صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

موضوع: مصاحبه آقای اللهیار صالح با خبرنگار روزنامه کیهان

تاریخ سند: 20 اردیبهشت 1340

موضوع: مصاحبه آقای اللهیار صالح با خبرنگار روزنامه کیهان

متن سند:

شماره: 665/س ت تاریخ:20 /2 /1340
موضوع: مصاحبه آقای اللهیار صالح با خبرنگار روزنامه کیهان


طبق اطلاع خبرنگار روزنامه کیهان در روز 20 /2 /40 مصاحبه‌ای با آقای اللهیار صالح نموده که آقای اللهیار صالح مطالبی به شرح زیر بیان داشته است.
از بازار با من تماس گرفتند که می‌خواهیم به عنوان انحلال مجلس1 بازار را چراغانی نمائیم. من جواب دادم اختیار با خود شماست، ولی اگر عقیده مرا می‌خواهید بهتر است کمی صبر کنید تا یک مجلس واقعاً ملی تشکیل شود. انحلال مجلس خواسته ملت ایران بود و می‌بایست انجام شود، ولی ملت تنها به بسته شدن در مجلس قانع نیست و توأم با انحلال مجلس، باید انتخابات آزاد برای ایجاد یک مجلس واقعاً ملی انجام گیرد. آقای دکتر علی امینی نخست‌وزیر که عنوان آزادیخواهی را دارد، ابتدای زمامداری خود مطرح نموده البته خودشان واقف هستند که ناراحتی و تشنجات موجود در مملکت ناشی از نبودن مجلس ملی می‌باشد.
مطابق قانون اساسی مشروطیت، مجلس اصولاً تعطیل‌بردار نیست و به نظر من هر گاه دولت در تسریع راجع به انجام انتخابات کوتاهی نماید، به طوری که مردم از جریانات گذشته بسیار ناراضی هستند، دیگر اجازه نمی‌دهند با طفره و مسامحه با آنها رفتار شود و اکنون که دولت می‌خواهد آرامش واقعی در مملکت برقرار سازند، باید حتماً به خواسته‌های مردم توجه نمایند. در درجه اول به نظر من باید باشگاه جناح ملی را آزاد نمایند و به جبهه ملی و سایر سازمان‌ها و افراد آزادیخواه اجازه دهند روزنامه داشته باشند و حرفهای خود را بزنند2 و بلافاصله به وسیله یک وزیر کشور مورد اعتماد، انتخابات را در سراسر مملکت به شکل صحیح انجام دهند و الاّ اضطراب و تشنج رفع نخواهد شد و این دولت هم نخواهد توانست باقی بماند و اما یک نکته در فرمان همایونی روشن نیست و آن موضوع اصلاح قانون انتخابات است که ظاهراً شروع انتخابات جدید را موکول به اصلاح قانون فرموده‌اند، در صورتی که اولاً در غیاب مجلس، راهی برای اصلاح قانون وجود ندارد. ثانیاً با همین قانون فعلی ممکن است انتخابات را بر طبق میل مردم انجام داد، همچنان که در دوره‌های مختلف مشروطیت با همین قانون، اشخاص ملی به مجلس رفته‌اند. در انتخابات اخیر کاشان هفت ماه تمام دولت با انجام انتخابات در آنجا مخالفت کرد، ولی آن روزی که دست از مخالفت برداشت، به فاصله کوتاهی انتخابات انجام گرفت.
بایگانی شود. کامیاب 23 /2

توضیحات سند:

1. پس از جریان اعتصاب معلمان در مقابل مجلس شورای ملی در میدان بهارستان در 13 اردیبهشت ماه سال 1340ش و کشته شدنِ دکتر خانعلی، دولت شریف امامی سرنگون و دکتر علی امینی در 16 اردیبهشت، مأمور تشکیل کابینه شد. وی در اولین نطق خود، وضعیت کشور را اسفناک خواند و گفت: «تنها راه حل، ریشه‌کن ساختن فساد و تباهی است و دست افراد نادرست را باید قطع کرد.» در همین راستا، در تاریخ 23 /2 /1340، چهار تن از امرای ارتش ( سپهبد مهدی علوی مقدم . سپهبد علی کیا . سرلشکر علی‌اکبر ضرغام و سرتیپ فرج‌الله نویسی ) به اتهام سوءاستفاده از مقام و حیف و میل اموال دولتی، به دستور رئیس دولت دستگیر شدند و مجلسین سنا و شورای ملی بنا به درخواست علی امینی و موافقت محمدرضا پهلوی، تعطیل گردیدند. روز شمار تاریخ ایران . ج 2 . صص 123 – 126
2. در گزارشی به شماره 653س ت- 20 /2 /40 آمده است: «روز سه‌شنبه 19 /2 /40 بلافاصله پس از مسلّم‌شدن انحلال مجلس، سران جبهه ملی شورای مرکزی خود را با حضور کلیه سران تشکیل و تصمیم گرفته‌اند که فوراً به کلیه افراد دستجات جبهه ملی دستور داده شود که خود را متشکل و منظم کنند و ضمناً تصویب کرده‌اند که از دولت دکتر امینی بخواهند که کلوپ آنها باز باشد و اصل آزادی رعایت گردد.» جبهه ملی به روایت اسناد ساواک . ص 56

منبع:

کتاب اللهیار صالح به روایت اسناد ساواک-جلد اول صفحه 248
صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.