمده است. مراتب جهت استحضار عالی و صدور هرگونه اوامری به عرض می‌رسد.
ابوالقاسمی
امنیت داخلی . بخش 1
ـ این تلگراف قابل فهم نیست.
ـ از درگز سئوال شود.
اعلامیه‌ها جمع‌آوری، گیرندگان شناسائی گردند. 8 /1
توضیحات سند:
1. کریم سنجابى، فرزند قاسم سنجابى (سردار ناصر، رئیس ایل سنجابى) در سال 1283ش در سنجابی از محلات کرمانشاه متولد شد. تحصیلات ابتدایى را در قصر شیرین و دوره اول متوسطه را در کرمانشاه و دوره دوم متوسطه را در تهران و دوره لیسانس را در مدرسه عالى حقوق گذارند. در سال 1307 جزو اولین گروه محصلین اعزامى به فرانسه رفت و در آنجا مجدداً دوره لیسانس حقوق را در دانشگاه نانسى و دوره دکتراى حقوق را در دانشگاه پاریس و رساله خود را راجع به کشاورزى و روستاییان و مالکیت ارضى در ایران به زبان فرانسه در سال 1313 گذراند و در همان سال به ایران بازگشت. سنجابى مشاغلى را در اداره کل اوقاف، وزارت فرهنگ و وزارت دارایی به عهده داشت و در همین حال ابتدا دانشیار و سپس استاد دانشکده حقوق دانشگاه تهران شد. در سال 1322 به سمت رئیس دانشکده حقوق برگزیده شد و در سال 1325 جزو هیأتى بود که اولین برنامه هفت ساله صنعتى ایران را تدوین کرد. در سال 1330 در کابینه مصدق وزیر فرهنگ بود، امّا براى شرکت در انتخابات دوره هفدهم از این سمت استعفا داد. وى در سفرهاى مصدق به شوراى امنیت سازمان ملل و دیوان داورى لاهه با وى بود و در لاهه به عنوان قاضى اختصاصى ایران در دادگاه شرکت کرد. در آغاز انقلاب به پاریس رفت و در نوفل لوشاتو به دیدار حضرت امام (ره) رفت و با اعلام موافقت با مواضع امام، با حرکت انقلاب اسلامی همگام گشت و در کابینه بازرگان مدتى کوتاه سمت وزارت امور خارجه را داشت. پس از پیروزى انقلاب اسلامی جبهه ملی در یک موضع‌گیرى سیاسى اعلام کرد که حکومت اسلامى به بن‌بست رسیده است. حضرت امام (ره) با مرتد دانستن افرادى که چنین بیانى دارند، باعث برچیده شدن این گروه از کشور شد و سنجابى از ایران گریخت. وى نهایتاً در اول تیرماه سال 1374 در سن 90 سالگى درگذشت. بخش تاریخ شفاهى دانشگاه هاروارد آمریکا خاطرات او را تحت عنوان «امید و نا امیدی‌ها» پس از مرگش منتشر کرد.2. در اصل: قنا.
3. حزب ایران: کانون مهندسین ایران، هسته مرکزى حزب ایران بود. اشغال ایران به وسیله نیروهاى متفقین در شهریور 1320 و وجود آزادی‌هاى نسبى، موجب گردید گروهى از جوانان تحصیلکرده و روشنفکر دور هم جمع شوند و در سال 1321 کانون مهندسین ایران را تشکیل دهند. کانون مهندسین در آغاز، یک اجتماع ادارى و صنفى بود، سپس به یک سازمان سیاسى، گروهى تحصیلکرده تبدیل شد و از آن حزب ایران به وجود آمد. اسامى اولین اعضاى مؤسس حزب ایران بدین شرح بود: غلامعلى فریور، رضازاده شفق، عبدالحمید زنگنه، حسین معاون، عبدالله معظمى، کریم سنجابى، احمد زیرک‌زاده، اللهیار صالح، شمس‌الدین امیرعلایى، کاظم حسیبى، جهانگیر حق‌شناس، اصغر پارسا و ذکاء غفارى. در تاریخ معاصر ایران، پس از کناره‌گیرى رضا شاه از سلطنت، حزب ایران پس از حزب توده اولین حزب سیاسى سازمان یافته بود که در اسفند 1322 تشکیل شد. این حزب ایدئولوژى خاصى نداشت . یک حزب ناسیونالیست بود که مدرنیسم و سوسیالیسم را هم پذیرفته بود و چون شعار ضدبیگانه داد گروه قابل توجهى از ملّیون و حتى افراد مذهبى را جذب کرد. شعار حزب ایران این بود: براى ایران، با فکر ایرانى، به دست ایرانى. حزب ایران در شرایطى که حزب توده به شوروى و هیئت حاکمه و نخبگان سیاسى ایران به انگلستان تمایل داشتند آنها بیشتر به سمت آمریکا تمایل داشتند و این تمایل را با تایید دکترین آیزنهاور ـ در بهمن ماه 1335 ـ نشان دادند. جذب جبهه ملى دوم شد به عنوان ستون فقرات آن عمل کرد و با انحلال جبهه ملى در 1343این حزب نیز از بین رفت.